Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri, farklı din ve dönemlere ait mistik akımların edebiyatlarının karşılaştırmalı olarak ele alındığı ‘Mistik Edebiyata Giriş: Sufizm, Budizm ve Şamanizm’ dersi kapsamında Aşkenaz Sinagogunu ziyaret ederek, Yahudi Mistisizmi’nde Yaratma kavramını Rav Mendy Chitrik’ten dinledi
Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yarı Zamanlı Öğretim Görevlisi ve Sorbonne Üniversitesi École Pratique des Hautes Études Dinler ve Düşünce Sistemleri Bölümü Doktora Öğrencisi Zeynep Oktay tarafından verilen ‘Mistik Edebiyata Giriş’ dersi çerçevesinde geçen sene de bölüm öğrencileri Aşkenaz Sinagogu’nu ziyaret etmişti. Geçen sene; Zohar, insanın İlahi Işığın kabı olması, kemale ermek, insanın İlahiliği, cennet-cehennem, şekil ve mânâ, amaç ve araç, özgür irade, şeytan, insanın bu dünyada varoluş nedeni, Kutsal Kitabın işlevi, insanın Kutsal Kitap ile ilişkisi, Tanrı ile insan arasındaki ilişki, din ile toplumsal yaşam arasındaki ilişki hakkında uzun sohbetler edilmişti.
Aşkenaz Sinagogu’nda bu yıl da Rav Mendy Chitrik ile ele alınan konu, Yahudi mistisizminde yaratma kavramıydı. Tanrı kâinatı niye yarattı? Hiçbir şeye ihtiyaç duymayan bir varlık olan Tanrı, neden yaratmaya ihtiyaç duyar? Rav Mendy, soruyu sınırsızlık ve sınırlılık kavramları üzerinden açıkladı. Rav Chitrik ayrıca Tzimtzum kavramına da değindi. İnsanın herhangi bir eylemi gerçekleştirirken zihnen geçirdiği aşamalarla Tanrı’nın kâinatı yaratırken geçirdiği aşamalar arasında paralellik kurdu. Bu paralelliği ise insanın Tanrı’nın aynası oluşuna bağladı. İnsanı meleklerden ayıran sebepleri de bu yaratma aşamaları üzerinden anlattı. Neden dünyada kötülük olduğu sorulduğunda, kötülüğün varlık sebebini açıkladı. Bunun, Tanrı’nın emrini uygulayacak olanlarla Tanrı arasındaki mesafenin artmasından kaynaklandığını, hiçbir şeyin Tanrı’nın arzusunun dışında gerçekleşemeyeceğini belirtti. Yahudi mistisizminin kadına bakışı ile ilgili bir soru sorulduğuna Rav Chitrik soruyu erkeğin ışık, kadının Kelim olması üzerinden açıkladı. Yahudi toplumunda kadına biçilen rolün de bu perspektifle ilgili olduğunu ifade etti. Yahudiliğin Hz. Musa’ya bakışının İslam’ın Hz. Muhammed’e bakışına benzeyip benzemediği sorulduğunda, Rav Chitrik benzerlik ve farklılıkları ortaya koydu.
Daha sonra özel alınan izinle hatıra fotoğrafı ve video çeken öğrenciler, sinagogdan ve özellikle Teva’nın arkasındaki dolaptaki el yazması Tevratlardan çok etkilendiklerini belirtti.
