Onlarca İranlı Yahudi, İsrail bağlantılı oldukları şüphesiyle sorguya çekildi

İran’ın yarı resmi Fars Haber Ajansı, perşembe günü yaptığı açıklamada, 13 Haziran'da İsrail'in İslam Cumhuriyeti'nin nükleer programına karşı başlattığı saldırıların ardından İranlı yetkililerin, İsrail ile bağı olduğu düşünülen kişi ve gruplara yönelik baskı yapmaya başlattığını ve bugüne kadar 700'den fazla kişinin bu kapsamda gözaltına alındığını bildirdi.

İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı (HRANA) haberine göre, 23 Haziran’dan bu yana başkent Tahran ve Şiraz'dan en az 35 Yahudi istihbarat birimleri tarafından ifadeye çağrıldı. Bu tarih, ABD'nin taraflar arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını duyurmasından bir gün önceye denk geliyor.

Sorguya çağrılan kişilere yurt dışında, özellikle İsrail'de yaşayan akrabalarıyla ilişkileri soruldu. Ayrıca kendilerine, bu süreçte yurt dışındaki herhangi biriyle iletişime geçmemeleri yönünde uyarıda bulunulduğu belirtildi.

İran’daki Yahudi toplumuna mensup bir kişi, HRANA’ya yaptığı açıklamada, sorguya çağrılan kişi sayısının “eşi benzeri görülmemiş” olduğunu ve bu durumun toplumun “psikolojik ve sosyal sağlığı” üzerinde ciddi kaygılara yol açtığını belirtti.

Öte yandan cumartesi günü, İranlı bir kadın İsrail’in Channel 12 televizyonuna yaptığı açıklamada, son günlerde 10 İranlı Yahudi’nin gözaltına alındığına tanık olduğunu belirtti.

Adı sadece Miriam olarak belirtilen kadın, yaptığı açıklamada, altı Yahudi kadın ile dört Yahudi erkeğin sabaha karşı gözaltına alındığını gördüğünü söyledi.

Channel 12’nin daha önce İran’daki yaşamla ilgili yaptığı haberlerde de konuştuğunu belirttiği Miriam, silahlı kişilerin “duvardan atlayarak” yaşadığı bölgenin avlusuna girdiklerini, bina sakinlerini tehdit edip telefonlarını teslim etmelerini istediklerini anlattı. “Seslerini duyar duymaz telefonumu halının altına sakladım,” diyen Miriam, “10 kişiyi sadece Yahudi oldukları için aldılar… koyun gibi arabaya doldurdular,” ifadelerini kullandı. Miriam, gözaltına alınan kadınların daha sonra kefaletle serbest bırakıldığını söyledi.

Fransız-İranlı kadın hakları grubu Femme Azadi ise, Tahran ve Şiraz’daki hahamlar ile diğer dini liderlerin herhangi bir delil gösterilmeden İsrail ile bağlantılı olmakla suçlandığını bildirdi.

Ynet haber sitesinin aktardığına göre, İranlı yetkililer aynı aileden birden fazla kişiyi gözaltına alarak elektronik cihazlarına el koydu. Haberde, gözaltına alınan kadınların daha sonra serbest bırakıldığı, ancak aralarında bir hahamın da bulunduğu erkeklerin halen tutuklu bulunduğu belirtildi.

Bahsi geçen olayın, İran’ın Mehr haber ajansının perşembe günü yayımladığı haberle aynı olay olup olmadığı henüz netlik kazanmadı. Mehr ajansı, söz konusu haberde, Tahran’daki Yahudi toplumunun, İsrail ile yaşanan savaşın ardından İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’e ve İran ordusuna destek amacıyla Abrishami Sinagogu’nda düzenlenen bir etkinlikte bir araya geldiğini gösteren fotoğrafları yayınlamıştı.   .

Tahimnlere göre İran'da 8 ila 10 bin arasında Yahudi yaşıyor. Bu da İran'ın Orta Doğu'daki ülkeler arasında İsrail'den sonra ikinci en büyük Yahudi nüfusuna sahip ülke olduğu anlamına geliyor.

13 Haziran’da savaşın başlamasından bu yana İran rejimi, İsrail ile bağlantılı oldukları şüphesiyle 700’den fazla kişiyi gözaltına aldı. Bu kişilerden en az üçü, Yahudi devletiyle iş birliği yaptıkları gerekçesiyle suçlu bulunarak idam edildi.

Tahran, düzenli olarak yabancı istihbarat servisler adına casusluk yaptığı öne sürülen kişilerin tutuklandığını ve infaz edildiğini duyuruyor.

Amnesty International gibi insan hakları kuruluşlarına göre, İran, Çin’den sonra dünyada en fazla idam gerçekleştiren ikinci ülke.

13 Haziran’da İsrail’in, İran’ın nükleer ve balistik füze programlarını "varoluşsal tehdit" olarak görerek gerçekleştirdiği saldırıların ardından, Tahran, iş birliği şüphesiyle tutuklanan kişiler için hızlı yargılamalar yapılacağını açıkladı.

Salı günü ABD'nin arabuluculuğunda ateşkesle sona erdiği görülen 12 günlük savaş boyunca İsrail, İran'ın üst düzey askeri liderlerini, nükleer bilim insanlarını, uranyum zenginleştirme tesislerini ve balistik füze programını hedef alan hava saldırıları düzenledi. ABD ise Natanz, Fordo ve Isfahan'daki önemli İran nükleer tesislerine saldırılar gerçekleştirdi.

İran, bu saldırılara karşılık olarak İsrail’e 550’den fazla balistik füze ve yaklaşık 1.000 insansız hava aracı fırlattı. İran’ın füze saldırılarında İsrail’de 28 kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı. Ciddi hasarların meydana geldiği saldırılarda füzeler, apartmanları, bir üniversiteyi ve bir hastaneyi vurdu. İran ayrıca, ABD’nin saldırılarına karşılık olarak Katar’daki bir Amerikan üssünü de hedef aldı.