Evlilik kurumu – BEREŞİT BESİMANA TAVA

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
3 Ekim 2018 Çarşamba

Bereşit peraşası kâinatın yaratılışından ve başlangıcından söz ederken aynı zamanda ‘evlilik’ kurumunun başlangıcına da gönderme yapmaktadır. Peraşamızda Bereşit 2/18’de yer alan cümleye göre Adam yaratıldıktan sonra Tanrı kadını yaratır ve onu da “ezer kenegdo – ona karşıt bir yardımcı” olarak nitelendirir. Birçok açıklayıcı bu sözün kendi içinde doğal bir çelişkiye sahip olduğunu söylemektedir. Çünkü kullanılan sözcüklerden biri olan ‘kenegdo’ ona karşı onu engelleyen bir güç anlamını taşımaktadır. Onu engelleyen bir güç olarak yaratılan kadın nasıl olur da Adam için bir ‘ezer’ yani yardımcı niteliği taşımaktadır?

Netsiv adı ile bilinen ve 1816 ile 1893 yılları arasında yaşayan  Volojin’li Rabi Naftali Tsvi Yehuda Berlin torununun Rabi Hayim Soloveitchik ile evlenmesinin ardından düzenlenen ‘Şeva Berahot’ günlerinde bu çelişkinin açıklamasını yapar. Onun açıklamasına göre her insan kendi içinde son derece derin çelişkiler yaşar. Hiç birimiz mükemmel olmadığımız halde hepimiz kendi kusurlarımıza karşı körleşmiş durumdayız. Hepimizin karakterinde çatlaklar ve kusurlar vardır ve bunları düzeltmek için bir yol göstericiye ihtiyaç duyarız. Ancak ne yazık ki kendimiz kendi yanlışlarına karşı taraflı ve ön yargılı davranırız. Bundan dolayı da bunları düzeltmek için bir çabamız  olmaz. Kısacası kendi kendimiz bir tuzağın içine hapsolmuş durumdayız. Kendimizi geliştirmemiz gerektiğini biliriz ancak buna rağmen nadiren bu konuda gayret gösteririz. 

Netsiv’e göre evlilik bu çelişkiyi ortadan kaldırmak için planlanmıştır. Çiftler ‘objektif’ davranarak birbirlerine yardımcı olurlar. Sağlıklı bir evlilikte eşler birbirlerine yardımcı olmaya ve desteklemeye adanmıştır. Bunu da bazen birbirlerine karşı olmak suretiyle objektif davranarak yerine getirirler. Bu davranış kişiyi kendisinde eksik olan tarafları düzeltmeye ve kendisini geliştirmeye yardımcı olur. Bu karşıtlık mutlaka dikkatli, saygı çerçevesinde ve itidalli olmlıdır.  Sabit, devamlı ve sıklıkla getirilen eleştiriler bu amaca hizmet etmez. Netsiv ‘kenegdo’ bir eşi olan insanın çok şanslı olduğunu belirtirken bunun kişinin yanlışlarını düzeltmeye ve eksiklerini gidermeye yardımcı olacağını öğretir.

Buradan hareketle evleneceğimiz kişinin her hareketimizi onaylayan ve bize her zaman ne kadar mükemmel olduğumuzu tekrarlayan  biri olmaması gerekir. Aksine zaman zaman objektif yaklaşımlarla bizleri eleştiren ve yanlışlarımızı düzeltme yolunda bizlere rehberlik eden bir eş ideal bir evliliğin gereğidir.