Leh Leha - Hedef Yer

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
28 Ekim 2020 Çarşamba

Tanrı ile Avraam arasındaki ilk temas bu hafta Leh Leha peraşasında okunur. İlk cümleye ilişkin çok fazla açıklama vardır. Neden Tanrı ‘Leh Leha’ demiştir? Neden ayrılması gerektiğini üç şekilde belirtmiştir? Sorular çok olunca yapılan açıklamalar da çok olur. Tanrı ilk görüşmesinde Avraam’a gideceği yer bir ‘yer’ olarak belirtmez. “El aarets aşer areka / Sana göstereceğim diyara” şeklinde kullanılan ifade Rabilerin merakını cezp eder. Aslında yerin belirtilmemesi, Avraam’dan istenen fedakârlıklar onun kutsiyetini, kişiliğini ve Tanrı’ya olan inancını yücelten sözlerdir. Rabi Hayim Dynowitz ‘diyarın gösterilmesi’ ile ilgili dikkat çekici açıklamalar yapar.

Erets Yisrael’e ayak basan bir kişi o toprağın diğer ülkelerle olan farkını anlamakta zorlanır. Her yerde insanlar koşturmakta, çalışmakta, zorluklar yaşamaktadır. Her ülkede olan olumlu veya olumsuz öğeleri burada da bulmak mümkündür. Evet, Judaik anlamda erets Yisrael çok daha fazla özgürlük anlamına gelmektedir ama buna dikkat eden veya önem veren kesim bütüne oranla ne kadarı temsil etmektedir?

Rabi’nin cümlede dikkatini çeken şey Tanrı’nın o ülkeyi Avraam’a ‘gösterecek’ olmasıdır. Ülkenin ruhani anlamdaki yüceliğini, kutsallığını Tanrı göstermeye hazırdır ancak etrafta görecek göz yok gibidir. İşte Avraam’da bunu görecek bir göz ve hissedecek yürek olduğu için Tanrı ifadesini net bir şekilde kullanır.

Mişna Masehet Kelim’in ilk cümlesinde “Erets Yisrael mekudeşet mikol aaratsot / Erets Yisrael bütün topraklardan daha kutsaldır” demektedir. Toprağa kutsallığı veren nedenlerden biri için Tanrı’nın varlığının “Mereşit aşana ad aharit şana / Senenin başından sonuna kadar” orada olması denebilir. Ataların orada yaşamaları, Bet Amikdaş’ın orada inşa edilmesi gibi birçok etmeni saymak mümkündür. Ancak kişi eğer Erets Yisrael’de kutsiyete adanmış, Tora yolunda yaşamıyorsa bu ruhaniliği, kutsiyeti görebilme şansına sahip değildir. Tanrı sadece Avraam’a değil orada yaşayan herkese toprağın kutsallığını görebilmeleri için yol göstermeye hazırdır. Yeter ki oranın ruhaniliğini anlayabilecek bir gönül gözüne sahip olabilelim. Rabi Yisrael Salanter her gittiği yerde o kutsallığı hissedebileceğini ifade eder. “Behol amakom şeani oleh ani oleh leerets Yisrael / Gittiğim her yerde Erets Yisrael’e giderim.” Gidilecek hedef bellidir. Ancak orada olması gereken yaşam tarzının da tarafımızdan belirlenmesi gerekir.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün