Günümüzde zayıflamak ve zayıf kalmak en önemli gündem maddelerinden biri. Kimi diyetisyen yoluyla, kimi kulaktan dolma bilgilerle, kimi de spor yaparak zayıflama peşinde. Sağlıklı beslenme ve diyet uzmanı Banu Kazanç hangi yolu seçerseniz seçin diyet programınızda dikkat etmeniz gereken şeyler olduğunun altını çiziyor.
Sağlıklı ve kalıcı kilo vermek için diyet programı hazırlanırken dikkat edilmesi gerekenlerini şöyle maddeliyor:
• Kilo klişeleşmiş bir takım sözlerle verilemiyor, kısıtlanan kaloriler ve arttırılan aktiviteler ile kalori açığı sağlanmanın hedeflenmesi, bu işin temel prensibi gibi gözükse de, maalesef konu bu kadar basite indirgenemiyor.
• Kilo alma birbirinden farklı, sayısız nedene dayanıyor. Bazen tek başına bir parametre kilolu olmayı etkilerken, bazen de bir - iki neden birlikte aynı kişiyi etkiliyor.
• Bu konuda genellemeler yapmamak gerekir. Kilo yönetimi kişiye, cinsiyete, yaşa, sağlık verilerine hatta mevsimlere bağlı olarak da değişir.
• Diyet planlanırken, kilo yönetiminde duygusal yönlere dikkat etmek gerekir. Çünkü mutsuzluk, tatminsizlik hisleri ile aşırı yemeğe yönelme sonucu kilo alınır.
• Diyet listelerini hazırlanırken, en sevdikleri yiyecekleri eleyip, en sevmediklerini yemeğe zorlamamak gerekir.
• Verilen diyetler dengeli olmalı, çeşitlilik ve esneklik içermeli. Katı kurallar zinciri yerine ılımlı, kişilerin kendilerini özgür hissetmeleri sağlanmalı.
• Kurallara günlük aktiviteleri gereği uyamayanlar, bu defa da daha çok yiyerek, kural ihlal zincirleri oluşturup, adeta yiyeceklerle kendilerini cezalandırırlar; bunu unutmamak gerekir.
• Zayıflamak isteyenler daima pozitif düşünme kalıpları ile hareket etmeli, listelerine uyamayacakları anlarda, toplantıda, yolculukta veya hasta olduklarında, diyetisyenlerine ulaşarak durumlarını paylaşmalılar.
• Diyetisyen danışana uygun olan alternatifleri sunacaktır.
• Diyet yapmak önceleri kolay gibi görünür, ilk haftalar genellikle kaybedilen kilolar ile keyifler yerindedir. Önemli olan koruma planını, programını iyi yönetmektir.
• “Biraz tadına baksam” gibi düşünce tarzı ile kişi kendi kendini sabote etmeye başlar, eski yemek alışkanlıklarına dönmeye çalışır.
• Kişilerin özellikle duygusal yeme davranışlarını ve düşünme kalıplarını değiştirmeleri gerekir, stresle yemek yiyerek başa çıkmak yerine başka aktivitelere yönelerek savaşmalarını, çeşitli gevşeme teknikleri, yoga yapmalarını ve müzik dinlemelerini öneririm.
• Sosyal ortamlarda, arkadaş toplantılarında “Hayır, bu kadar kâfi” diyebilmenin ve kontrolün tamamen ellerinde olduğunu bilmeleri gerekir.
Hazırlanan diyet listeleri öğün bazında, gün ve hafta bazında planlanmalıdır. Sürekli aynı şekilde beslenmelerini isteyerek insanları zayıflatmak mümkün olmaz, vücudun kilo vermemeye direndiği, platoların oluştuğu dönemde, kimi zaman kalori artırmak, farklı beslenme planları ile örneğin yoğun bir şekilde karbonhidratlar veya proteinler tüketerek metabolizmayı rutinden uzaklaştırmak, adeta bünyeyi kandırmak, şaşırtmak gerekir.
OLMAZSA OLMAZ
Metabolizmayı hızlandırmak,
Düşük glisemik indeksli/ kana yavaş karışan gıdalar ile kan şekerini sabit tutmak,
Düşük yağlı, kaliteli proteinleri önermek,
Lifli beslenmelerini sağlamak, sebze, meyve, tahıllar önermek,
Sağlıklı yağları ve tüketecekleri miktarları belirlemek,
Su içme alışkanlığı kazandırmak.
