Geçen hafta başladığımız Kohelet konusuna devam ediyoruz. Kohelet, üçüncü cümlesinde insanın güneşin altında yaptığı çalışmaların, çektiği zahmetlerin getirisinin ne olduğunu sorgular. Raşi açıklamasında farklı bir boyuta durumu taşır. Tora bir ışıktır ve bu ışık ‘güneşin altında’ değil güneşin üzerindedir. Raşi şu sorunun gündeme geldiğini düşünür. Tora öğrenimi yerine yaptığın cismani işlerin sana kazandırdığı şeyler nelerdir? Tora güneşin üzerindedir ve bu yaşamın asıl hedefini oluşturur. Yani hedef bu dünyadaki cismani mutluluklar değil ‘olam aba’ için tanımlanan ruhani mutluluktur.
Aslında bazı şeylerin daha kolay izahı için bu dünyada iyi şeyler yapıp da ödül alanların varlığını görebilmek mümkündür. Bunlar ‘olam aba’ için de bir örnek teşkil eder. Buna en iyi örneklerden biri Yosef’in öyküsüdür. Yosef, Potifar’ın eşi ile yanlış yapmamak için büyük çaba göstermiş ve bu sınavdan başarıyla çıkmıştır. Bu yaptığı hareket onu ödül yerine önce hapse götürse de orada tanıştığı kişiler vasıtası ile Mısır’ın ikinci adamı olmayı başarır. O zamanlarda bu konum belki de dünyanın en nüfuzlu kişisi demektir. Zohar bu örnekle kutsal bir yaşam yaşayan kişinin kral olacağını öğretir. Gaon mi Vilna her doğru iş yapanın nasıl kral olduğunu sorgular ve yanıtını yine kendisi verir. Zohar ‘kral’ olma durumunu dünyevi bir kral olarak vermemektedir. Bu krallık ‘olam aba’ dediğimiz gerçek dünyada birçok meleğin dahi üzerinde bulunmaktır. Zohar, mitsva yapan ve kutsal bir yaşam yaşayan kişinin ne olursa olsun kaybetmeyeceğini, aksi bir yaşamı tercih edenlerin de kazançlarının aslında olmadığını öğretir.
Bazen insanın hayatında beklenmeyen sonuçlar baş gösterir. Bir sorun karşısında izlenmesi gereken yolu belirleyen kişi hiç ummadığı sonuçlara ulaşabilir bu da onu asla memnun etmez. Rabiler Tora yolunu izleyenlerin beklenmeyen sonuçlarla karşılaşmayacaklarını söyler. O an istenen sonuç elde edilmese bile er geç beklenen, istenen sonuç elde edilecektir. Sonuç mutlaka olumludur. Bunun tersi de mümkündür. Günah işleyen bir kişi beklemediği sonuçlara ve olumsuzluklara hazır olmalıdır. Başta işler yolunda bile görünse sonuç olumsuz olacaktır.
Çok güçlü ve zengin bir işadamı Erets Yisrael’de büyük bir Rabi’nin duasını almak için oraya hareket eder. İşadamının zenginliği ve gücü sonsuz gibi görünmektedir. Rabi onları karşılar ve duasını verir. Rabi son derece mütevazı bir yaşam sürmektedir. Bu durum işadamını doğrudan etkiler. Dönerken arkadaşına Rabi’nin durumundan çok etkilendiğini anlatır. Kendisi büyük ve güçlüdür. Ama asla doyumu tatmamıştır. Sürekli olarak yaşamında bir doyumsuzluk ve hırslar hâkimdir. Daha fazlasına sahip oldukça hırsları artmaktadır. Hâlbuki Rabi’nin kendisiyle karşılaştırıldığında hiçbir şeyi yok gibidir. Ama Rabi mutludur.
Kohelet birinci bölümünde denizlerin asla dolmadığını, gözlerin görmekten kulakların da duymaktan asla vazgeçmediğini yazarken bir türlü tatmin olmayan ve mutluluğu bulamayanların izlemesi gereken yolun cismanilikten ziyade ruhaniyet olduğunun altını çizmektedir.
