NASO Koşulsuz Sevgi

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
1 Haziran 2011 Çarşamba

Daber el Aaron veel banav lemor ko tevarehu et bene Yisrael amor laem: Yevareheha Ad... Veyişmereha. -  Aaron ve oğullarına (onlara) söyle ki Bene Yisrael’i şu şekilde kutsasınlar: Tanrı seni kutsasın ve korusun.”

Bu pasukta ter alan “onlara söyle ki” terimi gereğinden fazla abartılı görünmektedir. Bu pasuk şu şekilde de gelişebilirdi. “İsrael oğullarını şu şekilde kutsayacaksın...”

Berditchev’li Tabi Levi Yitshak bu cümleye değişik bir bakış açısı ile yaklaşır. Ona göre “amor laem – onlara söyle” kelimelerinin bir başka anlamı daha vardır. Devarim kitabında yer alan “eamarta” sözünün anlamı farklı kılmak veya yüceltmektir. Eğer bu yaklaşımı kullanacak olursak yukarıda belirttiğimiz cümle daha farklı bir şekil alacaktır. “İsraeloğullarını şöyle yükselt ve farklı kıl. Tanrı seni kutsasın ve korusun.” İsrael’in ruhani kişileri olan Kohanim kutsama yaparken aynı zamanda Bene Yisrael’in farklı ve onurlu bir halk olduğunu da dile getirmekte bizlerin kendimizi daha özel hissetmesine neden olmaktadır.

Birkat Kohanim içinde ‘vihuneka’ dediğimiz bir kelime de bulunur. Bu cümle genellikle Tanrı sana lütfetsin veya merhametli davransın şeklinde tercüme edilir. İbranice’de bu anlam için kullanılan ‘hen’ sözü aslında dilimize çok farklı şekillerde tercüme edilebilir. İyilik, istirham, karşılıksız hizmet gibi. Ancak Birkat Kohanim’de yer alan bu söz burada “koşulsuz sevgi” olarak bir anlam taşımaktadır. Bu sevgi bir annenin çocuklarına duyduğu sevgi şeklinde anlaşılabilir. Tanrı İsraeloğullarını günahkâr olduklarında bile sever ve onlara yakın durmak ister. Bu durumu Vayikra kitabının sözlerinde bulmak mümkündür. “(Bu şekilde) Kutsal için (Tanrı için) Bene Yisrael’in tumaları, isyanları ve her türlü hataları için onarım sağlayacaktır.”

Birkat Kohanim duasını ilk kez gerçekleştiren Kohen Gadol Aaron Akohen için Pirke Avot 1/12’de “barışı seven ve onu izleyen, insanları seven ve onları Tora’ya yakınlaştıran” ifadesini kullanmaktadır. Aaron sadece Tora’ya yakın olanları değil aynı zamanda uzak kalmış olanları da sevmekte ve bu sevgi onlar tarafından fark edildiği zaman Tanrı’nın da onları sevdiğine inandırmakta ve insanların Tora’ya yakınlaşmalarını sağlamaktadır.

Bir Kohen Birkat Kohanim yapacağı zaman bir beraha okur. Bu beraha’da halkı Aaron’a bahşedilen kutsama ile kutsayacağını söyler. Bu da her Kohen’in halkı Aaron’un insanları sevdiği gibi sevmesi ve bu sevgiyle kutsaması gerektiğini öğretir.

Rabi Levi Yitshak bu noktaya işaret etmek istemiştir. Kohenler bu duayı yaparken halkın özel ve Tanrı tarafından sevilen bir toplum oldukları duygusunu vermek amacı ile hareket etmelidirler. Bu berahada yer alan ‘hen’ sözcüğünün anlamı da bu doğrultudadır.

 

Kohanim yapılmadan önce okunan berahada Bene Yisrael’in “beahava – sevgiyle” kutsanmaları gerektiği söylenmektedir. Birkat Kohanim’in hangi cümlesinde bu zorunluluğu bulmak mümkündür?

Yukarıda sözünü ettiğimiz gibi Kohen eğer Bene Yisrael’in Tanrı tarafından sevildiğini ve bu yüzden de Tanrı’ya yakın olması gerektiğini Birkat Kohanim’de halka hissettiriyorsa bu berahanın neden sevgiyle verildiğini gösterebilmektedir.

Ancak Dr. Twerski olaya daha farklı bir boyutta yaklaşmaktadır. Birkat Kohanim “veyasem leha Şa.lom – sana barış esenlik versin” diye sonlanmaktadır. Buradaki barış her Yahudi’nin birbiri ile barış içinde olması anlamını taşır. Bir başka deyişle hepimiz eğer barış içinde olmazsak ve birbirimizi gerçek anlamda Tora’nın emrettiği gibi sevmezsek bu beraha ne “gerçek barış” anlamını taşır ne de sevgiyle verilmiş olur. Barış anlamını taşıyan “şa.lom” sözcüğü aynı zamanda  “şalem” yani tam olarak da okunabilir. Eğer bizler şalem olmak için gayret gösteriyorsak; ki buna ulaşmak için başta Tora öğrenimi ve mitsvaların yerine getirilmesi konusunda üzerimize düşeni yapıyor, birbirimizi Tora’nın emrettiği “veahavta lereaha kamoha” emri gibi seviyorsak o zaman barış duası bizim içimizde olacaktır. Unutmayalım ki bizler ancak şalem olmak için çaba gösterirsek Tanrı bu berahada yer alan Şalo.m ile bizleri kutsayacaktır. Bu gerçeği David Ameleh Teilim’de zaten dile getirmiştir. “Ad... oz leamo yiten, Ad... yevareh et amo başa.lom. – Tanrı halkına cesaret vermiştir. Bu cesaret sahip olduğumuz Tora’dan başka bir şey değildir. Onu öğrenip mitsvalar konusunda üzerimize düşeni yaparsak cümlenin ikinci kısmı da gerçekleşmiş olacaktır. Yani Tanrı halkını barışta kutsayacaktır.