YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR / MİKVE {2}

Yusuf BESALEL Kavram
21 Ocak 2009 Çarşamba

Mikve, suyun toplanması ve biraraya getirilmesi kelime anlamını taşır. (Çoğulu “mikvaot”tur). İlk kez Tora’da (Levililer, 11:36) belirtilen kirliliklerden, bireylerin ve kap kacağın arındırılması için tek ortam olarak tanımlanır: “Sadece bir akarsu, sarnıç veya birikimi arındırıcı olabilecektir.” Kirlilik kaynakları arasında ise; ceset, doğum, regl görme, zührevi hastalık ve meni akıntısı bulunmaktadır. Bet Amikdaş zamanlarında Yahudiler Mikve’ye girmeden herhangi bir dinsel merasime katılamazlardı. Yeruşalayim’de kente hac için gelen Yahudiler’in kullanmış olduğu birçok Mikve ortaya çıkartılmıştır. Bet-Amikdaş’ın yıkılması ve bu yüzden birçok dini yasanın uygulanabilirliğinin yitirilmesine karşın, Mikve dindar Yahudiler’in aile yaşamında temel bir öğe olmayı sürdürmüştür. Çünkü kadının kocasıyla beraber olmadan evvel, regl dönemininin bitiminden sonra Mikve’ye girmesi gerekir. Mikve’de arınmayı gerektiren ve yukarıda belirtilen bütün hallerde belirli bir berahanın da söylenmesi icap etmektedir. Hasidler ?abat’tan önce de Mikve’ye girerler. Mikve’nin inşası ile ilgili Alaha koşulları konusunda Mişna, Mikvaot adında bir bölümün tümünü tahsis etmiştir.

Arkeolojik buluntular bu koşullara uygun bir şekilde inşa edilmiş Mikveler’in Masada’da, eski sinagoglarda, hatta evlerde mevcudiyetini ortaya koymuştur. Mikveler halk hamamlarının sunduğu olanaklarla bağlantılıdır. Çünkü Mikve’ye giriş ancak sözkonusu kişinin vücudundaki tüm kirlerden önceden arınması ile geçerlilik kazanır. Bu kir, ritüel banyonun arındırma gücüne engel olur. Çünkü Yahudilik’te maddi ve manevi temizlik birbirine bağlıdır. Rabiler Mikve’ye girişten sonra değil, daha önce banyo alınması gerektiğini vurgulamışlardır. Çünkü Mikve’nin istisnai bir manevi gücü vardır. Hiçbir din bilgininin Mikvesi olmayan bir cemaatte yaşaması söz konusu değildir. Mikve’nin inşa masraflarının karşılanması için bir sinagogun kurulmasından dahi vazgeçilebilir.

Tevila yapacak bir kadın Mikve’ye girmeden önce sıcak sularla iyice yıkanmalı saçını durulamalı ve taramalıdır. Çünkü Mikve’ye bir saç teli bile karışmamalıdır. Ayrıca kulakların, burunun, göbek deliğinin iyi yıkanması, tırnakların temizlenip kesilmesi, dişlerin fırçalanması ve ağzın çalkalanması zorunludur. Kişinin takma dişleri, ziynet eşyası da çıkartılmalı ve kadın bir kerede suya dalmalıdır (Bak: Nidda). Keza düğün öncesi de gelin adayı tevila yapar. Düğünden önceki son Perşembe günü ailenin hanım üyeleriyle beraber Mikve’ye giden gelin, havuza yedi kere dalar ve gelin olacağı için iki berahot okur. Biri “şeehiyanu”, diğeri de “Tevila Berahası”dır. (“Baruh ata Ad... eloenu meleh aolam, aşer kideşanu bemitsvotav vetsivanu al atevila” - “Evrenin hükümdarı ve Tanrı’mız Ad..., sen mübareksin ki; bizi talimatlarınla kutsadın ve bize tevila yapmayı emrettin.”)

devam edecek...

Kay­nak­ça: “Ya­hu­di­lik  An­sik­lo­pe­di­si”, Cilt I, II, II­I Yu­suf Be­sa­lel