BAMİDBAR - Hasid olma ölçeği

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
5 Haziran 2024 Çarşamba

Bamidbar peraşasındaki listelemeler dışında karşımıza Levi kabilesinin Mişkan ile ilgili eşyaları taşıma görevinden söz edilir. Her bir Levi Mişkan’da hangi eşyayı taşıması gerektiğinin bilincindedir. Aron Aberit’in taşınması için Leviler arasında ciddi tartışmalar hatta çatışmalar meydana gelir. Bu yüzden Tanrı Moşe’ye her Levi için görevlerin belirlenmesi talimatını verir.

RaMHaL tarafından yazılan Mesilat Yeşarim yirminci bölümünde ‘Mişkal Ahasidut / Hasid olmanın ölçeği’ konusunda yukarıda bir kısmını vermeye çalıştığımız Midraş’tan bir bölüm vardır. Hasidut dediğimiz olay Alaha’nın da ötesine geçerek daha radikal bir yaşam sürmek için yapılan eylemler olarak tanımlanabilir. Burada kullanılan benzetme eğer bir çocuk babasını severse sadece onun istediklerini değil onu mutlu edeceğini düşündüğü şeyleri de yapacaktır şeklinde karşımıza çıkar. Buna paralel olarak eğer kendimizi Tanrı’ya adayacak olursak sadece bizden istediklerini değil daha da fazlasını yapmamız gerekir. Ancak RaMHaL ciddi bir uyarıyı da buraya ekler. Hasid olmak için çabalarken eylemlerin istenen amaca ulaşmasını sağlamak için çok dikkatli olmak gerekir. Çünkü bu eylemlerde dikkatli olunmadığı durumlarda istenmeyen yan etkiler ortaya çıkabilir. Söz konusu ‘alaha’ olduğunda konu tartışmaya kapalıdır. Ancak ‘hasidut’ konusunda ise eylemler Mişkal yani ölçek ile hareket etmek gerekir.  Eylemlerin sonuçlarının önceden kestirilebilmesi gerekir. İşte Aron Aberit’i taşımak konusunda eylemler Levi kabilesi arasında anlaşmazlığa ve dahi çatışmaya sebep oluyorsa bu konuda dikkatli olunması gerekirdi.

Rav Yisrael Salanter'in bir zamanlar Netilat Yadayim için Alahik gerekliliğini yerine getirmeye yetecek kadar az miktarda su kullandığı anlatılır. Gemara, bol miktarda su kullanmanın değerinden ve bunun nasıl zenginlik getirdiğinden bahsederken, bunu duyanların kafasının karışması olağandır.  Gemara’da  ‘Mayim/ su’ kelimesi – ‘Maleh Yadenu Mi'birchotecha / ellerimizi bereketinle doldur’un ilk harflerinin bir araya gelmesi olarak öğretilir. Rabi’ye bunu neden yaptığı konusunda soru sorulduğunda önemli bir öğretiyi bizimle paylaşır. Yaşlı bir kadın hizmetçi masaya suyu sırtında taşıyarak getirmektedir. Rabi bu büyük zahmete giren bir kadının çabası ile mitsvayı daha fazla su ile yapmanın bir değeri var mıdır sorusunu yöneltir.

Rav Yisrael, çalışkan bir hizmetçiye fazla yük bindirmeme kaygısının, Alaha’nın kesinlikle gerekli gördüğünden fazla miktarda su kullanmaktan çok daha önemli olduğunu anlamıştır.

Hafets Hayim bir Şabat akşamı evinde misafir ağırlamaktadır. Eve geldiğinde ‘Şalom Alehem’ söylemeden Kiduş yapar. Misafir şaşırır. Neden Şalom Alehem söylenmediğini merak ederek sorar. Bilge misafirinin bütün gün yemek yemediğini bildiğini paylaşır. Meleklerin yemek gibi bir düşünceleri olmadığı için biraz bekleyebileceklerini ifade eden Rabi karşısındakini bekletmenin doğru olmadığını şarkı söylemenin gecikebileceğini öğretir.

Bu bakış açısını akılda tutmak önemlidir. Daha fazlasını yapmak istememiz elbette ki olağandır. Ancak bu kararımızın etrafımızı olumlu olmayan şekilde etkilemesi doğru değildir. Bazen önceliklerimiz fazlasını yapmak veya yapmamak konusunda belirleyici olabilir. Hasidut yolu ile ebediyete göçmüş birinin ruhunu yüceltmek mümkündür. Ancak çatışmadan kaçınarak bu erdemi katlayarak büyütmek daha önemlidir. Benzer şekilde Rav Avraham Pam, öğrencilerine bir düğünden sonra ebeveynler ve diğer konuklar eve gitmek istediklerinde dans etmeye devam etmemelerini söyler. Damatla dans etmek ne kadar önemliyse, saat ilerledikçe gitmesi gerekenlere hassasiyet göstermek de o kadar önemlidir.

‘Aron’u taşımak’, elbette bizleri daha yukarılara taşır. Fazladan yaptıklarımız yarardan fazla zarar getirmediği sürece uygulanmasında sakınca yoktur.

Hag Şavuot sameah.

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün