79 yıl sonra Babi Yar katliamının yeri saptandı

‘Kurşunlarla Holokost’ olarak adlandırılan, Nazilerin en büyük açık hava katliamı Babi Yar’da gerçekleşmişti. Yaklaşık 80 yıl boyunca, iki gün süren bu büyük kıyımının kesin yeri saptanamamıştı. Yapılan son araştırmalar, bu katliamın tam yerine netleştirdi.

Dünya 1 yorum
14 Ekim 2020 Çarşamba

Ancak son aylarda, eski Scotland Yard dedektiflerinden, özellikle Nazi savaş suçları konusunda uzman Martin Dean, bulmacanın yüzlerce parçasını bir araya getirmeyi başardı. Dean’in ve Babi Yar Holokost Merkezinin çabalarıyla katliamın yerinin o zaman ve şimdiki halini gösteren üç boyutlu bir simülasyon yaratıldı. Basına açıklama yapan Dean, “Çalışmam, bu konu üzerinde önceleri araştırma yapan tarihçilerden çok daha kapsamlı” dedi.

 1941 yılının eylül ayının sonlarına doğru Kiev’i işgal eden Almanlar, 36 saat içinde sınır dışı edilmek üzere Yahudilerin kendilerini bildirmelerini istemişti.  Şehrin dışına yapılan yürüyüş, aslında Babi Yar’a doğru oldu. SS raporlarına göre burada Almanlar ve Ukraynalılar 33.771 Yahudi’yi katlettiler. Kurbanların çoğu kadın, çocuk ve yaşlılardı.

Katliamı takip eden aylarda aralarında çingeneler, Ukraynalı milliyetçiler ve Rus savaş esirleri olmak üzere 70 bin kişi bu vadide öldürüldü. Öldürme operasyonları 1943’te Berlin’in toplu katliam yerlerinin kazılarak cesetlerin yok edilmesi emrini vermesinden sonra durduruldu.

Dean, “Almanlar, Sovyetlerin delilleri propaganda için kullanacaklarından korkmuştu. Katliamların yapıldığı yerler hakkındaki bilgilerimizi, cesetleri yakmakla görevli, ancak Naziler onları öldürmeden önce kaçabilmeyi başaran eski tutuklulardan öğrendik” açıklamasında bulundu.

Almanya’nın 1945’teki yenilgisinin ardından Sovyetler Yahudi katliamını sakladı. Ulusal politika, Nazizm’in kurbanları arasındaki farklılıkların üstünü kapamaktı. Bunun içinde, vadiyi de tuğla tozu ve araziyi kapatacak değişik maddelerle doldurarak yok etmek vardı. Şimdi bu değişiklikler sonucunda vadinin olması gereken yerde bir sokak, bir park, birçok apartman ve birkaç anıt bulunuyor.

Rus Yahudi’si hayırseverlerce desteklenen Holokost Anma Merkezi, tartışılan sanal gerçekliği kullanma planının desteklenmesi için çalışıyor. Aynı zamanda 900 bilinmeyen kurbanın kimlikleri ve vadinin yok olmuş topografisi ile ilgili araştırmalar devam etmekte.

Babi Yar Holokost Anma Merkezinin idarecileri yaptıkları işbirliğini şöyle niteliyorlar: “2026’da açılacak olan anma mahalli, Eski Sovyetler Birliğinin ideolojik ve politik nedenlerle üstünü kapatmasından yıllar sonra gerçekleşen ve dünyada bir ilk olarak nitelendireceğimiz, en önemli bir Holokost projesi olacak.”

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün