Salgın filmleri

Sinema tarihinin salgın ve virütik hastalıklarla ilgili filmler arasında bir gezinti...

Viktor APALAÇİ Sanat
31 Mart 2020 Salı

Sinema tarihinde salgın ve virütik tehditlerle ilgili konularda, İngmar Bergman’dan Steven Soderbergh’e, Alfonso Cuaron’dan Fernando Meirelles’e birçok yönetmen ilgi gösterdi. On filmlik salgın seçkimizin tek başyapıtı İsveçli kült yönetmen İngmar Bergman’ın ‘Yedinci Mühür’ü. Ev hapsi geçirdiğimiz bu zor günlerde “Salgın filmleriyle içimizi kapattın” diye şikâyet edecek okurlarıma bir müjdem var: Gelecek hafta içinizi ferahlatacak filmlerle gönlünüzü alma sözü veriyorum.

 

1-  7. MÜHÜR / THE SEVENTH SEAL (1957)
En iyi salgın filmleri seçkimizin en eski tarihli filmi ‘7. Mühür’, aynı zamanda bu türde film yapan yönetmenlerin en ünlüsü olan İngmar Bergman imzasını taşıyor. İsveç sinemasının gelmiş geçmiş en büyük yönetmeni sayılan Bergman, sinema ve televizyon için yaptığı yetmişe yakın filmle ve taklit edilemez özgün üslubuyla, sinema sanatının en önemli yaratıcıları arasında yer alıyor.
Bergman’ın 39 yaşındayken yaptığı ‘7. Mühür’ ile ülkesini Cannes Film Festivalinde temsil etmiş, ancak Altın Palmiye Ödülünü Amerikalı kült yönetmen William Wyler’in ‘Beraber Yaşayalım/ Friendly Persuasion’ filmine kaptırmıştı. İngmar Bergman’ın kendi tiyatro oyunundan yola çıkarak yazdığı senaryo, Ortaçağ’da veba salgını sırasında geçen bir yolculuğu anlatır.
Haçlı Seferlerinden dönen umutsuz şövalye ve nihilist silahtarı, anavatanları Danimarka’ya ulaşmaya çalışırken yolda vebanın trajik sonuçlarıyla yüzleşir. Yakında kaybettiğimiz İsveç tarihinin en büyük aktörü Max Von Sydow’un canlandırdığı şövalye, Ölüm ile karşılaşır. Ölüm’ün teklif ettiği satranç oyununu yolculuk boyunca oynarlar. Max Von Sydow’u kapüşonlu siyah pelerini içindeki Ölüm ile satranç masasında karşılıklı gösteren fotoğraf, İngmar Bergman için kullanılan tanıtım fotoğraflarının en ünlülerinden biridir. ‘7. Mühür’de veba salgını, insanın hiç bitmeyen ölüm korkusunun simgesi gibidir.

2- SALGIN / CONTAGION (2011)
Salgın türünde yapılan filmlerin önem sırasına göre ikincisi Oscar Ödüllü yönetmen Steven Soderberg’in yönettiği ‘Salgın / Contagion’ adlı filmidir. ‘Trafik’ ile En İyi Yönetmen Oscar Ödülünü ve ‘Sex, Lies and Videotapes’ ile Cannes’da Altın Palmiye (1988) kazanan yönetmenin kariyerinde ‘Salgın’ın önemli bir yeri yok.
Senaryosunu Scott Z. Burns’ün yazdığı film, bir grip salgınını gerçekçi bir yaklaşımla ele alıyor, bulaşıcı ve ölümcül virütik hastalığın kısa sürede nasıl bir küresel kâbusa dönüşebileceğini anlatıyor. Bildiğimiz felaket filmlerinin klişelerini bir yana bırakan bu film, uzmanların en ciddiye aldığı ve geçekçi bulduğu salgın filmleri arasında yer alıyor.
Gwynett Paltrow, Mat Damon, Kate Winslet, Jude Law’ın başrollerini paylaştığı film, dokuz yıl öncesinden tüm dünyaya yapılmış bir uyarıdan farksız.  

3-SON UMUT / CHILDREN OF MEN (2006)

Dört Oscar Ödüllü Meksikalı ünlü yönetmen ‘Son Umut’ adlı filmi dört dalda Oscar’a aday olmuştu. Bu distopik film 2027 yılında geçen konusuyla, izleyiciyi kadınların 18 yıl çocuk doğuramadığı karanlık bir geleceğe götürür. En genç insanın 18- 19 yaşlarında olduğu bir dünyaya.
Ancak tek sorun kısırlık değildir. Salgınlar da insanları kırıp geçiriyordur. Salgından kaçanların sığındığı, dünyanın en güvenli yerlerinden biri olan İngiltere polis devletine dönüşmüştür. Sığınmacıların haklarını koruyan militan bir grubun lideri, grip salgınından oğlunu kaybeden bir kadındır. Bu roldeki Julianna Moore’un yanında filmde Clive Owen ile Michael Caine’in de önemli rolleri var.

4- KÖRLÜK / BLINDNESS (2008)
Nobel ödüllü Portekizli yazar Jose Saramango‘nun aynı adlı romanından uyarlanan filmin yönetmeni Fernando Meirelles idi. Filmde körlük bulaşıcı bir hastalık gibi kişiden kişiye bulaşıyor. Saramango’nun romanı bilimkurgu niteliğinden çok ilk kurbanlarının karantinaya alınma sürecine odaklanıyor.
‘Körlük’te karantina, uygarlığın, hümanizmin bittiği noktadan başka bir şey değil. Sorunu çözemeyen devlet, sınırları belli bir alan oluşturup hastaları kendi haline bırakıyor. Filmdeki körlük aslında bir metafor, insanların açık gözleriyle dahi bir şey göremediğini ima ediyor.
Meirelles’in Cannes Film Festivalinde yarışan filmi, Altın Palmiye Ödülünü o yıl Fransız yönetmen Laurent Cantet’nin ‘Sınıfta/Entre les Murs’ filmine kaptırmıştı.

5- 12 MAYMUN / TWELVE MONKEYS (1995)

Sonraları yönetmen olarak da başarılı olan Fransız Chris Marker’in senaryosunu yazdığı ‘12 Maymun’u ünlü İngiliz yönetmen Terry Gilliam sinemaya aktardı. Bu filmdeki rolüyle o yıl En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Oscar’a aday gösterilen Brad Pitt ödülü kazanamadı. Ancak 24 yıl aradan sonra bu yıl ’Bir Zamanlar Hollywood’da’ ile aynı daldaki Oscar’ın sahibi olabildi.
Belgeselleriyle tanınan Chris Marker 28 dakikalık ‘La Jetee’ adlı filminde nükleer savaş sonrası yeraltında yaşayan insanların hikâyesini, zaman makinesiyle geçmişe dönen bir mahkûmun gözünden anlatmıştı.
Terry Gilliam’ın ‘12 Maymun’u, 130 dakikalık süresiyle, nükleer savaş yerine virüslerin neden olduğu bir kıyamet filmini işleyen karanlık, sofistike bir filmdir. Sürprizli finaliyle tanınan film Gilliam’ın özenle kurduğu görsel atmosferle salgın temasını iyi işleyen distopik filmlerden biri oldu.

6- 28 GÜN SONRA / 28 DAYS LATER (2002)
Alex Garland’ın kendi romanından senaryosunu yazdığı ‘28 Gün Sonra’yı ünlü İngiliz sanatçı Danny Boyle yönetti. Filmin başrollerini Cillian Murphy ve Naomie Harris paylaştı.
Filmin konusu kısaca şöyle: Ölümcül bir virüsün İngiltere’yi tehdit altına almasıyla, bir araştırma laboratuarındaki hastalıklı şempanzelerden yayılan virüse yakalananlar zor durumda kalır. Bununla mücadele edenler sadece virüsü yok etmekle değil, hastalığa yakalananlarla da büyük sorun yaşamaktadır. Çare olarak askerler tarafından yönetilen sığınağa taşındıklarında çok başka sorunlar ortaya çıkmaya başlar.

7- TEHDİT / OUTBREAK  (1995)

Alman yönetmen Wolfrang Petersen’in yönettiği filmin zengin oyuncu kadrosunda Dustin Hoffman, Morgan Freeman, Kevin Spacey ve Rene Russo yer alıyordu. Ebola benzeri bir virüsün Zaire’den ABD’ye gelişini ve yayılışını anlatan, bilimsel açıdan sağlam ve salgın deyince ilk akla gelen filmlerden biri.
Eğer önlem alınmazsa birkaç hafta içinde virüsün Amerika’yı yok edebilecek kadar tehlikeli olduğunu keşfeden bir kadın uzmanın yardımıyla Kaliforniya’da bir kasabada başlayan salgın kontrol altına alınır.

8- CASSANDRA GEÇİDİ / CASSANDRA CROSSING (1976)
Gerçekleştirdikleri eylem sırasında çok tehlikeli bir virüse enfekte olan üç teröristten biri hayatta kalır ve Cenova’dan Stockholm’e giden trene biner. Hava yoluyla bulaşan ölümcül virüsün trendeki tüm yolculara bulaşması ihtimalini göz önüne alan yetkililer, trenin güzergâhını değiştirir.
Hiçbir ülkenin kendi sınırları içinde durmasını istemediği tren 1948’den beri kullanılmayan, Ukrayna-Polonya arasındaki Cassandra Geçidine yönlendirilir. George Pan Cosmatos’un yönettiği filmin görkemli oyuncu kadrosunda Sophia Loren, Ava Gardner, Burt Lancaster, Richard Harris gibi oyuncular rol almıştı.

9-DÜNYA SAVAŞI Z / WORLD WAR Z (2013)

Bu korku, dram ve aksiyon filmi, Güney Kore’de çıkan bir virüsün insanları yaşayan ölüler haline getirmesini anlatıyor. Zombi filmleriyle klasik salgın hikâyelerini birleştiren filmde Brad Pitt salgın için çözüm arayan bir Birleşmiş Milletler görevlisini canlandırıyor. Filmin yönetmeni Marc Foster.

10- BEN EFSANEYİM / I AM A LEGEND  (2007)
1954’te yayımlanan aynı isimli romanın üçüncü sinema uyarlamasında, Francis Lawrence’ın yönettiği filmde Will Smith New York’ta hayatta kalan son insanı oynuyor. Kanseri yenmek için laboratuarda üretilen virüs tam tersi bir etki göstererek insanların çoğunu yok eder. ABD ordusu için çalışan bir viroloji uzmanı, gündüzleri bomboş şehirde virüse karşı tedaviyi geliştirmeye çalışır, geceleri ise mutantlardan kaçmak zorundadır. 
1968’de başlayan ‘Maymunlar Cehennemi’ serisinin 2011 tarihli ‘Başlangıç / Rise of the Planet of Apes’ filmi, George Romero’nun ‘Night of the Living Dead’i (1968), Güney Koreli Kim Sung Su’nun ‘Flu- Gangi’si (2013), İspanyol filmi ‘Rec / Ölüm Çığlığı’ (2207), sinemada salgın konusunu işleyen filmler arasında sayılabilir.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün