İki nevrotik çılgının yazgısı: UMUT IŞIĞIM

David O’Russell’in dramla komediyi mükemmel bir uyumla harmanlayan başyapıtı

Viktor APALAÇİ Sanat
16 Ocak 2013 Çarşamba

Öfkesini kontrol edemeyen, karısıyla yakaladığı arkadaşını dövdüğü için akıl hastanesine kapatılan, topluma uyum sağlayamayan bir erkekle, en az onun kadar çılgın, kocasını kaybettiği için psikolojisi bozuk, depresif bir genç kadının öyküsünü anlatan film, sinema tarihinde ‘akıl sağlığı’ konulu filmler arasında ön sıralarda yer alacak. İnsan ruhunun karanlık labirentlerinde bizleri bir geziye götüren film, aşkın sağlıksız ve ölümcül gücünü sorguluyor. Aile sevgisi, dayanışma temalarını işleyen dengeli, sapasağlam senaryosunu David O’Russell nefes kesen bir sinema diliyle anlatıyor.

Beni heyecanlandıran, sinema sanatına olan derin sevgimi haklı çıkaran olağanüstü filmlere yılda bir (en çok iki) kez rastlarım. Dramla komediyi mükemmel bir uyum içinde harmanlayan “Umut Işığım” bu filmlerden biri.

‘Uyarlama Senaryo’ dalında Oscar için yarışacak film, henüz ilk romanını yazan Amerikalı Matthew Quick’in ‘Silver Linning Playbook’ adlı dokunaklı, ilginç ve eğlenceli eseri (filmin yönetmeni de olan) David O’Russell tarafından senaryolaştırılmış.

Öfkesini kontrol edemeyen, karısıyla yakaladığı arkadaşını dövdüğü için akıl hastanesine kapatılan, topluma uyum sağlayamayan bir erkekle, en az onun kadar çılgın, nevrotik, ağzı bozuk, nemfoman, kocasını kaybettiği için psiklojisi bozuk, depresif bir genç kadını bir araya getiren film, sinema tarihine ‘akıl sağlığı’ konulu filmler arasında yapılmış en güçlü eserler arasında yer alacak güzellikte.

Frank Capra’nın insanın içini ısıtan, naif, “kendini iyi hisset” filmlerini akla getiren ‘Umut Işığım’, aile temasını işleyen romantik komedilerin güncel bir örneği.

Akıl sağlığını yitirmiş, çılgınlığın eşiğinde duran iki karakteriyle, insan ruhunun karanlık labirentlerine bizleri bir geziye götüren film, aşkın sağlıksız ve ölümcül gücünü sorguluyor.

David O’Russell, mükemmel bir matematikle kurduğu, dengeli, sapasağlam senaryosunu, hiç bir boşluk barındırmayan, nefes kesen bir sinema diliyle anlatıyor.

Aile sevgisi ve dayanışma temalarını insanın içini ısıtan bir tonla işleyen, samimi mesajlar veren ‘Umut Işığım’ yalın, sürükleyici, popüler bir romantik komedi.

Zengin, çok yönlü bir senaryo ile, makineli tüfekten çıkmışçasına ard arda gelen, zekice yazılmış, dinamit gibi diyaloglar ile, işlek ve akıcı bir sinema diliyle, olağanüstü oyuncularıyla ‘Umut Işığım’ gerçek bir başyapıt.

İKİ MUTLU SONDAN BİRİNİ SEÇİNİZ

54 yaşındaki New York’lu aktör-senarist-yönetmen-yapımcı David O’Russell Amerikan bağımsız sinemasının ilgiyi hak eden, başarılı bir temsilcisi. 1996 yılında başlayan kariyerinde, savaş karşıtı ‘Üç Kral / Three Kings’ (1999) ile ilgiyi çeken O’Russell, 2010’da En İyi Yönetmen dalında Oscar’a aday gösterildiği “Dövüşçü/The Fighter” ile, filmlerinde gerçekçiliği ön plana aldığını gösterdi.

Derin psikolojik sorunları olan, aynı mahallede oturan bir adamla bir kadının kaderlerinin kesişmesini anlatan, sarsıcı bir bağımsız sinema örneği ‘Umut Işığım’ ile O’Russell ilgiyi hak eden bir yönetmen olduğunu kanıtlıyor.

Amerikan toplumunun ortak bir bilinç altına inen konusuyla film Philadelphia’da bir psikolojik tedavi merkezinde başlıyor. Tarih öğretmeni Pal (Bradley Cooper) karısıyla yasak bir ilişki yaşayan meslektaşını öldüresiye döver, akıl hastanesine kapatılır. Annesinin (Jackie Weawer) zoruyla hastaneden çıkarılan, hala dengesini bulamamış Pal karısına deli gibi aşıktır.

Yaşadığı travmalara rağmen her şeyin düzeleceğine inanan iyimser genç adam, karısını tekrar kazanacağına inanmaktadır. Sevecen annesi ve oğullarıyla ilgilenememiş, futbol hastası, müşterek bahisçi babası (Robert de Niro) ile yaşayan Pat, mahkeme kararıyla yaklaşması yasaklanan karısı Nikki’ye ulaşabilmek için yapamayacağı şey yoktur.

Kendisini sosyal hayata kazandırmayı amaçlayan arkadaşı, verdiği bir davette, karısının (Juila Stiles) psikolojisi sorunlu, nevrotik dul kız kardeşi Tiffany (Jennifer Lawrence) ile tanıştırır.

Polis kocasının ölümünden sonra dengesi bozulan, aşkta uğradığı hayal kırıklığından sonra önüne gelenle yatan, işyerindeki 11 erkekle yatağa girdiği için işinden kovulan Tiffany’nin aşk teklifini Pat reddeder.

COOPER-LAWRENCE-DE NİRO MÜKEMMEL

Pat, genç kadını kullanarak karısıyla barışmasında arabuluculuk yapması için Tiffany’den yardım ister. Bu yardım karşısında, katılmayı çok istediği dans yarışmasında Tiffany’ye partner olmayı kabul eder.

Pat, ailede daha çok sevilen kardeşinin (Shea Whinghan), akıl hastanesinden çıkan can yoldaşı siyahi arkadaşının (Chris Tucker), yaptığı antrenmanlarla kendisini usta bir dans partneri yapan Tiffany’nin, dans yarışmasını izlemeyi kabul eden eski eşi Nikki’nin, bütün servetini bu yarışmadaki bahis oyununa yatıran babasının katıldığı finalde bir ‘umut ışığı’ görür.

Filmi izlerken öykünün içinde barındırdığı iki şıklı mutlu sondan biriyle biteceğini öngörmek için fazla tecrübeli olmaya lüzum yok.

Pat kendisini izlemeye gelen eski karısına mı dönecektir, yoksa kendi gibi arıza bir kişilik olan, yatağa girme tekliflerini sürekli reddettiği Tiffany’yi mi seçecektir? Ben, bazı eleştirmenlerin (hatta filmin paralı reklam bantlarının) yaptığını yapmayacağım, bu doyumsuz güzellikteki filmi izlerken final için tahmin yürütmenizi engelleyemeyeceğim.

Oscarlı bestekar Danny Elfman’ın kuyumcu titizliğiyle seçtiği müziklere (Led Zepplin – Johnny Cash), Japon kameramanı Masanobu Takasyangi’nin omuz kamerasıyla çektiği görüntüler O’Russell’in mizansenini destekliyor.

Oyuncu kadrosunun tümü mükemmel. ‘Felekten Bir Gece’den tanıdığımız Bradley Cooper, komedi ve dram aktörü olarak yeteneğini sergilerken, son günlerin yükselen aktrisi Jennifer Lawrence izleyicinin kalbine dokunmayı başaran bir kompozisyon çiziyor. Charlize Theron’un gençliğini oynadığı ‘Aşk Ateşi’, Venedik’te ödül alan, ‘Gerçeğin Parçaları’ ile Oscar’a aday gösterilen, ‘Açlık Oyunları’ serisi ile ününü pekiştiren Lawrence’ın rol arkadaşı Cooper’le arasındaki kimya çok iyi.

‘En İyi Yardımcı Aktör’ Oscar’ına yakıştırdığımız Robert de Niro filmin en renkli yan karakteri. ‘Umut Işığı’nın en büyük şansı, yapımcılarının Oscar yarışında temsil ettikleri her filmi öne taşıyan Weinstein kardeşlerin oluşu.

Geçen sene yaptıkları müthiş kampanya ile Fransız filmi ‘Artist’in En İyi Film, Yönetmen ve Aktör Oscar’larının kazanmalarında önemli rol oynayan Bob-Harvey Weinstein sayesinde 2013 Oscar ödülleri töreninde ‘Umut Işığım’ın adının sık sık geçeceğini tahmin ediyorum.

‘Umut Işığım’ En İyi Film dahil olmak üzere Oscar ödüllerinin en önemli 8 dalında aday gösterildi. David O’Russell hem yönetmen, hem de Uyarlama Senaryo için 2 Oscar kovalayacak. Filmin dört oyuncusu da Oscar aday gösterilme başarısını gösterdiler. Jennifer Lawrence ile Bradley Cooper En İyi Oyuncu, Jacki Weaver ile Rabert de Niro, Yardımcı Oyuncu kategorilerinde yarışacaklar. Jay Cassidy ve Chrispin Struthers Kurgu’da Oscar adayı.

 

“SİLVER LİNİNG PLAYBOOK”

Yön. ve Sen: David O’Russell

Gör: Masanobu Takayanagi

Müzik: Danny Elfman

Oyuncular: Bradley Cooper, Jennifer Lawrence, Robert de Niro, Jackie Weawer, Christ Tucker, Julia Stiles, Cheryl Williams