Dünyayı kasıp kavuran stres oyuncağı ´ pop-it fidget ´, Holokost kurtulanı Theo Coaster ve yıllarca birlikte sayısız oyuncak yaptığı eşi Ora Coaster tarafından yaratıldı. İkili aynı zamanda ´Bil Bakalım Kim´ oyunun da arkasındaki isimler.
Çocuğunuz varsa veya fidget meraklısı yetişkinler tanıyorsanız elinize mutlaka gamzeli, rengarenk, silikondan yapılma stres atma oyuncağı ‘fidget’lar geçmiştir.
Bu oyuncaklar 1970 yılında oyuncaklara tutkuyla bağlı İsrailli bir çift olan Theo ve Ora Coaster tarafından 40 yıla yayılan bir süreçte yaratıldı. Piyasaya çıkar çıkmaz tüm dünyada bir çılgınlık haline gelmesi ise bir gün sürdü.
Theo ve Ora Coster’ın kurdukları şirket olan ‘Theora Design’ 150’den fazla oyuncak üretti. Dünya çapında en popüler oyunları ülkemizde de ‘Bil Bakalım Kim?’ adıyla bilinen ‘Guess Who?’ ve ‘Zingo.
Diğer oyuncakları İsrail çapında bilinen Theora Design, ilk kez firmalar ve bankalar için promosyon ürünler fikrini geliştirip üreten şirket olarak tarihte önemli bir yere sahip.
Pop-it fidget fikri Ora Coaster’ın, kız kardeşinin göğüs kanseri sebebiyle vefat etmesinin ardından bir hayal kurması üzerine ortaya çıktı. Ora eşine, “Düşünsene Theo, kadınların göğüslerinden oluşan bir yüzey ve meme uçlarından içeri ittirebiliyorsun” dedi. Oğulları Boaz Coster annesinin aklına gelen her şeyi filtresiz söyleyen bir kadın olduğunu belirtiyor ve hikayesine devam ediyor: “Annem babama ittirince öbür taraftan çıkan meme uçlarından oluşan bir halı yapmasını söyledi. Babam da söyleneni yaptı.” Ora’nın kocasını yapmaya ikna ettiği, uluslararası çapta üne kavuşacak oyuncağı çıkış hikayesi böyleydi.
Şirketin asıl model yaratıcısı olan Theo’nun, askerliğini yaparken aklına başka bir fikir geldi. Eliyle ortasında dönen zarlar olan bir diskten oluşan bir prototip hazırladı. ‘Magic Mixer’ adındaki bu matematik oyunu da başarılı bir çıkış yaptı.
Ora, Amsterdam’da doğup büyüyen eşini hatıralarını yazması için cesaretlendirdi. Theo, Anne Frank ile aynı sınıfta okumuş, sınıfındaki öğrencilerin yarısı Anne Frank gibi Naziler tarafından öldürülmüştü. Theo ve ailesi Hıristiyan bir aile tarafından gizlenmiş, Holokost’tan kurtulmuştu. Hatıraları 2009’da önce ‘Anne Frank’in Sınıf Arkadaşları’ adında bir belgesele daha sonra da ‘Hepimiz Yıldız Giydik’ adındaki kitaba dönüştürüldü.
Pop-it’e dönecek olunursa, Coster’ların yarattığı oyuncak 1970’lerde kauçuk çok pahalı olduğu için geniş çapta üretilemedi. Birkaç sene önce oğulları Boaz ve Gideon fikri Kanadalı bir oyuncak firmasına lisansladı. Foxmind adındaki şirket GoPop adını verdikleri pop-it’ten, son 18 ayda 7 milyon adet sattı. 2019’da satış rakamı yalnızca 700 bin olan bu oyuncak son iki senede patlama yaptı. Bu patlama, Gaitlyn adındaki bir maymunun bu oyuncakla oynama görüntülerinin TikTok’ta viral olmasına bağlanıyor. Şimdilerde, TikTok’ta pop-it yazıldığında sayısız videoyla karşılaşmak mümkün. TikTok’ta yalnızca pop-it değil başka birçok ASMR videosu bulunuyor.
Belli bir sese ya da görüntüye karşı derinizde sakinleştirici ve tatlı bir ürperti hissettiyseniz ASMR’niz var demektir. Açılımı İngilizce’de ‘autonomous sensory meridian response’ yani otonom duyumsal meridyen tepki. YouTube ve TikTok’ta ASMR videoları endişe, uykusuzluk ve huzursuzluk çeken insanlarda bir rahatlama duygusu tetikliyor. Bazı uzmanlar bu görüntüler ya da sesler karşısında insanların iyi hissetme hormonu olan oksitosin salgıladıklarını düşünüyor. Videolarda sabun kalıplarını ince ince kesmekten, fısıltı ile konuşmaya, hafif tıklatma seslerinden, pop-it’lerle oynamaya kadar çok değişik aktivitelere rastlanılıyor.
Pop-it ile yapılan ASMR videoları TikTok’ta 12 milyardan fazla izlendi. Çocuklar ve gençler arasında ‘pop-it avı’ çılgınlığı baş gösterdi. Meraklılar ender şekil ve renklerde pop-it fidget’ları buluyor, aralarında değiş tokuş yapıyor. Fakat FoxMind bu ürünlerden pek azını üretiyor. Maalesef çok değerli bulunan bu ürünlerin çoğu korsan yapım.
Theo Coster 2019’un nisan ayında vefat ettiği için şirketinin de en büyük başarısını göremedi, fakat 2021 yılında hayatını Ora Coster görebildi. Tel Aviv’de bulunan mezarları ‘Bil Bakalım Kim?’ oyunundaki gibi tasarlanmış ve mezar taşlarında açılır kapanır çerçeveler bulunuyor.
Theo ve Ora ürünlerini FoxMind’a lisansladıktan sonra Haaretz gazetesinde bir demeç vermişlerdi. Ora, “Theo tam olarak istediğimi yaptı; harika meme uçları olan göğüsler” demecinden sonra oyunun neden bu kadar popüler hale geldiğini kendi fikriyle şöyle açıklamıştı: “Oyunun güzelliği hiç bitmemesi. Canınız istediği kadar arkasını çevirip oyuna devam edebilirsiniz. Tek parça halinde oluşu çok kullanışlı. İki çocuklu bir anne olarak bunun rahatlığını yaşadım. Normalde çok parçadan oluşan bir masa oyununda parçalardan biri kaybolduğunda oyun oynanamaz hale gelir, kutusuyla kalakalırsınız. Bu yüzden biz şirketimizde hep çok az sayıda parçadan oluşan oyuncaklar ürettik.”
