Vayeşev - Sevivon

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
28 Kasım 2018 Çarşamba

Vayeşev peraşası Yosef ve kardeşlerinin öyküsünün öğrenilmeye başladığı bir peraşadır. Yosef gerek babasının aşırı ilgisi ve gerekse gördüğü rüyaları anlatması nedeniyle kardeşleri tarafından kıskanılmaya başlanır. Bu konuda rüyaların etkisinin babasının hediye ettiği çizgili gömlekten daha fazla olduğunu görüyoruz. Yosef babası tarafından kardeşlerine bakmaya gönderildiğinde aslında uzun sürecek bir aile hasretinin de temellerini atmıştır. Kardeşler Yosef’i gördüklerinde “ine baal ahalomot alaze ba – işte rüyaların efendisi geliyor” şeklindeki ifadeleriyle Yosef’e karşı duydukları kıskançlığı saklamadan göstermişlerdir. Anlatımın devamında Yosef’i öldürmekten söz eden kardeşler “venire ma yiyu halomotav – o zaman rüyaların ne olduğunu göreceğiz” diyerek kontrolün kendi ellerinde olduğunu göstermeye çalışmışlardır. Neticede Yosef tek başınadır ve kendileri on kişidir.

Teilim “rabot mahaşavot belev iş vaatsat Ad… i takum – insanların kalplerinde birçok düşünce vardır ancak Tanrı’nın tasarısı neyse o gerçekleşir” diyerek ezelden ebede kontrolün Tanrı’nın elinde olduğunu göstermektedir. Kardeşler Yaakov’un çocukları olarak elbette bunun bilincindedirler ancak sahip oldukları nefret bunu görmelerini engellemiştir.

Burada gerçekleşen olayda Yosef’in hayatını değiştiren iki kardeşten söz etmek gerekir. Bunlardan biri Reuven’dir. Reuven, Yosef’in öldürülmesine karşı çıkar ve bir kuyuya atılmasını ister. Burada su yoktur ancak Gemara’nın verdiği bilgiye göre yılan ve akrepler vardır. Reuven, Yosef eğer bir tsadikse o yılanların ona bir şey yapamayacaklarının bilincindedir. Ve eğer öyleyse amacı Yosef’i kurtarıp babasına geri getirmek ve kaybettiği ilk oğul hakkını yeniden elde edebilmektir.  Bir anlamda Reuven Yosef’in ‘fiziksel’ hayatını tehlikeye atmıştır.

İkinci önemli kişi ise Yeuda olarak bilinir. O Yosef’in Mısır’a giden kervana köle olarak satılmasına neden olur. Yeuda belki ‘fiziksel’ olarak Yosef’in hayatına kast etmemiştir ama köle statüsüne düşürerek onun ‘manevi’ yaşamını bitirmeye çalışmıştır. Bu yüzden Yeuda’nın yaptığı yanlış Rabiler tarafından daha büyük görülür. Gelecekte Romalılar tarafından öldürülen on büyük bilge içinde Reuven kabilesinden kimse yoktur. Hatta bu çağın o kabileye mensup büyük bilgesi Rabi Eliezer agadol veya Rabi Eliezer ben Orkenos sadece bir süreliğine çukura atılmakla ceza görmüş ancak hayatı kurtulmuştur.

Buradaki öykülerle Hanuka olayı arasında her zaman bir bağlantı vardır.  Bu yüzden bu peraşalar genellikle Hanuka Bayramı’nın olduğu zamanda okunur.

Sevivon hepimizin bildiği bir Hanuka simgesidir. Eğer kontrol eden  döndüren biri yoksa Sevivon gibi dönme yapamaz. Birinin onu yönetmesi yönlendirmesi gerekir. Yukarıda da söylediğimiz gibi Yaakov’un oğulları sahip oldukları nefret duygularından dolayı bu gerçeği göz ardı etmişlerdir. Yosef Mısır’a satılsa da zaman olması gerektiği gibi işlemiş ve Mısır sürgününün temelleri atılmıştır.

Rabilerimizin bizlere aktardığı bilgiyle pasuk bire bir örtüşmektedir: “Rabot mahaşavot belev iş vaatsat Ad… i takum.”

 

SOYADL

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün