Türk Yahudi Toplumunun gözünden Şalom

Toplum
26 Ekim 2022 Çarşamba

Olgunluk yaşın kutlu olsun Şalom

HAHAMBAŞI RAV İSAK HALEVA

Demek 75 sene oldu Şalom’un ilk sayısının çıktığı günden bu yana…

Ben parmak kadar küçücük bir çocukken Şair Ziya Paşa Yokuşu’ndaki evimizin karşısındaki binada yayına başladığını da, uzun boylu esmer fötr şapkalı adam olarak hatırladığım Avram Leyon’un bu binaya girip çıktığını da, hatta bölümlere ayrılmış ahşap bir kutudan cımbızla kurşun harfleri alıp ellerindeki bir başka alete dizdiklerini ilgiyle izlediğim günleri de unutmuş değilim.

O günlerden bugünlere, dört sayfalı Judeo-Espanyol dilinde “A lo tuerto tuerto-A lo dereço dereço” sloganıyla haftada bir yayınlanan Şalom’dan, dahası hemen her sayısında sahibi ve başyazarı Avram Leon’un “La Grandisima Komunidad” diyerek zamanın cemaat yönetimini adeta topa, toplara tuttuğu Şalom’dan bu yana neler değişmedi ki…

Şalom zaman içinde çağ atladı demek isterdim ama yeterli gelmiyor bana. “Şalom çağlar atladı” dersem az biraz maksadımı anlatmaya yaklaşabilirim belki. Gerçekten de bir eseri meydana getirmek zordur ama onu yetkinleştirerek devam ettirmek bence daha da zordur.

Rahmetli Avram Leyon bence çok önemli, hatta bir ölçüde kutsal da diyebileceğim, kendisi açısından büyük özverileri gerektiren çabaları belki de yaşı icabı devam ettiremediği için Şalom’un yayınına son vermesi büyük bir boşluk oluşturmuştu.

Sanırım 80’li yılların ortalarından itibaren -ki bu aşamada sevgili Naim Güleryüz’ün önemli katkısı olmuştu- gönüllü ve gerçekten dinamik gençlerin yönetiminde yeniden yayınlanmaya başlayan Şalom hemen her fırsatta kendini yenileyerek ve geliştirerek bu arada kadrosunu ve yayın anlayışını da çağa uyumlandırarak bugünlere ve bu haliyle gelmiş bulunuyor.                

Niyetim bir tür Şalom tarihi yazmak değildi ama 75. yayın yıldönümünü yaşayan Şalom’un mazisini anımsamadan bugününü değerlendiremezdim.

Bugün ise, aradan bunca zaman geçtikten sonra bile, en büyük zevklerimden birinin çarşamba akşamları evde koltuğuma kurulup bir yandan kahvemi içerken öbür yandan Şalom’u -ilanlarına kadar- dikkatle okumak olduğunu ifade etmekten kendimi alamayacağım.

Olgunluk yaşın kutlu olsun Şalom. Nice senelere.

***

Şalom’un attığı sağlam adımları gururla takip ediyorum

EROL KOHEN – Türk Yahudi Toplumu Eşbaşkanı

Şalom Gazetesi, gerek uluslararası gerekse Türkiye’ye dair haberleri ve kıymetli yazarların kaleminden çıkan içerikleriyle ilgiyle takip ettiğim bir yayın.

Köklü cemaatimizin üyelerinin Şalom Gazetesini elleriyle dokunarak okuduğunu, gazetenin içerisinde mutlaka her hafta kendisi ile ilintili bir haber bulduğunu ve belki de okuduklarını çevresindekilere aktardıklarını düşünüyor ve bu paylaşımı, basın ve yayın dünyasında son derece ön planda olan dijitalleşmeye rağmen gerçekleştirebildiğimiz için çok memnun oluyorum.

Şalom Gazetesinin; Judeo-Espanyol’u günümüze taşıması, bir yandan da cemaatimizi gençler de dahil bir çatı altında toplaması ve dijitalleşme adına attığı sağlam adımları gururla takip ediyorum.

Şalom Gazetesinin 75. yılını canı gönülden kutluyor, nice uzun yıllar diliyorum.

***

Şalom algılarla var olan bir gazete

MORİS LEVİ – Türk Yahudi Toplumu Başkan Vekili

En fazla beş yaşında olmalıydım. Kasvetli bir gün geliveriyor gözümün önüne. Beni büyükanneme bırakmışlar. Yani elime bir “alıko beni” tutuşturulmuş.

Bir süre büyükannem beni “Uslu dur, büyükbaba sinagogdan gelecek şimdi, seninle oynar” diye oyalamış. Sonra büyükbaba gelmiş yumurta, bumelos yemişiz ve o azıcık da rakı içmiş, geçmiş pencerenin önündeki kanapeye ve eline Şalom’u almış. Dürtmelerim, söylenmelerim de “Şşşt bak, Şalom’da ne yazıyor” bahaneleriyle kesilmiş. Sonra kim bilir ne sıkıcı imiş şu ‘Şalom’ ki büyükbabanın başı önüne düşmüş horlamaya başlamış.

Anladım, Şalom uyuklamak için gazete...

Bu sefer de “Şşşt büyükbaba uyuyor” demiş büyükanne.

Almış usulca Şalom’u eline, sermiş masaya, çekirdek yeyip kabuklarını üzerinde toplamaya başlamış.

Anladım, Şalom çöp de toplarmış...

“Şalom” algısı bende senelerce öyle kaldı.

"Büyükbabamın uyuklama, büyükannemin çöp toplama gazetesi…”

Sonra 1985 oldu "arkadaşlarımın gazetesi" oluverdi.

“Nasıl yapabilecekler değiştirmeyi, becerebilecekler mi?” diye düşünmüştüm.

Bir-iki yazı yazdım, yazılarımın altlarını çizip cümlelerini çıkardılar, içlerine sıvadılar.

İçimde parlayan gençlik heyecanlarıma da bu sefer ben kendi kendime; “Şşşşt bak ortam uygun değilmiş işte!” demiştim.

Yıllar geçti ve bir araştırma yapmak için kendimi büyükbabamın gazetesini okumaya çalışırken buluverdim. Hayretle benim büyükannemi çekirdek çıtlatırken izlediğim dönemde o gazetenin büyükannemin uyuşuk kasvetli oturma odasını haylaz, hınzır, isyankar yazılarla zıplatmaya çalışmış olduğunu fark ettim.

Aslında bugün de pek farklı değil.

Zaman zaman daha fazla ‘haylaz’, zaman zaman daha fazla ‘isyankar’…

Ama değişen pek az şey var.

Bunları yazmam da övgü de değil yergi de sadece ‘algı’…

Korzybski demek istemiş ki;

“Bir şeyin ne olduğu değil nasıl algılandığı önemlidir.”

Şalom da başta ‘Yahudilerin gazetesi’ algısı olmak üzere ‘algılar’la var olan bir gazete.

Hem büyükanneye hem toruna,

Hem entelektüele hem magazin severe,

Hem heyecanlıya hem tedbirliye,

Hem ‘bizimkilere’ hem de ‘bizim anlam vermeye çalıştıklarımıza’ gazete çıkarmak gibi çok zor bir işi yapmaya çalışan sevgili dostlarımın 75. yıllarını kutlarım.

***

Ananeden ikinci doğuşa, doğuştan efsaneye…  

AV. RIFAT SABAN – Türk Yahudi Toplumu Geçmiş Dönem Başkanı

Şalom 75 yıl önce Avram Leyon ile doğdu. Leyon tüm yaşantısı boyunca türlü zorluklarla bu eseri yaşatmaya çalıştı. Ağırlıklı olarak cemaat haberlerini Ladino dilinde sunan bu gazetenin nefesi1984 yılında kesildi.

Uzun düşüncelerden sonra cemaat yönetimi bu ananeyi yaşatmaya karar verdi. Rahmetli İzidor Barouh ve Rıfat Saban cemaat adına gazeteyi sahiplendiler. Ancak bu gazete nasıl yaşatılacaktı?

Naim Güleryüz liderliğinde Leon Haleva, Süzet Sidi ve onlarca genç amatörce ancak büyük özveriyle bu görevi başarıyla yönettiler.

Silvyo Ovadya’nın girişimciliğiyle gazete amatörlükten çıkarak ikinci doğuşunu tamamladı. Yakup Barokas ve ekibi artık gazeteyi hakiki gazete hüviyetine kavuşturdular.

Bugün değerli İvo Molinas yönetiminde nice genç yazar Şalom’u Türk basınında efsane sınıfına taşıdılar.

Ananelerimizin devamı yanında bugün gazete, bağımsızlığı, tarafsızlığı, kalitesiyle cemaat sınırlarını aştı.

Ayrıca Şalom cemaatimizin genç yazarlarına platform açarak ve toplumumuza kaliteli bilgi aktararak kültürel değerlerimize büyük hizmet vermektedir. Bu değerli hizmetin nice yıllarca devamını dilerim.

***

Artık gazetemiz her yerde

YAŞAR BİLDİRİCİ – Hahambaşı danışmanı

Şalom Gazetemiz 75 yaşında… Dile kolay…

Türkiye’mizin ayakta kalabilen ve her gün kendini yenileyen haftalık gazetesi… Avram Leyon’un önderliğinde kurulan Şalom Gazetemiz, ülkemizin basın tarihinde altın harflerle yazılması gereken bir kurum haline geldi. Ben de, bu güzide gazetemizde zaman zaman çok değerli insanlarla röportaj yapıp Şalom’un sayfalarında yer buldum.

75 yıl boyunca cemaatimizin aynası olan Şalom son zamanlarda geniş toplum tarafından da aranan ve okunan bir gazete oldu. Şalom Gazetesinin gelişim sürecine ve bu günlere gelmesine tanık olmak benim için büyük bir onur. Dostlarım Silvio Ovadya, Yakup Barokas ve İvo Molinas’ın genel yayın yönetmenliği dönemlerinde kendilerini yakınen takip etme fırsatım oldu. Göstermiş oldukları çabaları, emekleri anlatmakla bitmez.

Bugün ise gazetemiz her yerde. Ayrıca aylık yayınlanan dergi ve değişik ekleri ile giderek takipçilerini arttırıyor. Unutulmaya yüz tutan ata lisanımız Ladino eki ile büyüklerimizin kalbinde taht kurmaya devam ediyor.

Son 75 yılda birçok inişli çıkışlı döneme tanık olan coğrafyamızda, kesintisiz yayın yapmayı başaran Şalom Gazetemizin, bundan sonra da birbirinden farklı başarılara imza atacağına eminim. Şalom Gazetesinde zamanında eğitim alan gençlerimiz, bugün artık yazar koltuklarında. Şalom’un bir gazete olmasının yanı sıra, birçok gencimize bir okul olma özelliğini uzun yıllar devam ettirmesi en büyük temennim.  

***

İyi ki varsınız

İZZET KERİBAR

Avram Leyon’un büyük gayretleriyle 1947 yılında yola çıkan Şalom Gazetesi’nin ilk nüshalarını mutlaka hatırlayanlarınız vardır.  Küçük bir matbaada basılan dört ya da sekiz sayfadan ibaretti. Geçen haftaki Şalom ise tam 32 sayfaydı.

Bu kadar yıl içinde devamlı olarak hem içerik, hem haber, hem reklam, kısacası kalite olarak her bakımdan tam anlamıyla modern bir gazete haline gelen; sadece Yahudi cemaati tarafından değil, büyük toplum tarafından da izlenen ve okunan, Musevi Cemaatinin yayın organı Şalom, eşine az rastlanır üstün bir medya haline geldi. Buna ek olarak Ladino dilinde yayımlanan El Amaneser, çok sevdiğimiz ve baştan sona kadar ilgiyle okuduğumuz aylık DERGİ’yi ve Şalom Kitap’ı da sayarsak bu muhteşem aşamayı daha iyi anlayabiliyoruz.

Şalom, günlük olayları, iç ve dış politikayı, sanatı ve Yahudi yaşamını en iyi takip edebileceğimiz, vazgeçemediğimiz, her hafta çarşamba gününü sabırla beklediğimiz bir gazete haline geldi. Bu nedenle, Genel Yayın Yönetmeni Sn. İvo Molinas’ı, yıllar boyunca emeği geçen Sn. Silvyo Ovadya’yı, değerli karikatür sanatçılarını, Dergi Yönetmeni Sn. Nana Tarabulus’u ve Şalom Kitap sorumlusu Sn. Gila Erbeş’i, tüm köşe yazarlarını ve emeği geçen bütün çalışanlarını, yürekten kutluyorum. İyi ki varsınız! 

***

Yarattığı katma değer için Şalom Ailesine teşekkürler

İZZET PİNTO

Türk Yahudi basınının amiral gemisi olan Şalom’un 75. yılını gönülden kutluyorum. Bu özel sayıda görüş ve dileklerimle yer almak benim için büyük bir onur.

Türk basının en güvenilir gazetelerinden biri olan Şalom, deneyimli kadrosu ve bağımsız olmasıyla Türk basınında her zaman önemli bir değer olmuştur. Şalom’u bugünlere taşıyan bütün ekibi gönülden kutluyorum.

Şalom, çocukluğumdan beri ara ara takip ettiğim bir gazete idi; sonrasında evlendiğimizde cemaatin bir yıllık abonelik hediye etmesi üzerine düzenli takibim başlamış oldu. Düzenli takiple birlikte gazeteye gönülden bağlandım; o gün bugündür her çarşamba gazeteyi dört gözle beklerim. Şalom, her çarşamba hem evimize hem ofisimize ulaşıyor. Her ay çıkan dergisi gazeteye yeni bir soluk getirdi; birçok farklı kategorideki makaleleri, söyleşileri keyifle okuyoruz. 

Donanımlı, bilgi kalitesi yüksek, kalemi güçlü konuk ve gönüllü yazarları gazeteye değer katıyor. Şalom gündemi iyi takip ederek tarafsız yayıncılık yapıyor. Gündem haberlerine ek olarak, cemaatimizde yaşanmış olayları ve dünya Yahudi hayatındaki haberleri de paylaştığı için, cemaat üyeleri olarak gelişmelerden haberdar oluyoruz; dünyadaki Yahudi toplumuna gelişen olayları şeffaf şekilde iletmiş oluyor.

Özgürce yazılan yazılar olduğu için geniş toplum tarafından da sıkı bir şekilde takip ediliyor.

Her başarı güçlü bir ekip çalışmasının ve emeğin sonucudur. Şalom’un 75. yılını kutlarken emeği geçen herkesi tebrik ediyor, yarattığı katma değer için Şalom Ailesine çok teşekkür ediyorum.

***

Şalom 75 yıldır bizim gazetemiz

JEFF HAKKO

Uzun yıllardır Şalom’u aralıksız takip ediyor, her satırını okuyorum. Şalom bir gazete ve 75 yıldır bizim gazetemiz. Sayımız giderek azalsa da Türkiye’deki azınlıkların köklü ve önemli bir bölümü olan bizler için, gerek cemaat ile ilgili bilgiler ve gerekse güzel ülkemiz Türkiye ve dünya gündemiyle ilgili siyasi polemiklere girmeden yayımladığı içerikleriyle objektif haberler aktaran, aidiyet ve birliktelik duygusunun huzur ve sıcaklığını hissettiren adeta bir ‘kimlik kartı’mız gibi…
Sempatik El Amaneser de , giderek daha az kullanılan ve kültürel mirasımızın en önemli unsurlarından birini oluşturan özgün dilimiz ‘Ladino’yu yazılı olması anlamında yaşatabilecek çok önemli bir misyon üstlenmiş dünyadaki tek örnek. 
Bunları bize yaşattığı için sonsuz teşekkürler Şalom.

***

Düzenli olarak okuduğum tek gazete Şalom!

LEYLA ALATON

75. yılı kutlamak ülkemizde ve dünyada sayılı gazeteye nasip olmuştur.

Hele çok dar imkanlarla, kâr amacı gütmeden, nispeten gönüllüler ekibiyle bu işi yapmak mucizevidir!

Entelektüel çizgisi yukarıda, tarafsızlığına inandığım, çok ama çok değerli köse yazarlarından her hafta yeni bir şey öğrendiğim, zekâ fışkıran karikatürleriyle okumazsam eksikliğini hissettiğim tek gazete Şalom!

Bundan 25-30 sene evvel halkla ilişkilerce olduğumdan fikrime danışılmak üzere davet edildiğimi hatırlıyorum.

Aynen bugün gibi hatırladığım geniş kitleye mutlaka ulaşılması gerektiği ve bunun sonucunda reklam verenleri sıraya sokmak zorunda kalacaklarını söylemiştim!

Nitekim öyle de oldu; bugün Şalom reklam verenleri geri çevirmek ve sıraya sokmak zorunda kalıyor, entelektüel geniş camiadan büyük okur desteği görüyor.

Ladino dilini sebatla yaşatması, dergisini çok renkli ve hakikaten hiç duyulmamış hikayelerle bezemesi, dijitalden rahatlıkla takip edilebilmesi ve gittikçe güncel ve genç kalemlere de yer vermesi çok değerli.

Artık bilgi / haber doğruluğunun sorgulandığı bu devirde hala güvenilir olduğunu düşündüğüm için candan kutluyor, nice yıllara ve nesillere devam etmesini diliyorum.

Happy birthday Şalom, iyi ki doğmuşsun!

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün