Çevre biliminde İsrail´de söz sahibi bir isim: Tarık ebu Hamid

Kudüslü bir Filistinli olan Tarık ebu Hamid Türkiye´deki eğitiminden sonra döndüğü İsrail´de Bilim ve Teknoloji Bakanlığında baş bilimci yardımcılığına kadar yükseldi. İsrail´de bu mevkiye kadar yükselebilmiş başka bir Filistinli olmadı. Bugün ise Hamid İsrail´in ve dünyanın önde gelen çevre araştırma ve eğitim kurumu olan Arava Enstitüsünün başkanlığını yürütüyor.

Selin KANDİYOTİ Bilim ve Teknoloji
18 Mayıs 2022 Çarşamba

Henüz İsrail vatandaşlığı olmadan geçici statü ile İsrail’in kabine toplantılarına katılan, İsrail vatandaşlığı kazandıktan sonra Bilim ve Teknoloji Bakanlığında baş bilimci yardımcılığına atanan, İsrail’i uluslararası toplantılarda temsil eden Dr. Tarık ebu Hamid, Ağustos 2021’de İsrail’in önde gelen akademik kuruluşlarından Arava Enstitüsünün başkanlığını üstlendi.  Çevre ve sürdürebilirlik konularında öncü olan, Ben Gurion Üniversitesi ile lisans ve lisans üstü programlar yürüten Arava Enstitüsü, Eilat’ın kuzeyinde konumlanmış bir kibutz içinde yer alıyor. Enstitü, İsrailli, Ürdünlü ve Filistinli başta olmak üzere uluslararası öğrencileri bir araya getiriyor. Kuruma ait deney çiftliklerinde yenilenebilir enerji, atık su saflaştırma ve atıklardan pişirme gazı üretim alanlarında araştırmalar yapılıyor. Kampüste İsrail’in en ünlü ağacı olan ‘Methuselah’ isminde 1960 yılında arkeolojik kazılarda bulunan iki bin yıllık tohumdan yetiştirme palmiye ağacı yer alıyor.

Hamid, bir Filistinli olarak 2008’de kuruma konuşma yapması için ilk davet edildiğindeki hislerini şöyle hatırlıyor: “Öğrencilere baktım, isimlerini sormadığım taktirde onların İsrailli mi, Arap mı, Amerikalı mı olduğunu ayırt edemiyordum. İşte o an anladım. Ben farklı kökenlerden gelen insanları bağlamak için yalnızca bilim ve araştırma yapmak istiyordum.”

Hamid, 2008’den 2013’e kadar enstitüde eğitim verdi ve araştırma yaptı. Hamid, enstitüdeki görevini İsrail Bilim Bakanlığından gelen teklif için bıraktı.

Hamid ilk kez 16 yaşında kibutzda çalışmaya başladıktan sonra eğitimi için Ankara’da Gazi Üniversitesi kimya mühendisliği bölümünü seçmiş daha sonra doktorasını Ankara Üniversitesinde bitirip 2003’te doktora sonrası çalışmalarına Weizmann Enstitüsü ve Minnesota Üniversitesinde devam etmişti. Hamid’ın doktora tezi petrol sızıntılarını temizlemek için bakteri kullanımı üzerineydi. Hamid daha sonra çalışmalarının odağını solar enerji alanına çevirdi.

İsrail bakanlığında çalışırken imza attığı en önemli başarısı, ülkede mühendis sayısının azalması üzerine bu alanda işgücü yetiştirmek üzere maliye bakanlığından 10 milyon doları aşan fon aktarılmasını sağlayarak uygulamalı mühendislik birimleri açılmasının sağlanması oldu. Hükümette yer aldığı 2013-2016 yılları arasında yardımcı bakanlığa kadar yükseldi ve birkaç ay baş bilimci bakan yerine onun rolünü üstlendi. İsrail tarihinde ilk kez bakan koltuğuna bir Filistinli oturmuş oldu. Kamu hizmetinde çalışmak ideolojiyi bir kenara bırakmayı gerektiriyordu ancak çevre teknolojilerini geliştirme işini Yahudi yerleşim birimlerinde de uygulama gerekliliği, kimliği sebebiyle Hamid’e ağır geldi ve böylece salt bilim yapabileceği ve evi gibi gördüğü Arava Enstitüsüne geri döndü. Hükümette çalıştığı sırada Filistinli teröristlerin bıçaklama olayları gündeme oturduğunda Bakan Ofir Akunis’in “Arkadaşlarına söyle bıçaklamaları durdursunlar” sözlerine karşılık “Onlar benim arkadaşlarım değil” diye cevap veren Hamid, Akunis’in kendi yardımcısıyla sokakta insanları bıçaklayanları eş görmüş olmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirmişti.  

2016 yılında Arava Enstitüsünün direktörü olarak göreve gelen Hamid, açık hava laboratuvarında güneş enerjisinden değişik panellerle elektrik üretme tekniklerini deniyor. Hamid bunun yanı sıra soğuk ülkelerde ısınma için fosil yakıtlarının kullanımı yerine güneş panellerinden faydalanmak için bir deney tesisi kurulmasında öncü oldu.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün