Tarihin unutturulan parçaları: Türk Yahudileri

Tarih 1492... Türk Deniz Kuvvetlerine yıllarca hizmet etmiş en büyük firkateyninin ismi nedir biliyor musunuz? ‘Kemal Reis’. Peki, Kemal Reis kimdir? Piri Reis’in de amcası olan Kemal Reis, İspanya’dan sürgün edilen Yahudi toplumunu Osmanlı topraklarına getiren donanmanın paşasıdır.

Mois GABAY Köşe Yazısı 1 yorum
4 Mart 2020 Çarşamba

“Fethullah Gülen’in ‘yahudiler’ ile ilgili ilginç ve çelişkili bir yaşamı vardır. Önce Gülen’in ‘annesinden’ başlayalım. Gülen’in annesinin gerçek adı Rabin’dir!” Özgen Acar - Cumhuriyet Gazetesi - 25.02.2020

Tarih 1492... Türk Deniz Kuvvetlerine yıllarca hizmet etmiş en büyük firkateyninin ismi nedir biliyor musunuz? ‘Kemal Reis’. Peki, Kemal Reis kimdir? Piri Reis’in de amcası olan Kemal Reis, İspanya’dan sürgün edilen Yahudi toplumunu Osmanlı topraklarına getiren donanmanın paşasıdır.

Tarih 1492-1497... Edirne’de Yahudi mistikler ile Mevleviler bir araya gelip beraber dini müzik yapmışlar, Maftirim adını verdikleri günümüzde de birçoğu korunabilmiş bu sinagog ilahilerinin temellerini o zamanlardan atmışlar.

Tarih 1550’li yıllar... Kanuni’nin ‘Frenk Beyi, danışmanı, entelektüel Joseph Nasi, II. Selim döneminde Naksos Dükü ilan edilir. Bu o dönem için büyük bir olaydır. Naksos’taki Ortodoks Hristiyanlar bile bir Yahudi’nin başlarına gelmesine inanamaz. İlber Hoca bu durumu “Müslümanların halifesi bir Yahudi’yi dük yapıyor. Böylece en üst görevi bir Yahudi’ye vermiş oluyor. Tarihimizde eşi benzeri yok” diye anlatır.

Tarih 1780’li yıllar… Sultan III. Selim’in müzik hocası Tanburi İsak Bey’dir. Sultan’ın yanında ayağa kalktığı tek kişi, Sultan’ın aynı zamanda Türk Mozart’ı olarak da bilinmesinde büyük pay sahibi, Sultan’a düzenli musiki dersi veren en önemli bestekârlarımızdan biridir.

Tarih 1853 - 1856, Kırım Savaşı dönemi… Rusya’nın Osmanlı Devleti’ni kendi çıkarları doğrultusunda parçalamak istemesi, Rusya’nın rakibi olan İngiltere ve Fransa’nın tepkisini çekmiş, İngiltere ve Fransa Osmanlı safında Kırım Savaşına girmişti. Savaşın Osmanlı tarafındaki tüm giderleri Galatalı Banker Kamondo Ailesi tarafından karşılanmıştı. Rusya, Kırım Savaşı sonucunda yenilmiş ve barış yapmak zorunda kalmıştı. İlerleyen yıllarda Osmanlı’nın borçlarına yerli kaynaklar yetmeyince Duyun-i Umumiye sonucu  dışardan para arayışına gidilmişti. Kamondolar’ın İstanbul’a yaptığı hizmetler bugün şehir hatlarından, modern belediyecilik anlayışına kadar başka bir makalenin konusu olup, saymakla bitmez. Vefat ettiği gün borsa tatil edilmiş, Sultan Abdülaziz Mızıkai Hümayun’u Hasköy’deki anıt mezardaki cenaze töreni için hazırlatmıştı.

Tarih 1870’li yıllar… Sultan II. Abdülhamit dönemi. Osmanlı tarihinin en pragmatik sultanlarından biri olarak II. Abdülhamit, kimilerinin yazdıklarının tam aksine Yahudi toplumunu destekleyen, Filistin bölgesi dışında, Osmanlı’ya Yahudi göçünü teşvik eden sultan olmuştur. Bugün Yahudilerin kendisine yönelik teşekkür beratları sinagog ve yapılarımızı süslemektedir.

Tarih 1909… Türk dostu olarak bilinen Haim Nahum Efendi, bir yandan Osmanlı Yahudi Cemaati’nin hahambaşılığına seçilecek, ilerleyen yıllarda da hem Osmanlı adına bir diplomat gibi görev yapıp, Atatürk’ün onayı ile Lozan Görüşmelerine danışman olarak katılacaktır.

Tarih 1912, Selanik’in işgali… İşgalciler ilk iş Yahudilere saldırır, sinagogları ateşe verirler. Selanik Yahudi toplumu temsilcileri acilen Payitahta gelir, Sultan V. Mehmet Reşat’a durumu iletir, Osmanlı Sultanına bağlılıklarını gösterirler.

Daha yazsak sayfalar, kitaplar yetmez...

Tarih 29 Şubat 2020 Perşembe akşamı yüreklere ateş düşüren şehit haberleri sonrası, Türkiye Hahambaşılığı kararı ile Türk Yahudi Toplumu, şabat tefilasında tüm sinagoglarda şehit askerler ve yaralılar ile memleketin huzuru, bekası ve esenliği için dua edecektir. 

Osmanlı döneminde de Kırım Savaşı, 93 Harbi gibi her zor zamanda farklı sinagoglarımızda vatanımızın bekası ve askerlerimiz için dua edilmişti. 

Bu satırları iyi oku Özgen Acar... Bu topraklara ‘Yahudi düşmanlığı’ ekmeye sizin gibilerin ömrü yetmez. Bu aziz millet ne tarihini ne de kendini aldatanları unutur. O yüzden yukarda yazdıklarımı iyice oku, belki Yahudi toplumu için yazdıklarından yüzün kızarır da özür dilersin. Yaşananlar ortak tarihimiz, acılar ise hepimizin ortak acısıdır.

Bahar Kalkanı Operasyonu’nda ordumuza başarı dilerken, şehitlerimizin anısına Allah’tan rahmet ve yaralı askerlerimize de bir an evvel sağlıklarına kavuşmalarını temenni ediyoruz.

 

 

 

 

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün