Balak - Tanrı'nın sürekli kontrolü

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
9 Temmuz 2025 Çarşamba

Rabenu Behaye tarafından kaleme alınan Hovot Alevavot adlı şaheserde kişinin sabah işe gittiğinde, geçimini sağlamak için çalışması yönündeki Tanrı emrini yerine getirerek bir mitsva gerçekleştirdiğine dair bir ‘kavana’ya sahip olması gerektiği yazar. Bir kişi gönülsüzce işe gitmemeli, sadece evde kalıp hiçbir şey yapmamayı dilememelidir. Bunun yerine, bir mitsva gerçekleştirdiğini düşünmelidir, çünkü sonuçta bir kişinin kendisini ve ailesini geçindirmek için çalışması Tanrı’nın da isteğidir. Kitap bu fikri savunurken de Bereşit kitabından bir pasuğa iddiasını dayandırır. Tanrı insanı yarattıktan sonra onları Gan Eden’e yerleştirirken Tora amacın ‘leovda ulşomra / çalışmak ve korumak’ olduğunu yazar. Hovot Alevavot'un  yazdığına göre bu pasuk, geçimimizi sağlamak için çalışarak Tanrı iradesini yerine getirdiğimiz fikrinin kaynağıdır.

Burada ilginç olan bu pasuğun Adam ve Hava’nın yasak meyveyi yemeden önce yazılmış olmasıdır. Hovot Alevavot neden özellikle bu pasuğu referans gösterir sorusunun yanıtına bakalım. Çalışmak dediğimiz kavram “bezeat apeha tohal lehem / alın teriyle ekmek yiyeceksin” ifadesiyle ilişkilendirilir. Adam o günahtan sonra Hava ile beraber Eden’den kovulur ve Tanrı emri ile ‘çalışmak’ dediğimiz kavram yaşantısına girer. Bu yanlıştan önce de çalışmak kavramı vardır ama yanlış sonrası toprak lanetlendiği için bu görev daha da önem kazanmıştır. İkinci pasukun Hovot Alevavot’un ele aldığı durumumuza çok daha uygundur. Hepimiz şimdi olduğu gibi, kendimizi ve ailelerimizi geçindirmek için çok çalışmamız gerekiyor. Cevabını peraşamızda arayacağımız şet geçimimizi sağlamanın bir mitsva ile nasıl ilişkilendirildiğidir.

Moav Kralı Balak Bilam’dan Bene Yisrael’i lanetlemesini ister. Tanrı duruma müdahil olarak Bene Yisrael’i lanetlemesine izin vermez. Pasuk “ki baruh U / çünkü onlar kutsaldır” şeklinde noktalanır. Tanrı ile Bilam arasındaki diyalogda Bene Yisrael’i lanetlememesini söyledikten sonra Bilam’ın onları bereketlendirmek için izin istediği Rabiler tarafından öğretilir. Tanrı buna gerek olmadığını çünkü ‘kutsanmış olduklarını’ bildirir. Tanrı neden buna gerek olmadığını bildirmiştir? Bu sorunun cevabını aslında her yerimizde bulmak mümkündür.

 Çok sayıda insan ne yazık ki kutsanmayı bekler. Bu insanlar ‘kutsanmış’ olduklarının farkında bile değillerdir. Çok sayıda insan şikâyet eder, mutsuz hisseder. Kendilerini birçok şeyden mahrum zannederler. Mutsuz ve hoşnutsuz olmalarının nedeni sahip oldukları bereketlendirmenin farkında olmamalarından kaynaklanmaktadır. 

Tanrı Bilam’a Bene Ysrael’i kutsamasının gereksiz olduğunu çünkü zaten bereketlendirilmiş olduklarını söylemiştir. Bizim sahip olmamız gereken bakış açısı budur. Elbette ki ihtiyaçlarımız, isteklerimiz için dua etmeye devam edeceğiz. Ancak her zaman için ‘ki baruh U’ ifadesini aklımızdan çıkarmamak gerekir. Bizler birçok güzel kutsamaya sahip insanlar olarak gerçekten şanslıyız. Tanrı birçok güzel bereketi hayatımıza katmıştır. Onun için dışarıdan ‘beraha’ beklemek çok da gerekli değildir. Tanrı hayatımıza birçok ‘beraha’ katmıştır.

Bu, Hovot Alevavot'un Gan Eden'den sürgün edilmelerinden önce Adem ve Hava'yı tanımlayan ifadeyi seçmesinin nedenini açıklayabilir. Bu bize hayatlarımızı lanetli değil, kutsanmış olarak görmemiz gerektiğini gösterir. Sevmediğimiz bir işte uzun saatler çalışmamız gerekse bile, sanki Gan Eden'deymişiz gibi kutsanmış hissetmek gerekir. Çünkü biz Tanrı’nın yapmamızı istediği şeyi yapıyoruz. İşlerimizi bir lanet olarak değil, bir kutsama olarak görmeliyiz. İşimize gitmeli ve yapmamız gereken her şeyi zor dahi olsa yerine getirmeliyiz. “Ki baruh u / çünkü onlar kutsaldır” hissiyle beraha dolu hayatlarımızı Tanrı’nın mitsvalarını yerine getirerek ve O'nun sürekli, sevgi dolu bakımı altında yaşama şansına sahip olduğumuz hissiyle yaşamamız gerekir.        

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün