Sukot Hol Amoed - Suların dileği

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
16 Ekim 2019 Çarşamba

 

Gemara Suka bölümünde Sukot Bayramı için çok spesifik bir mitsvadan söz eder. Bu mitsva “Nisuh Amayim” olarak bilinir. Genellikle mizbeah’a getirilen farklı tipte korbanlar vardır. Bunlardan bir tanesi sabah ve öğleden sonra getirilen ve ‘et’ olan korbanlardır. Bir diğeri un ile ilgili olanlardır. Bunlar biraz un, biraz yağ ve levona dediğimiz baharatlarla getirilir. Bir miktar alınıp mizbeah’ın üzerine konur. Bir diğeri de şarap ile ilgili olanlardır ki buna ‘nisuh ayayin’ denir. Tora’da yazılı olan “venisko yayin reviit ain” cümlesi gereği bu her gün Bet Amikdaş’a getirilir. Şarap mizbeah’ın üzerine konmaz. Mizbeah yanında biri dar diğeri geniş iki boru vardır. Bunlardan geniş olana şarap dökülür ve borular vasıtasıyla bu şarap bütün Bet Amikdaş’a yayılır. Sukot Bayramının yedi gününde ise ‘Nisuh amayim’ gerçekleştirilir ve bu dökme işlemi dar olan boru ile yapılır. Çünkü şarap yoğunluğu suyun yoğunluğundan daha fazladır. Nisuh Amayim ile ilgili Tora’da bir yazı bulmak mümkün değildir. Çünkü bu kural “Alaha LeMoşe MiSinay”  kuralı gereğince uygulanır.

Buraya dökülecek su özel bir kaynaktan alınır ki biz bu kaynağa ‘mayan aşiloah’ demekteyiz. Bu suyun alınması bir şenlik eşliğinde yapılmaktadır. Bu şenliğe de ‘simha bet aşoeva’ denir. Gemara bu şenliği görmeyenlerin hayatlarınla ‘şenlik’ görmediklerini öğretir. Her şeyden önce bu şenlikte bilgeler ve tsadikler başroldedir. Bunlar dans ederler, akrobatik hareketler yaparlar meşaleleri atıp tutarlar. Meşaleler yakılır. Su dökme töreni sabah yapılır. Suyu çekme töreni ise akşam gerçekleştirilir. Bütün gece şenlik ve dans devam eder.

Burada sormak istediğimiz soru neden bu şenliğin yapıldığıdır. Bu konuda basit ve daha derin nedenler üzerinde durmaya çalışacağız.

Yaratılışta her gün Tanrı yaptıklarına bakarak ‘ki tov’ demiştir. Sadece pazartesi günü; yaratılışın ikinci günü bu söz yoktur. Salı günü; yaratılışın üçüncü gününde iki kez vardır bu yüzden salı günleri yeni bir şeye başlamak oldukça isabetlidir. Pazartesi gününden evvel dünya tamamen su içindedir ve Tanrısal Ruh suların üzerinde gezinmektedir. “Veruah E.loim merahefet al pene amayim.” İkinci günde gökler yaratılınca göksel sular ile yerel sular arasında bir ayırma olur. Bu ayırım zorunlu bir ayırımdır ama ayrılık ve ‘mahloket’ olan yerde iyilik yoktur. Göksel sulara ‘mayim elyonim’, yerel sulara ise ‘mayim tahtonim’ denmiştir. Gökler anlamına gelen ‘şamayim’ sözcüğü aslında “orada su var” anlamına gelen ‘şam mayim’ sözcüklerinden türemiştir. Tanrı burada iki grup suyu birbirinden ayırdığı için bu gün mahloket günü olarak bilinir. Bu yüzden bu günün mizmoru 48 numaralı mizmor olan “şir mizmor livne Korah – Korah oğullarının- mizmorudur”. Korah bir anlamda Tora’da mahloket sembolüdür.

Zohar’ın öğretisine göre yerel sular ‘mayim bohim’ olarak bilinir. Bir kişi eğer isterse suya kulağını verdiğinde ağlayan suların sesini duyabilir. Aynı zamanda denizler tuzludur çünkü ağlayan suların gözyaşlarını barındırır. Göksel sular Tanrı’ya yakındır. Yerel sular ise bu yüzden buna itiraz eder. Zohar’a göre bu “leşem şamayim – Tanrı adına” olan ilk tartışmadır. İşte Tanrı yerel suları teselli etmek için ‘nisuh amayim’ mitsvasını vermiştir. Burada sular Bet Amikdaş yolu ile Tanrı’ya dönmekte ve teselli bulmaktadır.

HAG SAMEAH!

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün