Dikkat grip sezonu açıldı

Sonbaharın gelmesiyle birlikte havaların serinlemesi, okulların açılması ve kapalı ortamlarda geçirilen sürenin artmasıyla grip vakaları yeniden artış gösterdi. Her yıl olduğu gibi bu yıl da grip sezonu, özellikle okul çağındaki çocukları hedef alıyor. Uzmanlar, “2025-2026 sezonu geçen yıllara göre erken başladı, virüsler daha dirençli seyrediyor” diyerek ebeveynleri uyarıyor.

Bu yılın grip virüsleri

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve ABD Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) bu sezonun öne çıkan enflüanza türlerini açıkladı.

Bu yıl aşıların hedef aldığı üç ana virüs şunlar:

Enflüanza A (H1N1)

Enflüanza A (H3N2)

Enflüanza B (Victoria hattı)

Geçen sezon Enflüanza A türleri baskındı ve bu yıl da benzer bir tablo bekleniyor. Aşı, her yıl virüslerin genetik yapısına göre yenileniyor. Bu nedenle çocukların ve risk grubundaki bireylerin her yıl yeniden aşılanması gerekiyor.

Uzmanlara göre, grip aşısı enfeksiyonu tamamen engellemese de hastalığın ağır seyretmesini ve komplikasyon gelişmesini büyük ölçüde önlüyor. Altı ay ve üzeri her çocuğa önerilen aşının en uygun zamanı ise ekim sonu – kasım başı.

Grip mi, nezle mi?

Kış aylarında çocuklarda sık görülen iki hastalık — grip ve nezle — sıklıkla birbirine karıştırılır. Oysa aralarında belirgin farklar vardır.

Nezle yavaş başlar. Burun akıntısı, hafif boğaz ağrısı, hafif öksürük ve düşük ateş en yaygın belirtilerdir. Çocuk hâlâ oyun oynar aktiftir.

Grip (enflüanza) aniden başlar. 38–40°C’ye varan ateş, titreme, kas-eklem ağrıları, belirgin halsizlik, kuru öksürük, baş ağrısı ve iştahsızlık görülür. Grip olan çocuk genellikle yataktan kalkmakta zorlanır. Hastalık daha ağır seyreder ve zatürre, sinüzit veya orta kulak iltihabı gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Virüs ne kadar sürede bulaşır?

Grip son derece bulaşıcı bir virüstür.

Virüs vücuda girdikten 1-4 gün içinde belirtiler ortaya çıkar. Ancak çocuklar, belirtiler başlamadan 24 saat önce bile bulaştırıcı hale gelir.

Belirtiler başladıktan sonra ise ortalama 5-7 gün boyunca virüs bulaştırmaya devam ederler.

Bu nedenle hasta bir çocuğun okula ya da kreşe gönderilmemesi, evde dinlenmesi ve mümkünse ayrı bir odada tutulması büyük önem taşır.

Nasıl korunmalı?

Aşı korumanın en etkili yolu olsa da günlük alışkanlıklar da büyük fark yaratır. Elleri sık sık sabunla yıkamak, kalabalık ortamlarda uzun süre kalmamak, öksürürken veya hapşırırken dirsek içini kullanmak, ortak havlu, bardak, çatal-kaşık paylaşmamak, odayı sık sık havalandırmak, yeterli uyku ve dengeli beslenmeye özen göstermek, bağışıklık sistemini güçlü tutmak da gripten korunmada önemli etkenlerdir.

Ateş düşürücü kullanırken dikkat!

Gripte ateş, vücudun virüsle savaşma yöntemidir. Ancak çocuğun huzursuzluğu artmışsa, uykusu bozulmuşsa veya sıvı kaybı varsa ateş düşürücü kullanılabilir. En güvenli seçenekler Parasetamol ve İbuprofen’dir. İbuprofen, altı ay altındaki bebeklerde kullanılmamalıdır. Aspirin ise çocuklarda kesinlikle verilmemelidir. Aspirin grip gibi viral enfeksiyonlarda ‘Reye Sendromu’ adı verilen ciddi bir komplikasyona neden olabilir. İlaç dozları mutlaka kilo ve yaşa göre hesaplanmalı; “biraz fazla versem daha çabuk düşer” yaklaşımından kaçınılmalıdır.

Ateş üç günden uzun sürüyorsa, 39°C’nin üzerindeyse veya çocuğun genel durumu kötüleşiyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Evde bakım için küçük öneriler

Gripli çocuk için en etkili tedavi, dinlenme ve bol sıvı alımıdır.

Ilık çorba, su, komposto veya taze meyve suları sıvı kaybını önler.

Odanın havası temiz, serin ve nemli olmalıdır.

Burun tıkanıklığı varsa deniz suyu spreyi veya buhar cihazı kullanılabilir.

Antibiyotikler gripte işe yaramaz; çünkü grip bir virüs hastalığıdır.

Anne babalar, çocuk iyileşse bile öksürüğün birkaç hafta sürebileceğini unutmamalıdır. Bu durum, vücudun toparlanma sürecidir.

Riskli gruplar daha dikkatli olmalı

Astım, diyabet, kalp hastalığı veya bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklar gripte komplikasyon açısından daha risklidir.

Bu çocuklarda grip, kolayca zatürreye dönüşebilir.

Bu nedenle mevsimsel aşı yaptırmak, doktor kontrolünde önleyici tedavi planı oluşturmak çok önemlidir.

Evde yapılabilecek doğal destekler

1. Bal ve zencefil karışımı: Bir çay kaşığı bal ile bir tutam taze rendelenmiş zencefili karıştırıp günde 1-2 kez verin. (1 yaş altına bal verilmez.)

2. Tavuk suyu çorba: Klasik ama etkili. Tavuk suyundaki amino asitler, mukusun çözülmesine ve burun tıkanıklığının azalmasına yardımcı olur.

3. Ilık tuzlu su gargarası: Boğaz ağrısı ve tahriş için bir su bardağı ılık suya yarım çay kaşığı tuz ekleyip günde birkaç kez gargara yapılabilir.

4. Buhar banyosu: Burun tıkanıklığını hafifletir. Sıcak su dolu bir kaba okaliptüs ya da nane yağı eklenebilir, ancak çocuk doğrudan buhara çok yakın tutulmamalıdır.

5. C Vitamini desteği: Portakal, mandalina, kivi, kuşburnu çayı ve kırmızıbiber gibi C vitamini zengini gıdalar bağışıklığı destekler.