“Evde kalanlar için sinema ve tiyatro rehberi”

Bütün dünya için bu zor günlerde salgına karşı en geçerli mücadelenin “evde kal!”çağrısına uymak olduğu artık kesinleşmiş durumda. Öncelikle bu savaşın kahraman askerleri olan tüm sağlık çalışanlarına, eczacıları da unutmadan, tüm teşekkürlerimizi ve sağlık dileklerimizi bu sütunlarda tekrarlamak boynumun borcu. Bu dönemde sistemi ayakta tutabilmek için çalışmak zorunda olanlara da en içten teşekkür ve sağlık dileklerimizi de iletiyorum tabii ki.

Erdoğan MİTRANİ Sanat Sesli Dinle
9 Nisan 2020 Perşembe

Geldik benim gibi zorunlu olarak karantinada olan kesimin sanatla ilişkisine. Yurt içi ve yurt dışı gezilerimizde müze gezme zamanı yaratmaya zorlanırız hep. Artık, hem Türkiye’de, hem dünyanın birçok ülkesinde internet üzerinden birçok önemli müzeyi ücretsiz olarak gezmek mümkün. Üstelik bunu keyifle yapmak için bol bol zamanımız var.

Sinemalar kapalı ama, Başka Sinema, BluTV’nin Kirala ve İzle sistemi üzerinden Başka Sinema ve Başka Çarşamba bölümlerinde sinemalarda henüz gösterilmemiş filmleri 8 Nisan tarihinde başlamak üzere vizyona sokuyor. Film başına alınan makul seviyedeki ücretin bir kısmının halen kapalı olan Başka Sinema filmleri gösteren sinemalara aktarılması, halen zor durumda olan bu sinemaların işletmelerine de az da olsa nefes aldıracak. Hem Viktor’un gazetedeki sinema yazılarını, hem de Viktor’la birlikte benim ve birçok sinema eleştirmeninin yazdığı ortakoltuk.com web sitesindeki eleştirileri okuyarak, gerek Başka Sinema’nın gerekse çok sayıda internet sitesinde izlenebilecek yeni ve veya geçmişten gelen filmlerle iletişim kurulabilecek.

Tiyatrolara geçmeden önce, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfıile ilgili önemli birkaç sinema haberimiz var:

İKSV, İstanbul Bienallerine katılan sanatçıların otuzu aşkın filmini İstanbul Bienali’nin web sitesiyle İKSV Vimeo hesabı üzerinden dijital erişime açıyor. Her hafta ki sanatçını filmleri yedi gün boyunca ücretsiz izlenebilecek. Bunun dışında İKSV’nin iki önemli belgeseli youtube’da yayında. Olağanüstü ses tınısıyla dünyanın en önemli sopranolarından birine adanmış “Leyla Gencer La Diva Turca”ve Tiyatromuzun en önemli yaratıcılarından Haldun Tanerüzerine “Ve perde!”İkisi de kaçmaz. Son olarak, 39. İstanbul Film Festivali’nin Mayınlı Bölge Tema Sponsoru da olan MUBI, festival için yeni bir tarih belirlenene kadar izleyicisinden uzak kalmak istemeyen İstanbul Film Festivali işbirliğiyle festivalin ödüllü filmlerinden oluşan 12 filmlik bir seçkiyi sinemaseverlerle buluşturuyor.MUBI, bu seçkiyi 

mubi.com/istanbul” adresi üzerinden verirken, izleyicilere 30 gün ücretsiz deneme süresi hediye ediyor.

Başta Met olmak üzere birçok büyük kuruluş, görsel sanatların en mükemmeli olan opera yayınlarını ücretsiz olarak izleyicilere sunuyorlar. Digitürk ya da yeni adıyla bein connect klasik müzik ve caz paralelinde opera, bale ve modern dans tutkunları için bulunmaz bir nimet. Gülsin OnayFazıl Saygibi dünyanın önde gelen solistleri internet üzerinden ev konserlerine başladı. Bu sanatçılarımızın geniş video repertuarlarına youtube üzerinden ulaşmak mümkün. Aynı kanaldan Fazıl Say’ın “Nazım Oratoryosu”ile “Sait Faik” ve “Hermias: Yunus Sırtındaki Çocuk”sahne eserleri de izlenebiliyor. youtube’da çok sayıda opera, bale ve modern dans kaydına ulaşmak da mümkün. Kayıtlar ses ve görüntü olarak çok temiz. youtube ortamında, lirik sahne gösterileri de sahneleyen ünlü tiyatro dehası Robert Wilson’un Gluck’un “Alceste”ve “Orphée et Eurydice”,Verdi’nin“İl Trovatore”Arvo Part’ın “Adam’s Passion”, operaları ile Bach’ın “St.John Passion”una getirdiği sıra dışı yorumlarını da keşfedebilirsiniz

