14 Mayıs’ta Soçi’de Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ziyarete giden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Rusya’nın gelişmiş S-300 hava savunma sistemini Esad rejimine vermesinin, Suriye’deki iç savaşı durdurmakta bir etkisi olmayacağını, teslimatın İsrail’in tepkisine yol açacağını söylese de çabaları sonuçsuz kaldı.
. İki lider Suriye krizinin nasıl çözüleceği konusunda bir anlaşmaya varamadı. Putin, krizin tek çözüm yolunun, silahlı çatışmaların derhal sona erdirilip siyasal uzlaşma sağlanması olduğunu söylerken bölgede istikrarı daha da bozacak müdahalelerden kaçınılması gerektiğini ekledi. Netanyahu buna karşılık güvenliğin sağlanması için müdahalenin şart olduğunu belirtti.
Geziden iki gün sonra Rusya Suriye’ye S-300 sistemini var olan kontratları doğrultusunda teslim edeceğini duyurdu. İsrail bu arada Suriye’ye yönelik söylemlerini sertleştirerek, ileride yapacağı hava saldırılarına Şam’ın karşılık vermesi durumunda rejimini yok edeceği uyarısında bulundu. Uyarı, iki yıllık Suriye iç savaşında ilk kez Golan Tepelerinin ayrı bir bölümü olan Hermon Dağı’na havan mermilerinin düşmesinden birkaç saat sonra geldi. İngiliz Sunday Times gazatesinin pazar günkü raporuna göre Suriye Tişrin füzelerini Tel Aviv’e doğrulttu ve yeni bir saldırı halinde kullanacağını söyledi.
RUSYA’DAN GÜÇ GÖSTERİSİ
Rusya, ABD ve AB ülkelerince agresif bulunan bir hareketle Suriye’de bulunan Tartus Deniz Üssü yakınlarına devriye yapacak 12 savaş gemisi yolladı. Suriye, Rusya’nın kendisine verdiği savaş gemilerine karşı kullanılabilecek gelişmiş Yakhont füzeleriyle uluslararası deniz ambargosuna veya uçuşa yasak bölge oluşturma çabalarına karşılık vermeyi ve isyancılara destek amaçlı havadan askeri müdahale ihtimalini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Rusya’nın Batı’ya ve İsrail’e ‘Suriye’deki kanlı iç savaşa müdahale etmeyin’ mesajı verdiği söyleniyor.
ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel, Kremlin’in askeri desteğinin Suriye’de durumu daha da tehlikeli kıldığını söyledi. ABD Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey ise Rusya’nın füze sevkiyatının rejimi cesaretlendirecek ve ızdırabı artıracak talihsiz bir karar olduğunu belirtti.
OBAMA VE ERDOĞAN SURİYE’YE KARŞI FİKİR BİRLİĞİNDE
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilebilmesi için ABD’nin rolünün ağırlığı konusunda yaşadıkları fikir ayrılığını kapalı kapılar ardında bırakan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama, Rusya ve diğer ülke liderlerinden Esad’ın görevden alınması yönündeki çabalarını arttırmalarını istediler.
İki lider ülkelerinin atacakları adımlar konusunda hiçbir ipucu vermemekle beraber, Esad’ın yönetimden çekilmesi için yaptıkları baskıya devam edeceklerini açıkladılar.
Obama, Suriye’de kimyasal silahlar kullanıldığına dair deliller olduğunu, fakat buna nasıl cevap verileceğine karar vermeden önce ‘daha kesin bilgiye’ ihtiyaç olduğunu söyledi. Obama ayrıca, Cenevre’de, Rusların ve diğer ülke temsilcilerinin de katılımıyla politik bir geçiş süreci konusunda yapılacak konuşmaların olumlu sonuçlar doğuracağına inandığını söyledi. Obama, içinde hava sahası kısıtlamalarının da bulunduğu, daha sert kararlar alınması konusunda Senato’dan gelen baskıya direnmeyi tercih ediyor.
Bunun yanında, kararlı olduğunu göstermek üzere harekete geçen Obama hükümeti, dört adet Suriyeli devlet bakanını, bir Suriye televizyon kanalını ve Suriye Havayollarını terör kara listesine eklediğini açıkladı. Terör kara listesindeki kişi ve kuruluşların ABD’deki malvarlıkları donduruluyor ve ambargo uygulanarak ABD vatandaşları ile iş yapmaları yasaklanıyor.
BARIŞ KONFERANSINDAN BİR SONUÇ ÇIKAR MI?
BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon haziran ayında yapılacak uluslararası konferansın Suriye iç savaşına barışçıl bir çözüm getirmesini umuyor. Rusya konferansa İran’ın katılmasını talep ederken Fransa buna karşı çıkacağını açıkladı. Dışişleri Bakanı John Kerry gelecek hafta Ürdün’de Avrupalı ve Arap müttefikleriyle bir araya gelecek; Suriye muhalifleri ise İstanbul’da bir toplantı yapacak. Öte yandan Suriye Devlet Başkanı Esad, bir Arjantin gazetesine verdiği röportajında barış konferansının başarısız olacağını ve ülkesindeki terörizmi sona erdirmeyeceğini söyledi. Esad istifa etmeyeceğini ve teröristlerle diyaloga girmeyeceğini yineledi. Bu arada Suriye ordusunun Kuseyir şehrini Hizbullah militanlarının desteğiyle muhaliflerin elinden geri alması Esad’ın konsferansa eli güçlü bir şekilde girmek istediği şeklinde yorumlandı.
