Hanuka kutlamasına terör saldırısı

Saldırı, pazar günü yerel saatle 18.45 sıralarında Sydney’in doğu banliyölerindeki Bondi Plajı’nda yaşandı.

Habad tarafından her yıl Hanuka’nın ilk gecesi düzenlenen 'Deniz Kenarında Hanuka' etkinliği için yaklaşık 1000 kişi sahilde toplanmıştı.

Saldırganlar, sahile inen bir yaya köprüsünden uzun namlulu silahlarla yaklaşık 10 dakika boyunca ateş açtı.

Saldırıda, biri çocuk, 16 kişi hayatını kaybetti. Saldırganlardan biri polis tarafından vurularak öldürüldü, diğeri ise ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldı.

Saldırganlardan biri de dahil olmak üzere 43 kişi yaralı olarak hastaneye sevk edildi; yaralılar arasında üç çocuğun bulunduğu bildirildi. Vurulan iki polis memurunun da durumlarının ciddi olduğu açıklandı.

Hayatını kaybedenler arasında etkinliğin organizatörlerinden Haham Eli Schlanger, 10 yaşında bir kız çocuğu, Holokost’tan kurtulan Alexander Kleytman yer aldı.

Saldırganlar

Baba ve oğul olan saldırganlar, Sidney’in güneybatısındaki Bonnyrigg banliyösünde yaşayan Sajid ve Naveed Akram olarak açıklandı.

50 yaşındaki baba olay yerinde polis tarafından vurularak öldürüldü. Polis, saldırganın ruhsatlı silah sahibi olduğunu ve adına kayıtlı altı ateşli silah bulunduğunu açıkladı.

24 yaşındaki oğlun ise ağır ancak stabil durumda olduğu belirtildi.

Avustralya İç Güvenlik İstihbarat Teşkilatı, saldırganlardan birinin bilindiğini ancak “acil tehdit” olarak değerlendirilmediğini açıkladı.

İçişleri Bakanı Tony Burke, babanın 1998 yılında öğrenci vizesiyle Avustralya'ya geldiğini söyledi. Vize, 2001 yılında eş vizesine ve daha sonra da ikamet izni vizesine dönüştürüldü.

Oğul Naveed’in ise, Avustralya doğumlu bir vatandaş olduğu belirtildi. Başbakan Albanese, Akram'ın ilk olarak Ekim 2019'da yetkililerin dikkatini çektiğini, "başka kişilerle ilişkili olması temelinde incelendiğini" ve "devam eden bir tehdit veya şiddete başvurma tehdidine dair herhangi bir belirti bulunmadığı" değerlendirmesinin yapıldığını belirtti. Avustralya medyası 24 yaşındaki Naveed’in Sidney merkezli bir IŞİD hücresiyle yakın bağları nedeniyle sorgulandığını bildirdi.

Kahraman

Saldırıyla ilgili görüntülerde, beyaz gömlekli bir kişinin saldırganlardan birine arkadan müdahale ederek silahını aldığı görüldü.

Bu kişinin Sidney’de manavlık yapan 43 yaşındaki Ahmed el-Ahmed olduğu açıklandı. El-Ahmed, boğuşma sırasında biri kolundan, diğeri elinden olmak üzere iki kez vuruldu. Ameliyat geçiren El-Ahmed’in iyileşme sürecinde olduğu bildirildi.

Yeni Güney Galler Başbakanı Chris Minns, El-Ahmed’i gerçek bir kahraman olarak nitelendirerek, “Onun cesareti sayesinde bu gece hayatta olan çok ama çok insan var” dedi.

Tepkiler

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese saldırıyı 'saf kötülük, antisemitizm ve terör eylemi' olarak tanımladı ve “Bu saldırı, Hanuka’nın ilk gününde Yahudi toplumunu bilinçli şekilde hedef aldı. Yahudi Avustralyalılara yönelik bir saldırı, tüm Avustralyalılara yönelik bir saldırıdır,” dedi.

Dünya liderleri saldırıyı kınadı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, saldırıyı antisemit bir terör eylemi olarak niteledi ve antisemitizmle mücadeleye devam edeceklerini söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Antisemitizmin bu dünyada yeri yok,” vurgusu yaptı.

İngiltere Kralı III. Charles ve Kraliçe Camilla, korkunç antisemit terör saldırısı karşısında dehşete düştüklerini belirtti. Kral Charles, “Acı zamanlarında Avustralyalılar her zaman birlik olur. Hanuka’nın kalbindeki ışığın, böylesi bir kötülüğün karanlığını her zaman yeneceğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.

İrlanda Başbakanı Micheal Martin Avustralya'ya desteklerini ileterek, " …Saldırıdan dolayı şok içindeyim. Dualarım, ölenlerin aileleri, yaralananlar, ilk yardıma koşanlar ve Avustralya halkıyla birlikte” diyerek bu tür şiddet ve nefret eylemlerinin hiçbir şekilde hoş görülemeyeceğini vurguladı.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, “Bu, ortak değerlerimize yönelik bir saldırıdır. Hem Almanya'da hem de dünyanın dört bir yanında antisemitizmle mücadele etmeliyiz” değerlendirmesinde bulundu.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, "İtalya, her türlü şiddeti ve antisemitizmi bir kez daha kesin bir dille kınarken, kurbanlar için başsağlığı dileklerini iletiyor, yaralılara ve Yahudi topluluklarına en derin taziyelerini sunuyor ve Avustralya halkıyla olan dostluğunu yineliyor" ifadelerine yer verdi.

Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa'nın Avustralya ve dünyanın her yerindeki Yahudi topluluklarının yanında olduğunun altını çizerek “Şiddete, antisemitizme ve nefrete karşı birlik içindeyiz” dedi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, saldırıyı kınayarak, bugünün dünyasında terör ve antisemitizme karşı güçlü şekilde mücadele edilmesi gerektiğini belirtti.

Arap dünyası da saldırıyı kınadı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, terör saldırısı kınandı. Suudi Arabistan'ın şiddetin, terörün ve aşırılık yanlılığının tüm çeşitlerine karşı olduğu kaydedilen açıklamada, saldırının kurbanlarının ailelerine, Avustralya hükümetine ve halkına taziye mesajı verildi.

Katar, Kuveyt, Bahreyn, Mısır, Ürdün dışişleri bakanlıkları da resmi açıklamalarla saldırıyı kınadı.

İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog, “Kalplerimiz Sidney’deki Yahudi kardeşlerimizle” diyerek Avustralya’ya “antisemitizm dalgasına karşı mücadele” çağrısı yaptı. İsrail Başbakanı Netanyahu ise Avustralya hükümetini ‘antisemit ateşe benzin dökmekle’ suçladı.

Türkiye’den kınama

Dışişleri Bakanlığı saldırıyla ilgili, “Hanuka kutlamaları sırasında gerçekleştirilen terör saldırısını en güçlü biçimde kınıyoruz” açıklaması yaptı.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Avustralya'nın Sidney şehrindeki Hanuka kutlamaları sırasında bugün gerçekleştirilen terör saldırısını en güçlü biçimde kınıyoruz. Saldırıda hayatını kaybedenlerin yakınlarına ve Avustralya halkına başsağlığı dileklerimizi sunuyor, yaralılara acil şifalar diliyoruz. Türkiye olarak, terörün her türü ve tezahürüne karşı ilkeli duruşumuzu ve bu küresel tehditle mücadelede iş birliğine bağlılığımızı yineliyoruz” denildi.

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik de, X'ten yaptığı paylaşımda, “Avustralya'nın Sidney şehrindeki Hanuka kutlamaları esnasında gerçekleşen terör saldırısını lanetliyoruz. Avustralya halkına ve hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı diliyoruz. Terörün her türlüsüne karşıyız. Terörle mücadelede dayanışmamızı bir kere daha ifade ediyoruz” dedi.

Artan saldırılar

Bondi Plajı saldırısı, Avustralya’da 1996’daki Port Arthur katliamından bu yana yaşanan en kanlı toplu silahlı saldırı olarak kayıtlara geçti. 1996’daki saldırının ardından kapsamlı silah kontrol yasaları yürürlüğe girmişti.

Avustralya’da Ekim 2023’ten bu yana antisemit olaylarda ciddi artış yaşanıyor. Avustralya Yahudileri, Ekim 2024–Eylül 2025 arasında 1.654 antisemit olay kayda geçtiğini açıkladı. Sidney’in doğu banliyöleri, ülkedeki yaklaşık 150 bin kişilik Yahudi nüfusunun üçte birine ev sahipliği yapıyor.