 

İnternetin video kanallarından youtube tiyatro ile ilgili çok geniş olanaklar da sunuyor. Önce Türk tiyatrosuyla başlayalım.

 

Sahnelediği oyunlar kadar, yeni oyun yazımına ve tiyatro biçimlerine odaklanan eğitim projesi Yeni Metin Yeni Tiyatro ile tiyatromuza önemli yeni yazarlar kazandırmış olan, yeşim Özsoy’un kurduğu GalataPerformatölye programına online devam ederken, arşivindeki oyunları da youtube üzerinden peyderpey izleyicilere sunuyor. İnternetten izlenebilecek ilk oyun,2004’de 14.Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali'nde prömiyer yapan, 2005’de Köln’deki Türk-Alman Tiyatro Festivali'nde sahnelendiğinde festivalin en başarılı oyunlarından biri olarak değerlendirilen“Aksak İstanbul Hikayeleri”.Osmanlı müzik yapısından aksak ritmin ses, metin ve oyunculuk üzerinde yapılandırılmasını eksen alan oyunun Köln’de Studiobühne sahnesindeki gösterimi.

 

Tiyatro Ak’la Karada tüm arşivini internette izlenmeye sunuyor. Şu ana kadar çoğu düzeyli komedilerden oluşan 13 oyunluk bir seçkisi youtube’da. Gülüp eğlenmeye çok ihtiyacımız olan bu dönemde iyi geliyor tabii ki. Farklı birer kulvardan ”Fare Kapanı” ve“Cyrano de Bergerac”benim kişisel favorilerim.

 

kumbaracı50Yiğit Sertdemir’in 16 Mart 2020’de başladığı canlı yayın programını 27 Mart’a kadar sürdürdükten sonra “Kapı açık kalmış…Evlerden devam” adıyla sürdürüyor. Tiyatroyla bağlantılı söyleşiler ve oyun okumalarıyla zenginleştirilmiş müthiş keyifli bir program. Tamamı youtube’da.

 

Mahir GünşırayKrops TiyatroOyun AtölyesiStüdyo 4ve Ortaoyuncularıgibi birka İstanbul tiyatrosunun birer ikişer oyunu da internette. Güney Zeki Gökerile Iraz Yöntem’in

2013’den beri çıkardıkları, kâr amacı gütmeyen tiyatro dergisi “Müstehak”da youtube’da ücretsiz yayınlanıyor.

 

Youtube’da İstanbul dışından iki önemli tiyatronun oyunlarını da izlemek mümkün.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın “Ağır Roman”“Bir Şehnaz Oyun”“Gergedan”ve “Keşanlı Ali Destanı”oyunları izlenebilir. 

“Keşanlı Ali Destanı”oyununun 1988’de Eskişehir’deki Anadolu Üniversitesi Stüdyolarında çekilen, oyunun efsanevi ilk prodüksiyondan TRT için uyarlanan, Genco Erkal’ın yönettiği, Şerif Abla’yıSemiha Berksoyve Güzin Özipekyerine devralan Suna Selen’in dışında ilk kadrosunun oynadığı mini diziyi bulup izlemek için biraz çaba göstermek gerek. Birinci perde iki bölüm hâlinde vimeo’da, ikinci perdeyse youtube’da. Engin Cezzar’ın benzersiz Ali yorumu, Gülriz Sururi’nin Zilha ile Nevvare’yi olağanüstü farklılaştırması, Genco Erkal’ın İzmarit Nuri’si ve o müthiş Politikacısı için defalarca izlenmeyi hak eden oyunun, yıllardır aşılamamış o ilk sahnelemesi, tiyatromuzun doruklarından biridir.

 

Bursa’nın Nilüfer Belediyesi Kent Tiyatrosu, kısa ama parlak geçmişi olan bir topluluk. Arşivindeki, her oyununu farklı bir misafir yönetmenin sahnelediği, hemen hepsinin değişik  ama birbirinden ilginç tadı olan bütün geçmiş oyunları, evde kalanlar için youtube’a konmuş.

Başarılı video çekimlerinin izleme keyfini daha da arttırdığı izlencede sırasıyla “Çöl Oyunu”“Tersine Dünya”, “Romeo & Juliet”, “Şark Dişçisi”, “İki Efendinin Uşağı”, “CambazınCenazesi”, “III. Reich'ın Korku ve Sefaletive “Titanik Orkestrası”var. Yine belediyeye bağlı olan Nilüfer Belediyesi Drama Atölyesi‘nin sahnelediği 3 oyunu da izlemek mümkün.

 

Yabancı dil bilenler için tiyatro sezonu yepyeni oyunlarla internette devam ediyor. 

Ünlü Alman tiyatrosu Schaubühne web sitesi “htpps://www.schaubuehne.de” aracılığıyla arşivindeki oyunları yayınlıyor. Almanca oyunların bazılarında Fransızca ve/veya İngilizce alt yazı da var.

 

İngiliz National Theatreher Perşembe youtube’a yeni bir oyun koyuyor. Bu oyun bir sonraki yayınlanana kadar bir hafta izlenebiliyor. Hâlen “İki Efendinin Uşağı”nın gırgır bir çağcıl uyarlaması olan “One man two guvnors” yayında. Haftaya Perşembe “Jane Eyre”ondan sonra da “Define Adası”var.

 

Shakepeare’in ünlü sahnesi Shakespeare’s Globe Theater’in birçok önemli sahnelemesini youtube’dan izlemek mümkün. Topluluk ayrıca arşivindeki altı prodüksiyonu ücretsiz olarak yayınlayacak. Hâlen gösterimde olanThe Globe Ensemble’ınSanat Yönetmeni Michelle

Terry’nin başrolünü oynadığı “Hamlet”(2018) 19 Nisan’a kadar izlenebilecek. 

Diğer oyunlar da şöyle:

20 Nisan – 03 Mayıs arası       : Romeo & Juliet (2009)

04 Mayıs – 17 Mayıs arası      : A Midsummer Night2s Dream (2013)

18 Mayıs – 31 Mayıs arası      : The Two Noble Kinsmen (2018)

01 Haziran – 14 Haziran Arası: A Winter’s Tale (2018)

15 Haziran – 28 Haziran Arası: The Merry Wives of Windsor (209)

 

Fransız Théâtre de l’Odéon’da Stéphane Braunschweig’in sahneye koyduğu Anton Çehov’un “Üç Kız Kardeş”iyle, Molière’in “Tartuffe”,“Le Misanthrope”ve “L'École des femmes”oyunları vimeo’dan ücretsiz izlenebilir. Luc Bondy’nin yönettiği, İsabelle Huppert’li “Les Fausses Confidences”da aynı sitede.

Comédie-Françaisede bir canlı yayın serisiyle youtube’da. Ancak önce Comédie-Française sitesine girip oradan yönlendirilmeniz gerek. Bu canlı yayınlar sadece anında izlenebiliyor. En yakın tarih yayınları Türkiye saatiyle şöyle: 

08 Nisan 21.30:  20.000 lieues sous les mers - d’après Jules Verne

09 Nisan 21.30:  Les ondes magnétiques – de David Lescot
10 Nisan 19.30:  Le Banquet de Platon

              21.30: La Grande Magie d’Eduardo de Filippo

11 Nisan 21.30:  Bérénice de Jean Racine

12 Nisan 19.30.  Candide de Voltaire

 

Tabii ki hepsi bu kadar değil. Biraz araştırma yaparsanız kolayca Antik Yunan Tiyatrosu’ndan Fransiz klasiklerine çok sayıda oyun bulabilirsiniz. Modernlerden yana iseniz Robert Wilson’dan Pina Bausch’da ya da  Peter Brook’a uzanan çok daha da geniş bir seçenek listeniz var. 

 

Hepinize iyi seyirler dilerim. 

Seslendiren: Janet Mitrani 

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün