Roş Aşana Bayramı’nın sofrasında sembolik yiyecekler yer alır. Böyle bir gecede bir Rabi’nin küçük oğlu bu akşam yenen yiyeceklerin korkunç olduğunu babasına söyler. İyi ve güzel bir yıl geçirmeyi amaçlarken neden bu garip yiyecekleri yediklerini anlayamadığını ifade eder. Babası ilginç bir şekilde bu yiyecekleri düşmanları yok etmek için yediklerini söyleyince çocuk o zaman bir zahmet bunları düşmanlarımıza yedirelim karşılığını verir. Rabi “düşman biziz. Bu yiyecekleri, içimizdeki düşmanı yok etmek için yiyoruz” şeklinde cevabı vererek tartışmayı bitirir.
Düşmanlarımızın yok olması için Roş Aşana’da dua ettiğimizde, yalnızca fiziksel düşmanlardan ve benzerlerinden bahsetmeyiz. Aynı zamanda kendimizden, çoğu zaman en kötü ve en yıkıcı düşmanlarımız olan kötü alışkanlıklardan ve olumsuz dürtülerden de söz ederiz.
Hovot Alevavot adlı şaheser Şaar Abitahon bölümünde herhangi bir iyi eylemin gerçekleştirilmesinde üç aşama olduğunu öğretir: Eylemi gerçekleştirme düşüncesi veya ilhamı, bu ilhama göre hareket etme kararı ve gerçekleştirme aşaması.
Hovot Ha’levavot, ilk iki aşama ile üçüncü aşama arasında kritik bir ayrım olduğunu yazar. İlk iki aşama tamamen bize bağlıdır. Tanrı bu konuda bize yardımcı olmaz. Doğru şeyi yapmak istemek bize bağlıdır ve bu arzuyu takip etmek için kesin bir karar vermek de bizim kararımızdır. Bu ilk iki adımı attıktan sonra, ancak o zaman Tanrı mitsvayı gerçekleştirmemize veya yaşam tarzımızda değişiklik yapmamıza yardım etmeye gelir. Bize düşen öncelikle doğru şeyi yapmak istediğimize karar vererek süreci başlatmaktır. Sonra bunu gerçekten yapmak için Tanrı’nın yardımını kazanmaya sıra gelir.
Bu üç adımdan ilki oldukça kolaydır. Hepimiz iyi insanlarız. Hepimiz içtenlikle doğru şeyi yapmak, mitsvaları yerine getirmek , doğru şekilde konuşmak, iyi eşler, ebeveynler, çocuklar ve arkadaşlar olmak, kendimizin en iyi versiyonu olmayı isteriz. Hepimizin doğru değerleri ve nasıl yaşamamız gerektiğine dair doğru fikri vardır.
Karşılaştığımız sorun kendi içimizde karşılaştığımız ‘düşman’ ve ikinci adımla ilgilidir. Düşüncelerimizin ve yaşam tarzımızın değişme kararını alması, kendimize “ne olursa olsun bunu yapacağım. Hiçbir şey önümde duramayacak. Hiçbir şey beni durduramaz. Kararlıyım ve bu değişimi yapacağım” demesi çok zordur. Bunun bu kadar zor olmasının sebebi, yaptığımız yanlış şeyleri sevmemizdir.
İnsanlar dedikodu yapmanın heyecanını yaşadıkları için ‘laşon ara’ konuşmayı bırakmakta zorluk çekerler. İnsanlar Şabat günü işlerini kapatmayı istemezler çünkü bu günde kazandıkları geliri severler. İnsanlar bağırdıklarında yaşadıkları güç duygusundan hoşlandıkları için öfkelenmeyi önlemekte zorlanırlar. İnsanlar telefonlarını ve bununla zaman kaybetmeyi bırakmakta zorlanırlar çünkü telefonlarında zaman geçirmekten hoşlanırlar. İnsanlar sabah sinagoga gitmekte zorluk çekerler çünkü uyumak hepimize daha güzel gelir. Yani hepimizin hoşlandığı için bırakamadığı bazı kötü alışkanlıkları vardır. İşte bu keyif, yılın bu zamanında savaşmaya çalıştığımız ‘düşman’dır. Bu düşmanla savaşacak kadar güçlü olduğumuzu hatırlamamız gerekir. Çünkü hepimiz bu zorlukların üstesinden gelme gücüne sahibiz.
Roş Aşana’ya ve Aseret Yeme Teşuva sürecine girerken, bu içsel savaşı başlatmaya, değişmek için kesin bir karar almaya karar vermek zorundayız. Değişiklikleri yapmak ve en iyi hayatımızı yaşamak için Tanrı yanımızda olacaktır. Bu hafta okuduğumuz Aftara bölümünde peygamber Oşea’nın bize uyarılarına kulak verelim.
“Şuva Yisrael ad. Ad… E.loeha ki haşalta baavoneha. Kehu imahem devarim veşuvu el Ad… / Tanrı’ya dön ey Yisrael çünkü günahlarınla başarısız oldun. Yanına bir şeyler al ve Tanrı’ya dön.”
