Sabah Tefila’nın öncesinde birçok cemaat ‘Bakaşot’ ve ‘Zemirot’ dediğimiz bölümleri okur. Türkiye Cemaati bir zamanlar bu bölümleri okurdu ama günümüzde sinagoga ve Tora’ya çok da fazla rağbet yokken buna yaklaşan yahid sayısı da çok fazla değil. Burada yer alan peraşamızdan bir pasuk ilginç açıklamalar içerir: “Vezaharti et beriti Yaakov veaf et beriti Yitshak veaf et beriti Avraam ezkor veaarets ezkor.” Bu pasuk peraşamızda yer alan uyarılar dolu bölümün finalinde yer alır. Kırk dokuz tane ‘lanet’ dinledikten sonra bu pasuk gönüllere su serpen bir cümledir. Cümle Tanrı’nın atalarla olan anlaşmasını hatırlayacağını daha doğrusu dikkate alacağını anlatmaktadır. Ancak burada yer alan ‘Yaakov’ sözcüğü bir ‘vav’ harfi fazladan yazılır. Bunun gibi TaNaH’ın tamamında beş kez aynı duruma rastlanır. Bununla ilgili olarak Raşi Midraş kaynaklı bir açıklama yapar.
Günün birinde Yaakov, Maşiah’ın geleceğini müjdeleyecek olan Eliyau Anavi’ye rastlar. Ona ne zaman bu müjdeyi vereceğini sorar. Eliyau da zamanı gelince bu müjdenin verileceğini söyler. Yaakov bu sırada ona güvenmediğini ve bir ‘kaparo’ istediğini söyleyince aralarında bir anlaşma yapılır. Eliyau, isminin ‘vav’ harfini Yaakov’a verir. Böylece Yaakov TaNaH’ta beş kez ‘male’ yazılır aynı şekilde Eliyau’nun ismi de beş kez ‘Eliya’ olur. Herkesin aklına gelebilecek soruları sormaya başlayalım:
Öncelikle alabileceği başka harfler varken neden özellikle ‘vav’ harfini seçmiştir? Mistik anlamı olabilecek daha farklı harfler de vardır. Örneğin bir ‘alef” harfi ilk harf olması, Eliyau’nun da ilk harfi olması nedeniyle seçilebilirdi. Ama ısrarla ‘vav’ harfi seçilmiştir.
İkinci soru; Yahudilikte sayılar çok önemlidir. Yedi, üç, on, bir gibi sayılar oldukça popüler ve mistiktir. Beş kez bunu seçmesinin nedenini bağlayabileceğimiz çok fazla şey yoktur. Tora’nın beş kitabı desek bizim sözünü ettiğimiz sadece Tora’yı değil TaNaH’ın yirmi dört kitabını kapsamaktadır.
Basitçe ‘vav’ harfinin simgelediklerine bakalım. ‘Vav’ harfi birleştirici bir harftir. Bir bağlaç görevi görür. Bu bağlaç birleştirici olduğundan bu harfin seçilmesi İsrael toplumunun en kritik meselelerinden birine gönderme yapar; ‘ayrımcılık’ ve ‘toplumun bölünmüşlüğü.’ Maşiah’ın gelişini geciktiren en önemli durum bu verdiğimiz başlıklardır. Çünkü bizler resmen bölünmüş bir toplum haline gelmiş durumdayız. İş dünyasında, dini konularda, komşuluk ve arkadaşlıkta sadece kendi çıkarını düşünen bir toplum haline gelen bir halde olduğumuzu söylemek asla yanlış olmayacaktır. En kutsal birliktelik olarak gördüğümüz evlilik kurumu bile günümüzde peş peşe yaşanan ‘get’ dediğimiz boşanmalarla kesintiye uğramaktadır. Bir zamanlar Suriye, Halep Cemaatinde yüz yılda bir kez gerçekleşen ‘get’ için Rabiler o günü oruç ilan edebilirken günümüzde ‘get’ için sıra bekler bir hale gelmiş durumdayız. Çünkü evlilik kurumu sadece çıkarlarımızın ön planda olduğu bir hale gelmiştir.
Sukot Bayramı’nın yedinci gününden sonra ek bir bayram, kimilerine göre de ek bir gün kutlanır. Şemini Hag Atseret. Bunun nedenini Midraşik anlatımda şöyle görmek mümkündür. Otuz günlük Elul ayını takiben on gün sürecek Yamim Noraim sürecinde Tanrı ile birlikte olmaya çalışıyoruz. Bundan sonra kutladığımız Sukot Bayramı da Tanrı ile birlikte sevinmek için bir özel zamandır. Bu zamanın sonunda işlerimizi geri dönmek için gitmek istediğimizde Tanrı bizlere “kaşe alay peridathem – benim için sizden ayrılmak zor” demiş ve bir gün daha kalmamızı istemiştir. ‘Perida’ dediğimiz, bir yerden ayrılmak sözcüğü aslında ‘perud’, birlikte olmamak, tek olmamak, ayrılmak fiilinden türer. Bu yüzden de Tanrı için bile bizlerin bir arada olmaması oldukça zor ve istenmeyen bir şeydir. Bizim aramızdaki ayrılık bitmediği sürece Maşiah’ın gelmesi de mümkün değildir. Bu ancak İsrael toplumunun ‘vav’ harfinin birleştirici özelliğini öğrenmesi ile mümkün olacaktır ve bu yüzden de Yaakov, Eliyau Anavi’den teminat olarak ‘vav’ harfini istemiştir.
———————————————————————————
