Alman-Avusturya Yahudi Kültür Cemaati 1900 tarihli tahvil senedi

Nisya İŞMAN ALLOVİ Toplum
27 Ağustos 2025 Çarşamba

İstanbul'da faaliyet gösteren Alman-Avusturya Yahudi Kültür Cemaati (Deutsch-Österr. Israel Cultus-Gemeinde zu Constantinopel) tarafından 1 Aralık 1900 tarihinde çıkarılmış 224 numaralı tahvil senedi.

1900 yılında ihraç edilen bu tahvil, Aşkenaz Yahudi Toplumu için bir ibadethane ve sığınma evi inşa edilmesi amacıyla çıkarılmış.

Belgeye göre cemaat, sinagog ve okul inşaatı için finansman sağlamak amacıyla toplam 400 adet obligasyon (tahvil) ihraç etmiş. Her birinin nominal değeri 1 İngiliz Lirası = 120 Osmanlı kuruşu olarak belirlenmiş. Tahvillerin ödemeleri çekiliş yöntemiyle yıllara yayılmış; her yıl belirli sayıda tahvil geri ödenmiş. Bu sistem, o dönemde cemaatlerin mali kaynaklarını düzenli biçimde toplamalarını sağlıyordu.

Tahvilin altında yer alan küçük kupürler, yani kuponlar, ödeme zamanında kesilip ibraz edilerek paraya çevrilebiliyordu. Bu yöntem, yalnızca Osmanlı Yahudi Toplumunda değil, dönemin Osmanlı finans dünyasında da sıkça başvurulan bir uygulamaydı.

Belgede dönemin sinagog yöneticilerinin imzaları da bulunuyor: Sekreter, sayman ve başkan. 

Toplam 400 adet basılan tahvillerle sağlanan kaynak, toplumun sosyal dayanışma gücünü ve dönemin finansal örgütlenme biçimlerini gözler önüne serer. Bu mali girişimin en somut sonucu, 1900’lü yılların başında faaliyete geçen Yüksekkaldırım Sinagogu olmuştur.

Belge, Aşkenaz Cemaatinin İstanbul’daki kurumsallaşma sürecinin önemli bir tanığıdır.

Bu tahvil, farklı dönemlerde Ukrayna’dan göç ederek İstanbul’a yerleşmiş bir Aşkenaz Yahudi ailesinin mensubu olan Beno Frayman’ın anısına, ailesi tarafından müzeye armağan edilmiştir.

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün