Dünyaca tanınmış Amerikalı resim, heykel ve enstalasyon sanatçısı Andrea Arroyo´nun ´ImagiNATIONS´ başlıklı sergisi, 23 Nisan´da Karaköy´deki tarihi Schneidertempel Sanat Merkezi´nde açıldı. Açılış günü sergiyi ziyaret etme fırsatı buldum. Arroyo´nun göç, toplumsal cinsiyet, yerinden edilme, çevre krizi ve uluslararası çatışmalar gibi güncel sorunlara duyarlılıkla yaklaşan eserleri, mekânın tarihi atmosferiyle buluşunca izleyicide güçlü bir etki bırakıyordu. Sanatçının çizimleri yalnızca estetik bir anlatı sunmakla kalmıyor aynı zamanda adalet, empati ve dayanışma gibi evrensel değerleri görünür kılıyor. Arroyo, izleyiciyle kurduğu samimi ve içten tavrıyla, sanatının arkasındaki hikâyeleri paylaşarak sanatını umutla besleyen bir duruş sergiliyordu. Ayrıca açılışta, İzel Rozental yaptığı konuşmayla serginin evrensel mesajını etkileyici bir dille özetledi. 26 Mayıs´a kadar gezilebilecek bu özel sergi vesilesiyle, Arroyo ile sanatını, hayal gücünü ve ortak insanlık değerleri üzerine derinlikli bir sohbet gerçekleştirdik.
Eserlerinizi İstanbul’daki tarihi Schneidertempel Sanat Merkezi’nde sergilemek sizin için ne ifade ediyor? Bu atmosferde izleyicilerin nasıl bir içsel yolculuğa çıkmalarını umut ediyorsunuz?
Schneidertempel Sanat Merkezi’nde eserlerimi sunmak benim için büyük bir onur. Yıllar önce bu mekânı ilk kez ziyaret ettiğimde yalnızca mimarisinden değil, taşıdığı tarihsel hafızadan da derinden etkilenmiştim. Geçmişle bugünü aynı anda içinde barındıran bu mekân, kültürler ve zamanlar arasında güçlü bir köprü kuruyor. Bu anlamda, sanata bakışımla mükemmel bir uyum içinde ve özellikle geçmişte farklı inançlara ve kültürlere ev sahipliği yapmış olması nedeniyle, bu buluşma bana evrensel bir karşılaşmanın parçasıymışım gibi hissettirdi. Benim için sanat, sınırları, dilleri ve kültürleri aşan; yaşanmış deneyimlere saygı duyan evrensel bir anlatım biçimi. Ve güzellik... Güzellik hem hayati, hem de devrimcidir.
Serginize adını veren ‘ImagiNATIONS’ başlığı hem kelime oyunuyla dikkat çekiyor hem de derin kavramsal anlamlar taşıyor. Bu ismi seçerken içinizde canlanan ilk duyguyu tarif edebilir misiniz?
Hayal gücümüzü kullanmak, özellikle karmaşık meselelerle başa çıkabilmek için vazgeçilmez… Daha iyi bir dünya kurabilmek için onu önce hayal edebilmemiz gerekir. Ben hayal gücünü, umudu beslemek ve insanlara güç vermek için bir araç olarak görüyorum. Bu başlığı, sınırların ötesinde bir dünya hayaliyle seçtim. Öyle bir dünya ki, ‘ulus’ sadece coğrafi bir kavram değil aynı zamanda insanlık, şefkat ve dayanışmayı da içinde barındırıyor. Meksika ve Amerika kültürleri kimliğimin temel taşlarını oluştursa da açık fikirli bir zihin ve şefkatli bir kalp geliştirerek dünyanın sınır tanımayan hayal uluslarına ait gerçek bir yurttaş olmaya çalışıyorum.
ImagiNATIONS (Dayanışma Olarak Sanat) adlı kitabınız, 2024 Uluslararası Latin Kitap Ödülleri’nde ‘En İyi Sanat Kitabı’ dalında altın madalyaya layık görüldü. Bu ödül sizin için ne ifade ediyor?
Bu ödül uzun süredir üzerinde çalıştığım bir projenin takdir edilmesi açısından benim için çok anlamlı. Özellikle ‘En İyi Sanat Kitabı’ kategorisinde ödüllendirilmek bu çalışmayı sanatın evrensel sahnesinde konumlandırıyor. Kitabım insanlık, şefkat ve sevgi gibi temel değerlere sahip çıkmasıyla geniş bir kitlede yankı buluyor. Aynı zamanda karanlık zamanlarda bile umutlu kalmanın birbirimize tutunmanın ve ortak insanlığımızı hatırlamanın önemini hatırlatıyor.
Kadın figürleri çalışmalarınızda güçlü bir şekilde yer alıyor. Bu figürleri oluştururken sizi en çok ne besliyor?
Kadınların zarafeti ve dirençleri beni her zaman büyülemiştir. Modern dans eğitimi aldığım dönemde kadın bedeninin estetik gücüne duyduğum hayranlık gelişti ve o günden bu yana kadın hikâyeleriyle derin bir bağ kurdum. Sanatımda boyun eğmeyen kadın ruhunu kutluyorum. Tarih boyunca kadınların yaşadığı zorlukların bugünün kadınlarının mücadelesiyle nasıl yankılandığını keşfetmeye çalışıyorum. Kadınlar ayağa kalkar birbirlerine güç verir ve hepimiz için daha aydınlık bir gelecek kurar.
Sizce bir sanat eseri, bir toplumu dönüştürme gücüne sahip midir?
Sanat, algılarımızı dönüştürme ve içimizdeki şefkati harekete geçirme gücüne sahiptir. Başkalarına şefkatle bakmayı seçtiğimizde insanlığımızda derin bir dönüşüm başlar. Bu empati hali yalnızca düşünsel değil toplumu daha iyiye taşıyabilecek eylemlere de ilham verir. Sanat, bu anlamda bir kıvılcım, bir tetikleyicidir.
Sanatınızı ‘bir umut eylemi’ olarak tanımlıyorsunuz. Bu umudu ne besliyor ve yaratım sürecinize nasıl yansıyor?
Umut, benim için bir yaşam stratejisi. Zorluklar karşısında kayıtsız kalmayı ya da umutsuzluğu seçmiyorum. Her gün kendime şu soruyu sorarım: “Bugün dünyaya nasıl bir katkı sunabilirim?” Bazen bu küçük bir jesttir, bazen büyük bir adım. Ama eylemin kendisinde daima bir güç vardır. Sanat üretmek hem umudu canlı tutmak hem de sonsuz olasılıkları araştırmak için bir alandır. Bir çizginin özgürce dans ettiği, bir dünyanın doğduğu o anlar... Sanatçının en kutsal alanı belki de budur. Ve işte o an sanatçı sadece üretmez yeniden var eder, hayal kurar, iyileştirir.
Semboller, renkler ve biçimler eserlerinizde çok dikkat çekici. Sizce bu görsel dil izleyicinin hayal gücünü de harekete geçiriyor mu?
Kesinlikle. Ben yalnızca bir şeyler anlatmak istemiyorum aynı zamanda başkalarının da kendi hayal dünyalarının kapılarını aralamasını umuyorum. İzleyicilerimi hayatlarının her alanında güzellik ve sevgiyi üretme güçlerini keşfetmeye çağırıyorum. Birlikte hayalleri gerçeğe dönüştürebilir ve umutla dokunmuş bir bağ kurabiliriz.
Türkiye’deki izleyicinin bu sergiden ayrılırken aklında ve kalbinde ne kalmasını istersiniz?
Türkiye’deki izleyiciyle buluşmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Bu buluşma hem farklılıklarımızı kucaklamak hem de bizi birleştiren evrensel değerleri birlikte kutlamak için bir fırsat. Sevgi, şefkat ve sarsılmaz dayanışmayla birbirimize güç verebiliriz. Ortak insanlığımızı onurlandırmak hep birlikte daha aydınlık bir dünya inşa etmemizin ilk adımı olabilir.
