MİŞPATİM - Bir kavga yüz geçim kaynağını durdurabilir

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
26 Ocak 2022 Çarşamba

Mişpatim peraşasında zararlar, hırsızlık krediler, aile içi ilişkiler gibi medeni hukukta yer alan birçok konuyu bulmak mümkündür. Peraşamız “Veelle amişpatim” diye başlar. Bu peraşayı açıklayan bilgeler peraşanın başındaki ‘ve’ bağlacına dikkat çekerler. Sanki bu peraşa bir önceki Yitro peraşasının son bölümü ile bir bağlantı içindeymiş gibi görünmektedir. Görünüşe göre mizbeah yani sunak ile medeni kurallar arasında bir bağlantı keşfetmek mümkündür. Rabiler, bu bağlantıdan bir kural çıkarır. Buna göre en yüksek Yahudi mahkemesi olan Sanhedrin tapınak tepesindeki sunağın yanında bulunmalıdır.  Yahudi medeni kanunları modern toplumunun aksine, dini kurallardan ayrı değildir. Bu kavram, ülkenin en yüksek yasal organının en kutsal yer olan Bet Amikdaş’ın alanında toplanmasıyla ifade edilmektedir.

Rav Tzvi Pesah Frank sunak yani Mizbeah ile medeni yasaların ortak bir amaca hizmet ettiklerini ifade eder. Her ikisinin de amacı barışı tesis edebilmektir. Bir kişi günah işlediğinde, bu onun Tanrı ile olan bağlantısında bir mesafe oluşmasına neden olur. Mizbeah bir kefaret aracı sağlar, böylece günahkâr ile Tanrı arasındaki bu gergin durum onarılır. Benzer şekilde, medeni hukuk sistemi, insanların çatışmalarını barışçıl bir şekilde çözerek birbirleriyle olan gergin ilişkilerini onarmalarını sağlar. 

Bununla birlikte, bunun yalnızca iki taraf barış istiyorsa olabilmesi mümkün. Bazen bir taraf, barışçıl ilişkileri yeniden tesis etmek için değil, diğerini yalnızca intikam almak için mahkemeye verir. Ayrıca Bet Din kararını verdikten sonra kaybeden tarafın acı ve içerlemiş olduğu durumlar da vardır. Pirke Avot bu noktada son derece önemli bir mesajı dikkate almamızı ister: “Dünya üç şey üzerinde durmaktadır; yargı, gerçek ve barış.” Mişna en son barışı listeler çünkü diğer ikisi - yargı ve gerçek - barış uğruna yapılmalıdır. Yargı - mahkeme sistemi- yalnızca bizi insanlar arasında barış hedefine götürdüğü sürece önem taşımaktadır. 

Ve barış nihai hedefimiz olduğu için, her zaman uzlaşma olasılığını göz önünde bulundurmak gerekir. Çoğu zaman, davalar, tarafların uzlaşmayı reddetmesi veya ısrar etmenin kendi çıkarlarına uygun olmadığını kabul etmesi nedeniyle oyalanmakta ve uzatılmaktadır.  ‘Mahaloket Ahat Doha Mea Parnasot / bir kavga yüz geçim kaynağını durdurabilir’ ifadesi oldukça açıktır. Bene Yisrael altın buzağıya taptığı zaman, man inmeye devam eder, ancak Korah Moşe'ye karşı bir isyan başlattığında man durur. Mücadele, geçim kanallarını bozar ve bir insanın düzgün bir geçim kazanmasını çok zorlaştırır. Bundan dolayı barış her zaman en iyi politikadır. 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün