Elküs Marküs Ödülleri sahiplerini buldu

Türk Yahudi Toplumunda bu alanda verilen bu tek ödül olan Elküs Marküs Erdem ve Hayırseverlik Ödülü, 1916 yılında, dönemin Amerika Birleşik Devletleri’nin İstanbul Büyükelçisi Abraham Elcus ve Gertrude Elcus’un henüz 16 yaşındayken hayatını kaybeden kızları Jane Selma Elcus’un anısını yaşatmak için verilmeye başlanmıştı.

Ödüllere son yıllarda artı bir değer olarak kendi alanlarında başarılı çalışmalar sürdürenleri cesaretlendirmek amacıyla Kültür, Yaşam Bilimleri ve Tıp, Müzik, Matematik ve Girişimcilik gibi farklı alanlar ayrıca Fakirleri Koruma Derneği ve Cemaat eski Başkanı Sami Herman’ın anısına Toplumsal Duyarlılık ödülünü ekledi.

JANE SELMA ELKÜS ERDEM ÖDÜLÜ

Sima Türel ile Yıldız Çiprut’un sunduğu gecenin ilk ödülü Jane Selma Elküs Erdem Ödülü oldu. Bu ödül, 1916 yılında o dönemin Amerika Birleşik Devletleri’nin İstanbul Büyükelçisi Abraham ve Gertrude Elcus’ün, henüz 16 yaşındayken hayatını kaybeden kızları Jane Selma Elcus’ün anısını yaşatmak için verilmeye başlanmıştı.

Ödül ilk kez 1924 yılında Josef Niyego tarafından Galata Kızlar Okulu öğrencisi Ester Papo’ya verilmişti. İkinci yılından itibaren bu erdem ödülünün, yaşamını insanların sefaletten kurtulması için hayır kurumlarına adayan, aynı zamanda ailevi görevlerini de yerine getiren toplumumuz üyesi bir kadına verilmesi uygun görüldü.

Bu yıl Jane Selma Elküs Erdem Ödülüne aday gösterilenler, Göztepe Kültür Derneği’nden Lizet Papo, İtalyan Sinagogundan Violet Kampeas, İzmir Sinagogundan Sarit Bonfil, Kadıköy Hemdat Israel Sinagogu Vakfından Berta Banana, Kapınıza Sağlıktan Emel Yasavul, Kuzguncuk Sinagogudan Meri Levi, Mişne Tora Öğrencilere Yardım Derneğinden Viki Benkandiyoti, Or Ahayim Hastanesinden Beki Abuaf, OR-YOM’dan Beki Morhayim, YAD’dan Şela Yener oldu.

Bu yıl ödülün sahibi ise Hemdat Israel Sinagogu Adayı Berta Banana oldu. Banana ödülünü Fakirleri Koruma Derneği Başkanı İzi Doenyas ile Kadıköy Hemdat Israel Sinagogu Vakfı Başkanı Eli Arditi’den aldı.

1995 yılından beri Ulus Özel Musevi Lisesinde matematik öğretmeni olan Banana, öğrencileri için Boot Camp Girişim, Boot Camp Şirket, Meslekler Günü gibi organizasyonları düzenliyor.  2010 yılında Musevi Lisesi Mezunlar Derneğini kuran Banana, okuldaki çalışmaları dışında, Talmud Tora Caddebostan’ın başına geçtiği 2010 yılından bu yana Talmud Tora Cumartesi ve Talmud Tora Büyükada müfredatını geliştirdi.

Fotoğraf:Moris Sarfati

JOSEPHİNE MARKÜS HAYIRSEVERLİK ÖDÜLÜ

Geçenin ikinci ödülü Josephine Marküs Hayırseverlik Ödülü oldu. 1939 yılında, Moris Marcus, vefat eden eşi Josephine Marcus anısına, yardım kurumlarında canla başla çalışan bir kadına her yıl ödül olarak verilmek üzere bir fon kurdu. Bu ödül ilk olarak Roza Kamhi ve Sara Dannon’a verildi. 1961 yılına kadar verilen bu ödül, uzun bir aradan sonra 1976 yılında, dönemin Fakirleri Koruma Derneği Başkanı Eli Perahya tarafından tekrar verilmeye başlandı.

2022-2024 döneminde Josephine Marküs Hayırseverlik Ödülünü Eda Levi kazandı. Eda Levi’ye ödülünü Fakirleri Koruma Derneği Hanımlar Kolu Başkanı Ceni Kanditan ve Başkan Vekili Deniz Varon verdi.

Fotoğraf: Moris Sarfati

KÜLTÜR ÖDÜLÜ

Ödül töreninin üçüncü ödülü Kültür ödülü oldu. Uzun yıllardır büyük bir özveri ile Elküs Marküs Ödüllerinin devamını sağlayan ve tören organizasyonlarını gerçekleştiren Dr. Seyfi İşman ödülün sahibi oldu. Meslek hayatına diş doktoru olarak başlayan İşman, sanat hayatına 1966 yılında resim çalışmalarıyla başladı, 10 kişisel sergi açtı ve birçok karma sergiye katıldı. Hobilerinin arasında sinemaya geniş yer verdi ve 12 kısa film çekti. İstanbul Kültür Festivalinin tertiplemiş olduğu kısa film yarışmasında “Düşünürken” adlı filmi ödül kazandı İstanbul Film Festivali kapsamında “Kendimle Başbaşa” adlı filmi de ilk 10 sıralamasına girdi.

2004 yılından beri Hegkom Hahambaşılık Eğitim Komisyonu adına Ulus Özel Musevi Lisesinde film gösterileri düzenlemektedir. Sinema geceleri halen Zoom’da devam etmektedir.

Seyfi İşman’a ödülünü Hegkom Eş Başkanı Beri Koronyo, Fakirleri Koruma Derneği Kültür Komisyonu Başkanı Selim Aviyente ve Hanımlar Kültür Komisyonu Başkanı İda Sarfati verdi. 

Fotoğraf:Moris Sarfati

YAŞAR PAKER MÜZİK ÖDÜLÜ

Gecede bir sonraki ödül, müziksever ve hayırsever Yaşar Paker adına verilen Müzik Ödülü’ydü. Paker, 1992 yılında Fakirleri Koruma Derneği bünyesinde, müzik alanında öğrenim yapacak bir kişiye veya ülkemizde başarılı bir müzisyene katkıda bulunmak üzere bir fon kurdu.

Ödülün sahibi ise Jenisya Yaeş oldu. 2020 yılından beri Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Opera bölümünde öğrenci olan Jenisya’nın genç yaşına rağmen katıldığı performanslar ve aldığı ödüller saymakla bitmiyor. 25. Siemens Türkiye Opera Yarışmasında yarı finalist oldu. Suna Korad Şan Yarışmasında Jüri Özel Ödülü kazandı. Ulusal Genç Solistler Yarışmasında ise 4.lük, 2.lik ve sonunda birincilik ödüllerine layık görüldü.

Jenisya’ya ödülünü Yaşar Paker’in yeğenleri Viktor ve Yılmaz Albukrek verdi.

Yaşar Paker’in yeğeni Sandra Paker de müzik kategorisinde onur ödülü aldı.

Albukrek, Paris'te les Art-Décoratifs (ENSAD) mezunu bir ressam, sinemacı ve sahne yönetmeni. Küçük yaşlardan itibaren görsel sanat eserlerini, yaşamının vazgeçilmez bir unsuru olan klasik müzikle birleştirmeyi düşünen Sandra, bu bağlamda müzik performanslarıyla senkronize edilen animasyon filmleri gerçekleştirmeye başladı.

Yapıtlarıyla yepyeni bir konsepte imza atan Albukrek, başarısını 2023’te, klasik müzik yıldızlarının buluştuğu İsviçre Alpleri’ndeki ünlü Verbier Müzik Festivalinde sahnelenen “Le Carnaval des Animaux” - Hayvanlar Karnavalı- animasyon filmi ile pekiştirdi. Bu animasyon, 20 Nisan gecesi Cemal Reşit Rey Konser Salonunda gerçekleşecek “Avrupa'ya Piyano Yolculuğu” başlıklı konsere eşlik edecek.

Müzik alanında ikinci onur ödülü pazar sabahları keyifli klasik müzik programı Morning Delight’ı hazırlayıp sunan Haymi Bahar ve oğlu Ralfi Bahar’ın oldu.

Müzik alanındaki üçüncü onur ödülü ise İkinci Bahar Korosu’nun oldu. İkinci Bahar Korosu’nun müzik yolculuğu 2020 yılında Leon Esim’in sadece erkek koristlerden oluşan grubu kurmasıyla başladı. Kısa zamanda kadın koristlerin katılmasıyla güçlendi. İkinci Bahar Korosu Türk Sanat Müziği ve Sefarad Müziğinin bir arada seslendirildiği dünyadaki ilk Yahudi Korosu olma özelliğini taşıyor.

İkinci Bahar Korosu Kurucu Başkanı Leon Esim ve Yeni Başkanı İda Benromano'ya ödüllerini Fakirleri Koruma Derneği Sekreteri Yakir Barokas verdi.

Fotoğraf:Moris Sarfati

YASEF YAHYA YAŞAM BİLİMLERİ VE TIP ÖDÜLÜ

Dr. Yasef Yahya 2003 yılında sadece Yahudi kimliğinden dolayı bir cinayete kurban gitmişti. Çok iyi bir eş, fedakâr bir baba ve dost olarak hatırlanan Dr. Yasef Yahya’nın hep taze kalacak olan anısını yaşatmak üzere verilen ödülün sahibi tıp öğrencisi Joy İris Levi oldu.

İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini Ulus Özel Musevi Okullarında tamamlayan İris Levi 2023 yılında liseden birincilikle mezun oldu.

European Jewish Debating Olympics, European Youth Parliament gibi uluslararası forumlara katıldı. Tarih Vakfı ve Genç Başarı Girişimcilik Projelerinde aktif rol aldı. Levi halen Royal Academy 8.seviye piyano eğitimine devam ediyor.

AP Scholar with Distinction Award, İzi Erbeş Edebiyat, FKD Akademik, İngilizce ve İbranice ve Alber Levi Başarı Ödülleri’ni kazanan İris Levi, Holyspace Challenge Projesi’nde birincilik kazanan takımda yer aldı. Waterloo Üniversitesi Matematik Yarışmasında okulun en yüksek derecesini yapan öğrenci oldu.

Fotoğraf:Moris Sarfati

ALP ALKAŞ GENÇ GİRİŞİMCİLER ÖDÜLÜ

Bir sonraki ödül ise kısacık ömrüne sayısız başarı sığdırmış, çok genç yaşta kaybedilen, aynı zamanda Şalom yazarı da olan Alp Alkaş’ın anısını yaşatmak ve onun gibi nice gencin yeşermesine katkıda bulunmak için verilen Alp Alkaş Genç Girişimciler Ödülü idi.

Alışveriş merkezleri ve perakende danışmanlığında çalışan Alp Alkaş, yirmi iki yaşında perakende sektörünün önemli sertifikasyonlarından Certified Shopping Center Manager ve Certified Marketing Director unvanlarına hak kazanan kazanmış, bu iki unvanı kazanan tarihteki en genç kişi olarak Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi Next Generation programının yönetim kuruluna kabul edilmişti. Güler yüzlülüğü, yardımsever kişiliği ve çalışkanlığıyla çevresi tarafından büyük takdir toplayan Alp Alkaş 2012 yılında aramızdan ayrıldı.

Bu yılki Alp Alkaş Genç Girişimciler Ödülü’nü Roksan Kaspi oldu. Kaspi, Robert Koleji’n ardından, Washington University in St. Louis 'de  Matematik-İstatistik ve Cognitive Science bölümlerinde eğitim aldı. Roksan, günümüzün en revaçta olan sektörü data analizi, raporlama ve yapay zeka konusunda uzman olup, Data & Analytics Strategy Hub’ın kısaltılmışı olan DASH Danışmanlık Şirketi’nin kurucusudur.

Fotoğraf:Moris Sarfati

YOMTOV GARTİ FEN VE MATEMATİK ÖDÜLÜ

"Öğretmenlerin öğretmeni" diye anılan kıymetli matematikçi Yomtov Garti, Türkiye'nin üçüncü doktora öğrencisi olarak 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Matematik ve Fizik Bölümü'nden doktorasını aldı. Ardından 60 yıl boyunca Haydarpaşa Lisesi, Musevi Lisesi, Galatasaray Lisesi, Saint Joseph ve Notre Dame de Sion gibi birçok ünlü okulda binlerce öğrenciye matematik ve fizik dersleri verdi. Emekli olduğunda, Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğünün daveti üzerine burada üç yıl boyunca İngilizce yüksek matematik hocalığı yaptı.

Yomtov Garti, Türkiye'deki Fransız okullarında yaptığı eğitim çalışmaları nedeniyle Fransız Hükümeti tarafından “Ordre des Palmes Académiques”in “Chevalier” ünvanıyla ödüllendirildi.

