Kalp dokusundan DNA örneklerine, bilim insanları İran´ın saldırısında yok olan çalışmaları için yas tutuyor.
İran’ın füzelerinin zarar verdiği prestijli bilim merkezindeki yaklaşık 45 laboratuvarın tekrar inşa edilmesinin yıllar süreceği ve onlarca milyon dolara da mal olacağını söyleyen yetkililer, ayrıca merkezde çalışan birçok araştırmacının tüm hayatları boyunca elde ettikleri bilgilerin ve araştırmaların da yok olduklarını açıkladı.
Weizmann Bilim Enstitüsü’nden Prof. Eldad Tzahor, savaş sırasında gerçekleşen bir saldırıda İran’a ait bir balistik füze tarafından, can kaybı yaşanmamış olması mutluluk verici olsa da, tamamen yok edilmeleriyle bilim dünyasının darbe aldığı iki binayı kontrol etmeye gitti.
1934 yılında, İsrail’in ilk devlet başkanı ve önde gelen bir bilim insanı olan Haim Weizmann tarafından kurulan Weizmann Enstitüsü, doğa ve temel bilimlerde dünyanın önde gelen ve pek çok alanda araştırma yapan kurumlarından biri olarak biliniyor.
Yok olan yaklaşık 45 araştırma laboratuvarının arasında kalp biyolojisi üzerine çalışan Tzahor’unki de bulunuyordu. İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Weizmann akademisyeni, haber sitesi Calcalist’e verdiği demeçte, boş bir laboratuvar binası inşa etmenin tahmini maliyetinin 50 milyon dolar olduğunu, gerekli ekipmanla donatmanın da bir o kadar daha tutabileceğini söyledi.
Tzahor gördüğü manzarayı, “Güzel enstitümüzün her yeri cam ve metal parçalarıyla kaplıydı,” diye anlattı. Tzahor’un 22 yıllık çalışması, binlerce hayvan ve hastanın kalp dokusu örnekleri, DNA ve RNA örnekleriyle birlikte yok oldu.
Tzahor gibi birçok araştırmacı ve öğrenci de saldırı sonrası binaya koşarak kurtarabilecekleri her şeyi kurtarmaya çalıştı.
Yurtdışında bulunan biyolog Jacob Hanna, yıkımın ardından Nature dergisine verdiği röportajda, öğrencilerinin 7 Ekim 2023’te başlayan savaşın olası sonuçlarına karşı önlem olarak önceden hazırlanan sıvı azot tanklarına yüzlerce dondurulmuş fare ve insan hücre zincirini aktararak kurtardıklarını anlattı.
Saldırı sadece bireysel laboratuvarları değil, enstitünün dışardan gelen araştırmacıların ortak kullanımına sunduğu yüksek teknoloji ekipmanlarını da yok etti.
Füzeli saldırıdan yalnızca iki gün sonra, Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) 721 milyon avroluk ileri seviyede araştırma bağışını açıklayarak kaybolan verilerin telafisi için desteğini açıkladı.
Weizmann’da araştırmaları olan Prof. Oren Schuldiner de, kendi laboratuvarı dahil olmak üzere en az 15 laboratuvarın ERC bağışıyla desteklendiğini söyledi. Sadece kendi laboratuvarını yeniden kurmanın 1,5-2 milyon avroya mal olacağını belirten bilim insanı, kendisini üzenin harcanacak paradan öte, kaybedilen emekler olduğunu belirtti.
Gelişimsel nörobiyoloji üzerine çalışan Schuldiner, beynin gelişim sürecini ve bu süreçteki bozulmaların otizm, şizofreni, ADHD gibi gelişimsel bozukluklara nasıl yol açtığını inceliyor. Bilim insanı yıllar içinde meyve sineği üzerinde çalışarak geliştirdikleri transgenik zincirlerin de saldırıda yok olduklarını ekleyerek, “Hayatımın 17 yılı, öğrencilerimle birlikte inşa ettiğimiz her şey tamamen buharlaşarak yok oldu,” dedi.
Diğer yandan, açıklama yapan tüm bilim insanları, bu zor dönemde gösterilen uluslararası dayanışma ve desteğin moral verici olduğunu vurguladılar.
