Yeni seçilen Papa 14. Leo, gençliğinde Yahudi-Katolik ilişkilerinin öncülerinden Prof. John Pawlikowski´den ders aldı. Papa´nın bu geçmişi, Katolik-Yahudi diyaloğu açısından yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.
Yeni seçilen Papa 14. Leo (asıl adıyla Kardinal Robert Prevost) Chicago’daki Katolik Teoloji Birliği’nde (Catholic Theological Union-CTU) papazlık eğitimi aldığı dönemde, Yahudi-Katolik ilişkilerinin öncü isimlerinden birinden ders aldı.
Chicago Üniversitesi’ne bağlı Katolik Teoloji Birliği’nde yaklaşık yarım yüzyıl boyunca öğretim üyeliği yaptıktan sonra 2017 yılında emekli olan Prof. John T. Pawlikowski, okulun Yahudi-Katolik Çalışmaları Programı’nın kurucularından ve yöneticilerinden biriydi. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri Holokost Anıt Müzesi yönetim kurulu üyesi olarak dört dönem görev yaptı.
Pawlikowski, Leo’nun dünyanın yeni piskoposu ilan edildikten kısa bir süre sonra yaptığı röportajda “Onu oldukça zeki bir öğrenci olarak hatırlıyorum,” diye konuştu ve ekledi: “Tecrübem şuydu: Çok açık fikirli ve özellikle Vatikan II. olarak bilinen dönemin bağlamına çok uygun biriydi.”
Vatikan II, 1965 yılında yayınlanan, dinler arası diyaloğu teşvik eden ve karşılıklı saygıyı vurgulayan ‘Nostra Aetate’ bildirgesiyle Yahudilik karşıtı tutumları reddederek Yahudi-Katolik ilişkilerinde yeni bir çağ başlatmıştı. İki dini toplum arasındaki ilişkiler, Leo’nun papazlık eğitimini aldığı 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başında hızla gelişmekteydi.
Leo, öğretmeni Pawlikowski eşliğinde Katolik sosyal öğretileri inceledi. Bu alan, özellikle toplumsal ve ekonomik meselelere odaklanıyor. Pawlikowski, Yahudi-Katolik ilişkilerinin bu disiplinle doğrudan bağlantılı olduğunu vurguladı. CTU, kuruluşundan beri bu ilişkilere önem vermiş ve 1968 yılında resmi bir Yahudi-Katolik çalışması programını başlatmıştı. Pawlikowski, “Katolik sosyal öğretileri üzerine çalışmalarım her zaman antisemitizm meselesini de içeriyordu” dedi.
Papa 14. Leo, kariyerinin büyük kısmını Peru’da geçirdi ve genellikle merkezci görüşlerle tanındı; Vatikan içinde deneyimli bir yönetici olarak görülüyor. Daha önce Yahudi-Katolik diyaloğu veya antisemitizmle mücadele konularında kamuya dönük önemli açıklamalarda bulunmadığı gibi, İsrail ya da Gazze'deki savaş hakkında da herhangi bir açıklama yapmadığı biliniyor.
Amerikan Yahudi Komitesi’nin Dinler ve Topluluklar Arası İlişkiler Direktörü Rabbi Noam Marans, Leo’nun Vatikan II döneminde yetişmiş olmasının ve büyük Yahudi nüfusuna sahip olan Chicago kökenlerinin kendisini iyimserliğe sevk ettiğini ifade etti ve “Amerikalı bir papanın Katolik-Yahudi ilişkilerinin geleceği açısından iyi bir haber olduğu söylenebilir. Dünya üzerinde özellikle ABD’de bu ilişki en parlak şekilde gelişti ve altın standart burada oluşturuldu” dedi.
Papa Francis, antisemitizme karşı net açıklamalarda bulunmuş ve Yahudilerle ilişkileri güçlendirmiştir. Ancak son yıllarda İsrail’in Hamas’a karşı Gazze’de başlattığı savaşa eleştiri getirmesi bazı Yahudi liderlerin tepkisine neden oldu. Francis’in papalık döneminin son eylemlerinden biri ise Gazze'ye tıbbi yardım aracı olarak popemobilini bağışlaması olmuştu.
Pawlikowski, Katolik-Yahudi ilişkilerine devam edilmesi yönünde bir iradenin olduğunu belirtti ancak “İsrail ve Gazze arasındaki çatışmaların bu süreci derinden etkilediğini” de sözlerine ekledi.
Eski öğrencisinin bu alanda yeni bir dönem açıp açmayacağı henüz belli değil. Pawlikowski, Leo’nun şimdiye kadar yoğun Yahudi nüfusun bulunduğu bölgelerde görev almamış olmasına dikkat çekti. Pawlikowski, Leo için, “Dinlerarası konularda nasıl bir çizgide duracağı henüz net değil ancak genel olarak dışa dönük ve olumlu bir tutuma sahip olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı
Kuzey Amerika Yahudi Federasyonu Dinlerarası ve Topluluklararası Girişimler Başkan Yardımcısı Haham Joshua Stanton, bu yılın Nostra Aetate belgesinin 60. yıldönümü olduğunu da vurguladı ve bu tarihin Papa tarafından aktif biçimde kutlanmasını umduğunu ekledi. Leo’nun “sessiz ama etkili” bir liderliği temsil ettiğini kaydeden Haham Stanton, papanın pozisyonuna yerleşmesinin ardından nasıl hareket edeceğini yakından izleyeceklerini söyledi. Akıllarda, “Vatikan’a Yahudi liderleri davet edecek mi? Diğer inançlardan liderleri ağırlayacak mı? Birden fazla grubu aynı anda bir araya getirmeye çalışacak mı?” gibi sorular bulunuyor.
Papa 14.Leo ilk vaazında Gazze’de ateşkes istedi
Papa 14. Leo, 8 Mayıs’ta seçilmesinin ardından verdiği ilk pazar mesajında doğrudan Gazze'ye değindi. Bu, İsrail ile Hamas arasında 19 aydır süren savaşla ilgili olarak papalığını resmen başlattıktan sonra yaptığı ilk kamu açıklaması oldu.
Papa, Vatikan’da İtalyanca olarak yaptığı konuşmada şöyle dedi:
“Gazze Şeridi'nde yaşananlara çok üzülüyorum. Derhal bir ateşkes sağlanmalı. İnsani yardım halka ulaştırılmalı ve tüm rehineler serbest bırakılmalı.”
Ayrıca Ukrayna’daki savaşa da tepki gösterdi ve aynı gün ilan edilen Hindistan ile Pakistan arasındaki çatışmada taraflar arasında varılan ateşkese övgüde bulundu.
