İran’da hedef kalıcı nükleer anlaşma

İran ile uzun süreli bir anlaşmayı mümkün kılacak görüşmeler 18 Şubat’ta Viyana’da başladı

Dünya
19 Şubat 2014 Çarşamba

İran ve dünya güçleri geçici nükleer anlaşmanın yerine her iki tarafı tatmin edecek ve savaş ihtimalini sonsuza dek ortadan kaldıracak daimi bir anlaşmayı oturtmak için salı günü Viyana’da masaya oturdu. En son 24 Kasım’da yapılan taslak anlaşmayla P5+1 ülkelerini oluşturan ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya Dışişleri Bakanları İran’ın altı ay süreyle bazı nükleer faaliyetlerini durdurması karşılığında İran ekonomisini yıpratan yaptırımları hafifletmişti. 20 Ocak’ta yürürlüğe giren anlaşma İran’ın nükleer bomba geliştirmek için zenginleştirilmiş uranyum üretmesi için yeterli zamanı kazandıracağı için İsrail tarafından eleştiriliyordu. Bu altı ay boyunca yaptırımların azaltılmasıyla İran ekonomisi 4,2 milyar doları denizaşırı bankalardaki dondurulmuş hesapların çözülmesi dâhil olmak üzere toplamda 6-7 milyar dolarlık bir rahatlama yaşayacak.

İran ve P5+1 ülkeleri önümüzdeki aylarda da bir araya gelecek ve görüşmelere seri olarak devam edilecek. İran’ın nükleer çalışmalarını kalıcı olarak durdurmasını öngören kapsamlı anlaşmanın önümüzdeki kasım ayında yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Anlaşma ile ABD ve AB ile BM Güvenlik Konseyi’nin İran’a uyguladığı tüm yaptırımlar son bulacak.

Diplomatlar İran’ın anlaşma kapsamında Fordo tesisini kapatacağı, uranyum zenginleştirme santrifüjlerinin sayısını azaltmayı, bölünebilir materyallerin stokunu indirmeyi ve Arak’ta yeni inşa edilen reaktörün değiştirilmesi gibi adımlar atması gerektiğini söylüyor.