Ulus Özel Musevi Okulları’nda lise son sınıfta okumakta olan Sarp Yusuf Kohen, Yomtov Garti ödülünü almaya hak kazandı.

Sarp, arasında Calculus, Fizik, Ekonomi ve Psikoloji olan 7 tane AP dersi alıp, bu derslerden 5 üzerinden 5, tam puan aldı. Sarp gelecek yıl, Eindhoven Teknik Üniversitesinde Endüstri Mühendisliği bölümünde okumak üzere Hollanda’ya gidecek.

Sarp’a ödülünü Yomtov Garti’nin kızı, Dr. Şefkat Garti Abenyakar ile Ulus Musevi Lisesi Eğitim Koordinatörü Röne Kaspi ve Ulus Musevi Lisesi Lise Müdürü Funda Kara verdi.

Fotoğraf: Moris Sarfati

SAMİ HERMAN TOPLUMSAL DUYARLILIK ÖDÜLÜ

Sami Herman’ın yardımseverliği ve insan sevgisi, kendisini genç yaşlarında Yahudi Cemaatinde gönüllü çalışmaya yöneltti. İş yaşamının yanı sıra sosyal yaşamında da genç yaşta başladığı cemaat çalışmalarına aralıksız devam etti. Duyarlılık Komisyon Başkanı, Müşavirler Kurulu, Yürütme Kurulu üyesi, Fakirleri Koruma Derneği Başkanı, Cemaat Başkan Vekilli ve ardından da Türkiye Yahudi Cemaati Başkanı oldu. Ayrıca, 500. Yıl Vakfı kurucu üyesi, Ulus Özel Musevi Lisesi Vakfı Genel Kurul Üyesi, Aydın Üniversitesi Vakfı Yönetim Kurulu üyeliği yaptı.

Bu sene üçüncü kez verilen Sami Herman Toplumsal Duyarlılık ödülünü Silva Filiba kazandı.

Uzun yıllar pek çok öğrencisine İbranice ders vermiş olan Filiba’ya 50 yıl kadar önce, rahmetli Hahambaşımız David Aseo bir görev verir. İstanbul’daki Yahudi Cemaatinin kadınlarına Tora’mızı ve dinimizi tanıtmasını, öğretmesini ister. Bu görevi alma konusunda çekinceleri olsa da Rav David Aseo kendisinden bir mitzva yapmasını ve reddetmemesi gerektiğini paylaşınca kabul eder.

Günümüze kadar, daha doğrusu COVİD dönemine kadar düzenli olarak her yaşta öğrencisine, hatta öğrencisi olanların artık büyümüş evlenmiş kızlarına dahi ders vermeye devam eder. Kendisini geliştirmek ve bilgisini arttırmak için devamlı okur, ufkunu ve bilgisini genişletir. Öğrencileri, dostları onun ricası üzerine kitaplar, gazeteler yayınlar getirirler ve o da öğrendiklerini kendine has tarzı ile Türkçe, Fransızca veya Ladino olarak anlatır.

Filiba önce 2017’de oğlu Robert’e 2019’ da ise eşi Albert’e veda eder. Filiba hemen ardından gelen COVİD dönemiyle evinde tek başına yaşamaya başladı. Bu dönemde düzenli bir şekilde yazdığı yazılarını Çela Benveniste’ye telefonda dikte etmeye başlayan Filiba’nın bu, bilgi ve mesaj dolu yazıları Whatsapp gruplarından, Facebook sayfalarından yayıldı. Yaşamının en zorlu günlerinde yazdığı Türkçe yazıları bu kadar çok ses getirince, bu kez de Karen Şarhon’un cesaretlendirmesi ve ricası ile Ladino yazılar yazmaya başladı. Ladino yazıları halen Şalom ve El Amaneser’de düzenli yayınlanmaya devam etmekte. Türkçe yazıları da sevgili İnci Derkazes’in çabaları ile toparlandı, çoğaltılıp ilgilenen kişilerle paylaşıldı ve halen paylaşılıyor.

Silva Filiba’ya ödülünü rahmetli Sami Herman’ın eşi Süzet Herman ile Yahudi Toplumu Eşbaşkanı İshak İbrahimzade, Gönüllü Hanımlar Başkanı Milli Mitrani ve Elküs - Merküs Ödülleri Komisyon Başkanı İzak Duenyas verdi.