İsrail´in ilk liberal haham milletvekili, gündelik hayatta Ortodoks hegemonyasına meydan okuyor

Knesset´in ilk liberal haham milletvekili İşçi Partisi´nden Gilad Kariv, Yahudi devletinde gündelik hayatın birçok yönü üzerindeki ultra-Ortodoks tekelinin sona ermesini savunuyor.

Dünya
8 Aralık 2021 Çarşamba

1948 senesinde İsrail Devletinin kurulma sürecinde Ortodoks hahamlar tarafından belirlenen Yahudi dininin muhafazakâr çizgisi, İsrailli Yahudilerin evlenmek veya boşanmak için Ortodoks hahamların hizmetlerine ihtiyaç duyduklarını, toplu taşımanın Şabat’ta durma noktasına gelmesi gerektiğini ve ordu ve okullar da dahil olmak üzere tüm kamu kurumlarında kaşerut kurallarının geçerli olduğunu buyuruyor.

Kariv bu konuyla ilgili olarak, "Sağın ve solun büyük bir çoğunluğunun üzerinde hem fikir oldukları tek konu, din ve devlet ilişkisidir. İsraillilerin çoğu resmi nikahtan ve Şabat'ta (Yahudilerin dinlenme ve dua günü) toplu taşımadan yanadır” dedi. Ayrıca birçok İsraillinin Yahudiliğin kutsal mekânı Ağlama Duvarında kadın ve erkeklerin birlikte dua edebilecekleri bir alan olmasından yana olduğunu da sözlerine ekledi. 

Mart ayındaki son seçimlerde milletvekilliğine seçilen 48 yaşındaki Kariv’in gündemini liberal konular oluşturuyor. 

İsrail'den sonra en fazla sayıda Yahudi’nin yaşadığı Amerika Birleşik Devletleri'nde Yahudilerin çoğu liberal ya da muhafazakâr Yahudiliği takip ediyor. Her ikisi de cinsiyetler arası eşitliği savunuyor. Kariv, her ne kadar azınlık olsalar da "ülkenin dindar olmayan halkının çoğunluğunun onlara (liberallere) Ortodoks Yahudilikten çok daha yakın hissettiklerine" inanıyor.

Eğitimli bir avukat olan, on yıldan uzun bir süredir dini liberal görüşün önderlerinden biri olan Kariv için İsrail, “Yahudi ve demokratik” bir ülke ve bu da “Ortodoks ve demokratik ile aynı şey değil.” 

Başlarda, Knesset'teki Ortodoks meslektaşları Kariv’i kabul etmeyi reddetti. Hatta bazıları hâlâ "Şeytani" vekilin katıldığı görüşmeleri boykot ediyor.

2016'da Ağlama Duvarı'nda kadın ve erkeklerin birlikte dua etmeleri için bir alanın oluşturulmasına izin verilmesinin arkasında ilerici hareketler vardı, ancak eski Başbakan Binyamin Netanyahu, ultra-Ortodoks koalisyon ortaklarının baskısıyla planı iptal etmişti.

Plan şimdi yeniden ultra-Ortodoks Yahudilerin öfkesine rağmen İsrail’in yeni hükümetinin gündeminde. Kariv, Bennett'in çok partili hükümetine atıfta bulunarak, dini çoğulculuğa yönelik hareketlerin "geniş ve farklı görüşlerin bir arada bulunduğu koalisyonun oluşturduğu hükümetin ruhuna uyduğunu" söyledi.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün