Sovre el artikolo de Mary Altabev

Silvyo OVADYA Judeo-Espanyol
19 Ağustos 2020 Çarşamba

 

  25 anyos antes kuando yo era el redaktor del Şalom, un diya Mary Asayas, ke su alma repoze en Gan Eden, vino al buro kon una damma blonda ke avlava muy bien el Turko porke era de Estanbol i estava eskrivyendo una teza sosiolinguistika sovre las linguas, el avenir de las kualas estavan en perikolo. I estava azyendo este lavoro tomando komo referensia el Judeo-Espanyol/Ladino. La semana pasada eskrivyo un artikolo en el sit “Avlaremoz” i Rachel Amado Bortnick de Ladinokomunita izo la traduksyon de este artikolo en ladino. I malorozamente es de este grupo ke meldi el artikolo. Despues lo meldi i en Turko.

  Estuve muy kontente de meldar el artikolo i de ver el trokamyento de las ideas de la djente i de syertas personas komo Altabev ke lavoran sovre este sujeto. La semana pasada en el Amaneser eskrivi un artikolo sovre las kazas en forma de Art Nouveau de la Büyükada; ma empesi mi artikolo avlando del avenir del Djudezmo. I eskapi esta partida dizyendo: “Kreo ke muestra lingua va ser transportada mizmo al 22en siglo”. Esto kere dizir ke oy en diya ay munchas personas ke pensan mas optimistos.

 Altabev en su artikolo mos esta kontando el diyalogo ke realizo kon Moshe Shaul ke empeso a lavorar en la Radio Kol Israel en el 1954; i fue el redaktor del Aki Yerushalayim desde 1979 fin a su ultima edisyon kreo en el 2018. I Moshe le disho: “Ay 40 anyos ke lavoro en este echo. I kada persona ke viene a vijitarme me dizen la mizma koza. Ma estash viendo ke esta lingua se esta avlando dainda oy en diya. Los mansevos de los anyos 60-70 komo Mary Altabev diziyan ke no konosiyan esta lingua i la empleavan solo para burlarsen. Mizmo si no la avlavan kuando eran mansevos/vas oy en diya la avlan kuando se van a la Espanya i a la tornada dizen ke se entendyeron muy bien kon los unos kuantos biervos ke konosiyan. Es muy djusto oy en diya mizmo los mansevos si azen syertos esforsos son kapaches de pueder avlar kon los Espanyoles halis. Mary en su artikolo esta kontando de lo ke izyeron en esta epoka Los Pasharos Sefaradis i Karen Gerson Şarhon i Janet i Jak Esim kon las kantikas ke deskuvrieron i kantaron. I en esta epoka ayudaron la lingua para ke se arebive. Kale ke mos akodramos ke los esforsos de Karen Gerson Şarhon i syertos miembros del Sentro Sefardi se aktivaron mas despues ke el Sentro Sefardi d’Estanbol fue fondado en el 2003. Es vedra ke Karen izo munchos esforsos, ma no es djusto de dizir ke es la sola. Ayer eskrivi al Ladinokomunita kuantas personas son enteresadas a eskrivir para el Şalom o para los grupos de whatsapp. Ay munchas personas ke avlan mijor ke mozotros ma no son miembros de estos grupos. Es pekado ke no vemos mas los lavoros i los konseres de Janet i Jak Esim. Reelmente kantavan una maraviya i lavoraron bastante para azer konoser muestra kultura muzikal.

  Mary Altabev esta kontando ke enkontro una manseva de 20 anyos ke le disho ke estava avlando esta lingua i mizmo ke esta eskrivyendo poemas. Mary no se kreo asta ke vido i meldo las poesias.

  Esta eskapando su artikolo dizyendo: “Me esta paresyendo ke el Ladino no tyene intensyon de murirse". Esto pensando komo Mary; i kon lo ke se esta realizando en Estanbol, en Turkiya i en munchos otros payizes, muestra lingua va kontinuar a ser BIVA.

  Kale dizir ke la Korona ayudo bastante muestro ladino porke estando en kaza empesimos a topar muevas ideas para komunikar, para kantar, para djugar, para meldar en muestra lingua. Mizmo oy en diya kada diya tenemos uno o dos ZOOM para segir un muevo program.

  Kada anyo en el mundo Sefardi se deve de dar un premio (solo a una persona) a el/la ke ayudo lo mas muncho para prezervar muestra lingua i kultura. Kero eskapar mi artikolo dizyendo ke todas las universitas ke posedan una seksyon de Ladino o de Kultura Sefardi reelmente estan ayudandomos para mantener muestra lingua i kultura.

  

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün