Vogue'a kapak olan Holokost'un 103 yaşındaki sesi Margot Friedlander hayata veda etti

II. Dünya Savaşı’nın ardından ABD’de uzun yıllar yaşayan ve 89 yaşında geri döndüğü Almanya’da Holokost karşıtı mücadeleyle tanınan bir figür olarak öne çıkan Margot Friedlander 103 yaşında hayatını kaybetti.

Almanya’daki Holokost bilincinin simge isimlerinden olan Friedlander’ın ölümünü Margot Friedlander Vakfı duyurdu. Vakfın açıklamasından kısa bir süre önce, antisemitizmle mücadele ve demokrasiyi güçlendirme adına verilecek 25 bin Euro değerinde ödül için başvurular başlatılmıştı.

Friedlander, Almanya’daki aşırı sağ yükselişine verdiği tepkiyle bilinirken, sadece siyasi değil aynı zamanda ahlaki bir rehber olarak da kabul gördü. Friedlander aynı zamanda kusursuz stili ve akıllara kazınan “Hepimiz melek olamayız ama insan olabiliriz, insan olun” mantrasıyla tanınmıştı. Sık sık öğrencilere ve toplumlara hitap etmek suretiyle anlattığı yaşam hikâyesiyle yürekleri derinden etkiledi. Friedlander son olarak 7 Mayıs’ta, Berlin’de II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin kutlandığı 80.yıl anma törenindeydi; iki gün sonra vefat etti.

Dünya Yahudi Kongresi Başkanı Ronald Lauder, onun için “Belleğe ve ahlaki sorumluluğa bağlılığın sembolüydü. Bu, Yahudiler, Almanya ve vicdana inanan herkes için büyük bir kayıptır,” dedi.

Berlin’de doğup büyüyen Friedlander, Nazi iktidarının Yahudilere başlattığı zulüm sırasında gizlenmeye çalıştı, ancak Nisan 1944’te yakalandı ve Theresienstadt Toplama Kampına gönderildi. Ailesinin tamamı soykırımda öldürüldü. Kampın kurtuluşundan sonra eşini buldu ve birlikte New York’a göç etti. Eşi 1997’de vefat edince otobiyografisini yazmaya başladı; bu süreçte kendisiyle ilgili bir belgesel filmi projesi için tekrar Almanya’ya dönmeye ikna oldu. Bir zamanlar asla ayak basmayacağı yere dönüş yaptı ve 2010’da Berlin’e temelli yerleşerek ülkede önemli bir halk figürü haline geldi.