Bir zamanlar “Ilha Formosa” (Güzel Ada) olarak anılan Tayvan, bugün hem efsanelerle dolu gizemli Asya’nın, hem de modern Asya’nın kalbi olarak değerlendiriliyor.
Adanın başkenti Taype, bir çelişkiyi içinde barındırıyor. Şık bir alışveriş merkezinden çıkıp kırmızı fenerlerin altına adım atmak mümkün olduğu gibi, sokakta gökdelenlerin uğultusu tapınak ilahilerine karışabiliyor. Taype’nin silüetinde göğe uzanan Taipei 101 binası, Dubai’nin Burj Khalifa’sı onu geçene dek altı yıl boyunca dünyanın en yüksek binası unvanını taşımış.
Tayvan’da Din
Tayvan’ın tüm şehir ve kasabalarında, Budist tapınaklar yer alıyor. Fakat ejderhalarla bezenmiş tapınakların dumanları arasında, kimsenin beklemediği başka bir mabet gizleniyor.
Budistlerin dini yapıları olan sivri köşeli pagodalar ve ejderha başlı tapınakların arasında Taype’deki Yahudi Toplum Merkezi bulunuyor. Habad Evi’nin de bulunduğu bu bina, aynı zamanda bir kültür merkezi ve turistlerin oldukça ilgilerini çeken bir yer olarak görülüyor. Merkezdeki sinagog, dünyanın en güzel on sinagogu arasında pek çoğuna göre hak ettiği yeri alıyor.
Adeta taştan bir tallet gibi binanın girişini saran beyaz duvarı geçeni şaşırtan altın tonlarında bir sinagog, büyüleyici bir balo salonu, içinde Tevrat’tan alınmış cümleler ile solmuş el yazmaları ve böylece yüzyıllar ötesinden kültürü günümüze taşıyan bir Yahudi müzesi oluyor.
Merkezin kurulması için şahsi servetinden 20 milyon dolar bağışlayan Jeffrey (Yitzhak) Schwartz, salonun Yahudi feng shui’sine göre inşa edildiğini gururla söylüyor. Buna göre sinagogda On Emir’i temsil eden on kapı, 22 İbranice harfi simgeleyen 22 ışıklı kare, İsrail’in 12 kabilesini temsilen 12 sütun, çölde göç ederken Mişkan çevresindeki dört kampı sembolize eden Davut yıldızı biçiminde dört avize ve Kabala’ya göre Tanrı’ya güveni ifade eden 26 sayısına ithafen tavanda 26 ışık bulunuyor. Bu semboller aracılığıyla ziyaretçiler, bahsedilen mimari detaylar üzerinden dini bilgileri öğreniyor.
Zemin katta, kaşer bir gurme restoran hem Yahudileri hem de meraklı Tayvanlıları ağırlıyor. Şabat yemekleri ücretsiz olduğu gibi restorana uğrayan ve adanın diğer bölgelerine gidecek turist grupları için paket yemekler hazırlanıyor.
Üst katta Purim partileri, Hanuka konserleri, bar-mitzva ve düğünler yapılıyor. Bazen Yahudi olmayan şirketler de salonu kiralayıp etkinliklerinde kaşer yemekler ikram edebiliyor.
Dördüncü katta ise önündeki bahçede Fas işi mozaikten Davut yıldızlarıyla bezenmiş sinagog yer alıyor. Bu bahçede, Sukot kurulan çardakla kutlanıyor. Binada aynı zamanda “Altın Mikve” adıyla anılan ve merdiveninden tavanına kadar tamamen altın rengi bir dini ritüel havuzu da bulunuyor.
Taype Yahudi Toplum Merkezi’ni ve içindeki büyüleyici Yahudi müzesini ziyaret edenlerin çoğunluğunu Yahudi olmayan öğrenci, öğretmenler ve meraklı gezginler oluşturuyor.
Müze tamamen Schwartz’ın kişisel koleksiyonundan oluşuyor. Girişte dünyanın dört bir yanından toplanmış menoralar ve Tevrat yazıtları sergileniyor. Yukarı katlarda el yazmaları, Yahudi cemaatine ayrılmış bir galeri, soykırım anısına bir oda ve ünlü Yahudilerin portrelerinin bulunduğu bir salon görülebiliyor.
