Antes munchos anyos, dizere en el tiempo de mi chikes, no aviya konfeksyon de vistimientas. Todo se kuziya ande los shastres o kuzenderas. Las kuzenderas viniyan a las kazas a kuzir, lo yamavan “jurne”. De una sezon a la otra se tomava randevu porke eran muy okupadas. Aviya kuzenderas muy muy perfeksyonistas i otras ke mallogravan las ropas. Una vizina de ariva teniya kuzendera, kijo kortar una yaka, metyo la ropa ensima del kanape, i kuando alevanto la yaka, vido ke korto i la ropa del kanape endjuntos!
Agora vos kontare komo pasava un diya de jurne. No era tan fasil. De una semana antes, se ampesava a merkar la ropa, el astar, los botones, los ilos diferentes komo ilo de makina, ibrishim o kordone. Esto todo se merkava de Pera. Las ropas eran de los magazenes, los modeles eran del pasaj Hadjopulo, los botones eran del pasaj Evropa. En vezes se merkavan los botones ke mos plaziyan i si la kolor no era la mizma, los boyadeyavan a la kolor de la ropa.
De dos diyas antes se ampesava los aparejos. Se gizava todo bueno, i un kek i borekitas para el chay de las 5 la ora. Se aparejava tijera, alfinetes, fofiles, algujas, se avriya la makina de kuzir, la meza de uti i se alevantava el tapet de akeya kamareta para ke no kaygan alfinetes aryento.
Akel diya viniya la kuzendera i los ke teniyan haber ke iva vinir la kuzendera i saviyan kuzir, viniyan a ayudar. Las ke no saviyan kuzir, kitavan los ilikos demaziyados o ayudavan al servis en la kozina. Todas avlavan endjuntos. Ya vos imajinash la avlastina. La ke se le kuziya el fostan, se estava oras en la prova. I todas davan sus opinyones. “Atyo, azelo un poko mas kurto”. “Azele una fronsizika al bel”. “El dekolte avrelo un poko mas”. “Azele una yakayika V”. “Nooo azele una yakayika komo los djuzgadores”. Malgrado ke ya teniya el model en la mano, despues de tanta avlastina, el fostan se aziya enteramente diferente.
Ya se eskaparon las provas, se ampeso a kuzir a la makina, ma la ora ya esta koryendo. A las 5 vienen los chayes i los kekes, para deskansar un poko. A la fin se viste otruna vez el fostan, si todo esta ok, se da el uti dalkavo i se enkolga el fostan al palo. Las ayudantes se van. Se paga la kuzendera i eya se va, i la kaza kaye de piedra en pozo. Ma el diya no eskapo dainda. El balabay de kaza i los ijos keren komer. Se espaja pishin la kaza. Se apareja la meza i se kome. I un poko despues todos se van a durmir. La mujer de kaza los piyes al tavan i un aspirin. Esta toda sufriyensa ke afitava unas kuantas vezes al anyo, era para tener un fostaniko.
Mas no ay estas espesutinas. Bendicho el ke kito esta “konfeksyon”. Te plazyo lo merkas. No? Lo deshas.
Teneremos salud para merkar lo ke dezeyamos.