Mayıs ayı bizim ailede duygusal bir aydır. Mayıs, hem yaş günleri kutlamaları bol, hem de anma ve biraz da hüzün ayı da sayılabilir. Aslında yaşam da öyle değil midir? Bazen neşe, bazen hüzün.
Mayısın ilk haftası, 1947 yılından beri Paris’te yaşayan babamın ablası; halam Susie 100 yaşına girdi. Yıllar geçmesine rağmen muhteşem bir İstanbul Türkçesi konuşan ve hayata her daim nükteli bir bakışla yaklaşan halam “Ne korkunç 100 yaşında olmuş olamam, 96 değil miyim” diyerek hiçbir bir kutlama istemedi. Hakikaten de 96 yaşını kutladığımızdan beri artık hep ek yaş saymayı bıraktı. Bu isteğini bilmemize rağmen tabii ki ona sürpriz yaparak yeni yaşını bazı aile dostları ve komşularıyla kutladık. Birkaç hafta sonra hâlâ bir genç kız yüreğine sahip olan annemin de yaş günü vardı. İşte bu neşeli günlerden sonra, yine aynı ayda artık aramızda olmayanları andık. Bazı insanlar hayatımızdan ayrıldığında, geride bıraktıkları sayısız anı ve özlemle birlikte bizlerde derin bir boşluk bırakır. Değerli Hahambaşımız Ribi Haleva toplumda olduğu gibi, her tanıdığı insanın yüreğinde önemli bir yer tutuyordu; onun fikirleri, görüşleri ve hayata dair tutumu birçok insana ilham vermiştir.
28 Mayıs akşamı, birinci cildi ‘Sevgi ve Hoşgörüye Adanmış bir Ömür’ ile ikinci cildi ‘Hayata Dair’ başlıklı, Rav İsak Haleva hayatta iken Vivet Pitelon Sparkes’ın kaleme aldığı, onun yaşamını, anılarını ve düşünceleri konu alan kitabın Haleva’nın uzun yıllar öğretmenlik yaptığı Ulus Özel Musevi Okulunda tanıtımı vardı. Aslında kitap tanıtımı vesilesiyle düzenlenen bu resepsiyon, çok özel bir anma gecesi oldu. Hepimizin bir İsak Haleva’sı ve onunla çokça anıları vardır. Rav Haleva kendisini ziyaret edip birçok konuda danışmayı sevdiğim, varlığında desteğini hissettiğim sevgi dolu, koca yürekli bir insandı. Bazen, sayısız etkinliklere, evlerimiz yakın olduğu için birlikte gittiğimiz olurdu. Seyahate çıkmadan önce mutlaka kendisini arardım. Ribi Haleva da duasını eksik etmez, “Elda dualarım seninle olsun ve Tanrı seni daima korusun” derdi.
Birkaç yıl önce, Tevrat’ta geçen, basit bir cümle gibi görünen “İm ein Ani li, mi li” ya da “Kendim için değilsem kim benim için ben olur”, eğer ben, bana sahip olmazsam kim bana sahip çıkacak sözleri beni düşündürmüştü. Bu cümleyi okuyunca şöyle düşündüm; ne yani sadece kendimizi düşünüp bencil bir birey gibi olarak mı yaşamalıyız? Daha sonra, kafama bir şey takılınca, nasihat ve yorumlarıyla her zaman beni aydınlatan kıymetli Hahambaşımıza telefon edip bu kelimelerin anlamında yatan derinliğini sormuştum. Kendisi de, bu sözün yorumunda; “İnsanın kendine ve başkalarına olan değerini anlatırken, kendi başarılarınla kibirlenip başkalarına karşı gururlanma zira başarılı olursan, başkalarına da daha kolay yardım edebilirsin ve de yardım edeceksin” yorumunu yapınca pek mutlu olmuştum. Demek ki benliğimizi ele alarak başarılı olmaya yöneltince bununla gururlanmayıp, kendimizi başkalarına da yardım etmeye teşvik etmeliyiz.
Haleva başarılı bir din adamı, bir lider ve öğretmen olarak başkalarına sevgi ve kendine has tarzıyla her zaman yardım etti. Bu yardım bazen kişilere ayırdığı zaman, bilge bir nasihat veya arabuluculuk olmuştu.
Kitabın sayfalarını karıştırırken bence kendisini tam da olduğu gibi açıklayan bu cümleleri paylaşmak istedim.
“Ribi Haleva, kendinizi nasıl tanımlarsınız” sorusuna, “En belirgin özelliğim bence herkesi sevebilme kapasitem. Hayatımda bir prensibim var; herkesi severim. Benim için insanları din, dil, ırk veya yaş farkı gözetmeden sevmek çok değerli bir özellik. Sevgi aslında hayatımın temeli. Yeri gelir büyük bedeller öderim ancak sevgiyi hiçbir şeye değişmem” demiş.
Sevgili Hahambaşımız Haleva insanları sevdi ve sevenleri de pek çoktu. Bu sevgi kişiler arası özel bir bağdır. İnsanlar doğar, yaşar ve ölür. Fakat ebediyete geçerken arkalarında bıraktıkları dostluk ve cemaatlerine öğrettikleri şeyler mühimdir.
Hatırlanmak her zaman güzeldir, fakat sevgiyle anılmak çok daha anlamlıdır.
