Tarihte haftanın olayı: 20 Mayıs 1851, Mucit Emile Berliner doğdu

19. Yüzyılın en büyük mucitlerinden Emile Berliner 20 mayıs 1851 günü Almanya’nın Hannover şehrinde doğdu

Metin DELEVİ-Sento ALMALEH Kavram
22 Mayıs 2013 Çarşamba

Emile Berliner, Yahudi bir tüccar ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve aile geleneği olarak ticarette yetiştirilmeye başlandı. Çıraklık dönemini bitirdikten sonra genç yaşında muhasebecilik yaparak geçinse de, Berliner’in asıl tutkusu icat yapmaktı. Genç Emile, henüz 19 yaşındayken, Prusya-Fransa savaşında askere gitmemek için babasının birkaç arkadaşıyla ABD’ye göç etti. İlk önce Washington’da babasının arkadaşlarının dükkânında çalışan Emile, daha sonra New York’a yerleşti. Burada şişe temizleme gibi geçici işlerde çalışırken akşam okulunda fizik okudu. Bu arada yeni gelişmekte olan ses teknolojileriyle ilgilendi ve telefonun kritik parçalarından biri olarak görülen gelişmiş bir ses vericisi icat etti. Bu verici icat edilen ilk mikrofon çeşitlerinden biri kabul ediliyor. Her ne kadar patentini Bell telefon şirketi almış olsa da, 1901 yılında aldıkları patentler konusunda Bell şirketine karşı açılmış birçok davanın görüşüldüğü ve telefon davaları olarak anılan süreçte yüksek mahkeme tarafından iptal edildi.

1877’de Boston’a taşınarak Bell telefon için çalışmaya başlayan Berliner, 1881’de Amerikan vatandaşı oldu. İki yıl sonra ise Bell’den ayrılarak Washington’a döndü ve kendi araştırma laboratuarını kurdu. 1886’da ses kaydı için çalışmalara başlayan Berliner, 1887’de ise gramofon adını verdiği ilk ve en önemli patentini aldı. İlk başlarda Edison’un teknolojisine benzer bir şekilde yatay olarak yerleştirilmiş bir silindir üzerine yapılan kayıtlar, 1888’den itibaren Berliner tarafından daha basitleştirilerek disk üzerine yapılmaya başlandı. Bu işi daha da büyütmek isteyen Emile Berliner, 1895’te birkaç yatırımcıyı ikna ederek kuracağı Berliner Gramofon şirketine 25.000 dolar yatırmalarını sağladı. Berliner’in icadı olan gramofondaki en büyük problem kayıt edilen diskin dinlenmesi için diskin hiç değişmeden aynı hızda sürekli dönmesi gerektiğiydi. Bu sorun da Berliner’in birlikte çalıştığı mühendis Eldridge R. Johnson tarafından icat edilen, saat yönünde dönebilen motor sayesinde aşıldı. 

TEKSTİL TEZGÂHINDAN HELİKOPTERE

Berliner’in yapmış olduğu diğer icatlar arasında tekstil sektörü için bir çeşit tezgâh, akustik özellikleri olan tuğla ve helikopter prototipi bulunuyor. Berliner, 1907’den 1926’ya kadar devamlı dikine uçuş teknolojileri konusunda çalışmalarda bulundu. 1 Temmuz 1909’da New York Times gazetesi Berliner’in icat ettiği helikopteri Washington’daki laboratuarı çevresinde uçurabildiğini duyurdu. 1910’larda ve 20’lerde daha da geliştirilen model 16 Temmuz 1922’de Berliner ve oğlu Henry tarafından ABD ordusu yetkililerine tanıtıldı. 

1881’de Cora Adler ile evlenen ve bu evlilikten yedi çocuk sahibi olan Emile Berliner 3 Ağustos 1929’da, 78 yaşındayken kalp krizi geçirerek hayata veda etti. Oğlu Henry ise onun helikopter konusundaki çalışmalarını devam ettirerek 1926’da, daha sonra birleşerek Berliner-Joyce ismini alacak olan Berliner Havacılık şirketini kurdu.