İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, hükümetin, eğer geçtiğimiz hafta Knesset’te oylanarak geçen yasanın kısıtlanması yolunda bir karar çıkarsa Yüksek Mahkeme’nin kararına uyacağını ima etti. Söz konusu Makuliyet Yasası, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini kısıtlamayı öngörüyor.
Gallant, kendisine hükümetin böylesi bir karara uyup uymayacağını soran bir gazeteciye “İsrail demokratik kanunlara dayalı bir devlettir. Biz de kanunlara uygun şekilde hareket edeceğiz” şeklinde karşılık verdi.
Gallant açıklamayı haftalık meclis toplantısına girmeden önce yaptı. Koalisyonun çekişmeli adli kararını gözden geçiren Adalet Bakanı Yariv Levin, toplantının başlangıcında yoktu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, toplantının açılışındaki konuşmasında yargı reformunda bahsetmedi. Onun yerine hükümetin yaşamı değiştirecek üç hedefini açıkladı; hayat pahalılığını azaltmak, hükümetçe kabul edilen tüm ülkeyi saracak tren ağı ve teknoloji sanayine yatırım yapmayı kolaylaştıracak bir kanun… Netanyahu Knesset’in yaz tatilinin bir görüş birliğine varmak için kullanılması gerektiğinin altını çizdi.
Gallant’ın mahkemenin kararlarına saygı duyulacağı açıklaması, Netanyahu’nun geçtiğimiz hafta medya önünde kendisine ‘eğer Yüksek Mahkeme yasayı iptal yoluna giderse bu karara uyup uymayacağı’ sorulduğunda verdiği cevap ile zıttı.
Netanyahu “Henüz keşfetmediğimiz bir alana giriyoruz ve böyle bir eylemde bulunmayacaklarına inanmak istiyorum. Hepimiz kanunlara tabiyiz. Başbakan da kanunlara tabiidir. Knesset, parlamentomuz da yargıçlar da kısası herkes kanunlara uymak zorundadır” demişti. Bir gün sonra Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada “İsrail’in hükümetleri her zaman mahkeme kararlarına saygı duyacaktır” dendi. Ancak bu durumda da aynı uygulamanın geçerli olacağı konusunda açıklık getirilmedi. Mahkemenin tüzüklere danışarak Temel Kanunlara riayet etmesinin zaruri gördüğünün altı çizildi.
Hükümetin, Yüksek Mahkemenin yetkilerinin kısıtlandığı hayli çekişmeli yasası geçtiğimiz hafta kabul edildi. Eleştirmenler böyle bir yasanın Knesset’in 120 üyesinden sadece 64’ünün oyuyla, yeniden yorumlamaya, incelemeye vakit bırakmadan son derece hızlı bir şekilde geçmiş olmasının Yüksek Mahkeme’nin eyleme geçmesi için bir neden olduğunu belirtiyor.
Bu arada Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar, yasanın tek taraflı şekilde zorlanması durumunda Likud Partisinde isyan çıkabileceği söylentilerini reddetti. Zohar “Kabineden sızıntıları değerlendiren yorumcuların Likud’da isyan çıkma beklentilerini yatıştırmalarını tavsiye ederim. Senelerce isyandan bahsettiler ama Likud hep birlik içinde kaldı” dedi.
Ulaştırma Bakanı Miri Regev Finans Bakanı Bezalel Smotrich ile anlaşmazlıkları olduğunu ama çatışmalarının İsrail Devletinin refahı için gerekli olduğunu açıkladı.
Kabine pazar günü, hükümetin bakanlıklarının bütçelerinin kısılarak elde edilecek 164,5 milyon şekelin yeşiva öğrencilerinin bursları için tahsis edilmesini müzakere etti. Smotrich’in teklifine göre 79 milyon şekel devletin Tora öğrenimine katkısı, 51 milyon şekel öğrencilerin çoğalması için, 15 milyon şekel de İsrail vatandaşı olmayanların Tora öğrenimi için kullanılacak. 19,5 milyon şekel haredi olmayan dini müesseselere gidecek. Bunların arasında kızlar için kurumlar ve Gazze sınırında askeri eğitimi destekleyen kurumlar da var. Teklif 2023 bütçesinde Tora eğitimi sağlayan kurumlar için ayrılan bütçeyi 1,089 milyara çıkartacak.
