Hanuka: Yanlış kararlar, doğru sonuçlar

İsrail’in Yedioth Aharonot gazetesinde Rav Levi Brackman tarafından kaleme alınan bir makalede, Hanuka Bayramı’nın ardında görünmeyen bir mucizeden daha söz ediliyor.

Rav Brackman’a göre Hanuka,  akıllı adamın yaptığı hataları nasıl mucizeye çevirebileceğinin de hikayesidir.

Yazar makalesinde, Hanuka Bayramının kutlanmasına vesile olan Macabilerin kendilerinden çok daha güçlü olan Yunan-Suriye ordusunu bozguna uğratıp Kutsal tapınağı tekrar Yahudi ellere teslim ettikten sonra, ülkeyi despot bir rejimle yönettiklerini, ve hahamlara bile düşman hale geldiklerini belirtiyor.

Dolayısı ile, Hanuka mucizesi  günlük dualarda Macabilerin zaferi olarak geçerken, Yahudi sözlü yasalarının kitabı Talmud’da Işıklar Bayramı bir askeri zaferden çok bir günlük yağın sekiz gün boyunca yanma mucizesi olarak geçmektedir.

Neden?

Rav Brackman dua kitaplarındaki Hanuka duasının muhtemelen ikinci yüzyılda yazıldığını ve 4. 5. yüzyılda Talmud’u yazıya döken hahamların Macabilerin dikta yönetimi yüzünden bu olayın bayram olarak kutlanması konusunda kararsız kaldıklarını belirtiyor

Yazar makalesine şöyle devam ediyor: “Tapınağın kurtarıcıları olan Macabiler kazandıkları zaferin gücü ile ülkeyi bir diktatörlüğe dönüştürünce, 4. ve 5. yüzyılda  Talmud’u kaleme alan hahamlar dua kitaplarında övgüyle söz edilen Macabi zaferinin manevi getirilerinin ne olduğunu sorgulamaya başlamıştı.

Fakat Talmud hahamları ülkeyi diktatörlüğe çeviren Macabilerin zaferinin kutlanmasını tamamen kaldırmak yerine, yeniden yorumlamış ve çağlar boyunca yeni nesillerin Hanuka’yı Yahudi milletinin manevi kurtuluşunun bir yıl dönümü olarak Talmud’a yazmışlardır.

Bazen en akıllı adamlar bile hata yapabilirler, asıl olan akıllı adamın hataları ile ne yaptığıdır.

 Talmud’u kaleme alanlar, geçmişte bir grup harisin kazandığı zaferi bayram olarak ilan eden 2. yüzyıl hahamlarının hatasını manalı bir festivale çevirmiş ve gelecek nesillere her zaman ilham alacakları bir hikaye bırakmıştır.”