“Şu ülkedeki durum Almanya’daki Nazi döneminin başlangıcını hatırlatıyor!” diyor yabancı bir işadamı ve kendini manşetlerde görüyor.
“Şu ülkenin üniversitelerinde Nazi dönemi uygulamaları” diye yazıyor bir gazeteci ve yazısı pek de güzel okunuyor. “Naziler şu terör örgütü yanında çırak kalır” diyor çok saydığım bir politikacı ve söylemi basında bolca yer alıyor. “Şu ülke Nazi yöntemlerini uyguluyor!” diyor yabancı bir politikacı ve o ülkeden hiç haz etmeyenler o politikacıyı alkışlıyor. “Hitler ile şu ülke başkanı arasında benzerlikler görüyorum!” diyor bir Alman (evet Alman!) liberal politikacı ve manşetlerde adı geçiyor.
“Her Hitler benzetmesi yapıldığında asıl Almanlar ne hissediyor?” diye soruyor bir ülkenin çok tartışılan başkan adayı. Bu çıkışını özellikle seçim günü yapıyor ve ortalık karışıyor.
Japon müzik grubu Super Kawaii, Nazi üniformasını andıran sahne kıyafeti giyiyor.
Ertesi gün, kostümleri içinde güldükleri fotoğrafları haberlerde yer alıyor ve menajerleri mutlu oluyor.
Bu kadar kolaydı bu iş.
“NEVER FORGET” diyen Holokost kurbanları bunu hesaplamamıştı sanırım.
Yani son zamanların popülist söylem mega starının Hitler olacağından bahsediyorum.
Adamın ismi bile alkışların hepsini toplamaya yeterli.
Mesela benim şu yazım da Hitler’in adı geçtiği için muhtemelen en okunan yazılarımdan biri olacak.
Hatta bu satırları yazarken özellikle Hitler’li bir başlık atarsam daha da fazla okunacağımı ne kadar iyi bildiğimi düşündüm.
Hitler kelimesi ne kadar çok yazımda geçerse, Yahudi olduğum için, yazımın daha da dikkat çekeceğini ise sağır sultan biliyor.
“Peki, bu kadar benzetmeler hakkında gerçekten Alman halkı ne düşünüyor?” diye merak edip araştırdığımda Alman tarihçi Thomas Weber’in yazıları çıkıyor karşıma.
Weber şöyle diyor: “Sosyal hayatta veya politikada Hitler benzetmeleri Almanya’da; Amerika, İsrail ve diğer ülkelere nazaran daha az.” Hitler ve Nazi geçmişi hakkında araştırmaları ve kitapları bulunan Weber, “Eğer Hitler’le Trump kıyaslamalarını google’larsanız bu benzetmelerin daha çok Amerika kaynaklı ve Almanya dışında ülkeler tarafından yapıldığını göreceksiniz” diye ekliyor. Weber’e göre Almanların Hitler benzetmesi yapmamalarının iki sebebi var: “Almanlar için Adolf Hitler ülkelerinin işlediği tüm suçların bir sembolüdür. Bu sebeple kimse Hitler kadar kötü olamaz.” Yine Weber’in diğer bir tespiti şöyle: “Almanlar çok fazla Hitler benzetmelerinin yapılmasının 3. Reich hükümetinin yaptıklarından dolayı Alman elitleri ve halkının pişmanlık ve sorumluluk duygularını azaltacağı yönünde.”
Weber haklı.
Benim için benzetmelerinizin çoğu zaman insanlığa ve barış faydası olmadığı gibi, Almanların sorumluluk duygularının hafiflemesine sebep oluyor.
Yani çoğu zaman, eleştirdiğiniz konunun farkında olmadan bir parçası olma ihtimaliniz var.
Weber için Almanların Hitler benzetmesinden uzak durmasının diğer sebebi ise gerçek tespitlerin konuşulduğu bir tartışma, Hitler benzetmesi yapıldığında aniden ideolojik çarpışmaların gerçekleştiği bir çamur savaşına dönüşüyor. “Hitler benzetmeleri utanca dönüşebilir, özellikle politikacılar için” diye devam ediyor Weber. Buna örnek olarak, 2002 yılında Alman Adalet Bakanı Däubler-Gmelin’in George W. Bush’u Hitler’e benzettiği bir konuşma yapınca kabineden çıkarılması örneğini veriyor.
Aklıma hemen, “Çevrimiçi tartışma büyüdükçe, Hitler veya Nazilerle ilgili bir karşılaştırma yapılma olasılığı 1’e yaklaşır” diyen Godwin geliyor. “Herhangi bir konudaki çevrim içi tartışma eğer yeterince uzarsa, eninde sonunda biri ya da birileri Hitler veya Nazilerden bahsedecektir” der Weber.
Ne yazık ki ne Godwin’in ne Weber’in sesi duyuluyor.
Duruma canım sıkkın. Weber’i okuduktan sonra gözlerim Aleyna Tilki’nin klibine denk geliyor.
Bir Nazi subayı kıyafeti giymiş motorcuya sarılmış motorda giderken güzel sesiyle şarkısının sözlerini mırıldanıyor
“Hemen geçmez öyle vicdanın izi, / Aklımda ne varsa, dilimde hepsi /Sağduyum herkesten önce arazi…”
Gördüğüm şeyle, şarkı sözleri birebir uyuyor.
İlginç ki bu detayı kimse fark etmiyor.
Kimi zaman bir popülist söylemin, kimi zaman bir eleştirinin, kimi zaman bir şarkının yıldızı.
Öyle ya da böyle Hitler hâlâ alkış getiriyor.
Alkış için her benzetmede Alman halkının sorumluluğu hafifliyor, unutuluyor.
Alkışlayanlar arasında Hitler de görülüyor.
Bu başlık da bunun için.
Hitler alkışlıyor.
