İsrail-Türkiye ekonomik ilişkileri hızla gelişiyor

Ünlü İsrailli iş adamı Stef Wertheimer 29 Kasım’da İsrail-Türkiye İş Konseyi’nin İsrail’de Tefen Endüstriyel Parkı’nda düzenlediği, İsrail’den ve Türkiye’den gelen tanınmış konukların katılımı ile gerçekleşen törende ödüllerini aldı.

Bölgesel sanayinin gelişiminde, yaşam boyu süren çalışmaları ve vizyonu; İsrail ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilere olan büyük katkısı sebebiyle Stef Wertheimer bu yıl iki kez ödüllendirildi.

Stef Wertheimer’a GOSB TEKNOPARK’ın Onursal Yönetim Kurulu Başkanı ve Kurucusu” unvanı verilerek, GOSB Sanayicileri tarafından plaket takdim edildi.

İsrail’in ünlü iş adamı ve sanayicisi Ortadoğu’da barışa yürekten inanan Stef Wertheimer’e, Türkiye Gebze Organize Sanayi Bölgesi içindeki GOSB Teknopark’ının, Türkiye’de elde ettiği başarıları sebebiyle ve 1986 yılında kendisi tarafından kurulan Endüstriyel Parklar’ı da 2011 yılının en başarılı şirketi ödülüne layık görüldü.

İsrail-Türkiye İş Konseyi Başkanı Sn. Menashe Carmon’un sunuculuğunu üstlendiği ödül töreninde İsrail Sanayi, Ticaret ve İşçi Bakanı Shalom Simchom, ve İsrailli bürokratlar konuşma yaptı; ödülleri Endüstriyel Parklar Genel Müdürü Arie Dahan dağıttı. GOSB Teknopark’ın Yönetim Kurulu Üyelerinin ve yöneticilerinin Türkiye’den birkaç girişimci firma yetkilileri ile törene beraber gelmesi geceye renk kattı.

GOSB Teknopark Yönetim Kurulu Başkanı Turhan Önalan, Teknopark Genel Müdürü Dr. Emre Aksan ve Teknopark Genel Müdür Yardımcısı Betsi Boeno’nun yaptığı konuşma ve sunumlar katılımcılardan büyük ilgi gördü. Kendileri de GOSB Teknopark’ın başarısından dolayı ödüllendirildiler.

İlişkilerin çok da sıcak olmadığı bir dönemde bu kalabalık Türk Ekibi’nin İsrail ziyareti; törende bulunan herkesi duygulandırdı. Dış İşleri Bakanlığı’ndan üst düzey yetkililerin ve İsrail İş Adamları ve Sanayiciler Derneği yetkililerinin konuşma yaptığı törende İsrail ve Türkiye arasındaki siyasal ilişkilerin bozulmasına rağmen,  ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerin hızla geliştiği ifade edildi. Özellikle, 2010 yılı ile karşılaştırıldığında, 2011 yılında, İsrail ürünlerinin Türkiye’ye ihracatında yüzde 34, Türk mallarının İsrail’e ihracatında yüzde 22 oranında bir artış sağlanarak, iki ülke arasındaki ticaret cirosu 4 milyar dolara ulaştığı bilgisi verildi. 2012 yılı için henüz nihai bir verinin olmadığı, ancak ekonomistler, bu yılın öncekilerden daha iyi olduğunu teyit ettiler. İbranice, İngilizce ve Türkçe konuşmaların yapıldığı ödül törenine özellikle Türkiye’den uzun yıllar evvel İsrail’e yerleşmiş birçok katılımcının olması mutluluk vericiydi. Oldukça duygusal anların yaşandığı törende herkesin oldukça keyifli olduğu gözlendi.

TEFEN MODELİ

ENDÜSTRİYEL PARKLAR

Tefen Modeli gençler için istihdam ve eğitim, ülke için katma değer ve ihracat olanakları yaratırken, yaşamsal ve doğal mekânlarla da çalışanlara keyifli bir iş ortamı sunmaktadır.

Endüstri Parkları bütünsel ekonomik gelişim anlayışı olan Tefen Modeli’ni ifade eder. Model beş esasa dayalıdır: katma değeri yüksek, ileri teknoloji ihracat endüstrisi, genel ve teknolojik eğitim, kültürel zenginleşme, yüksek kaliteli yaşam alanları ve barış içinde yaşanabilecek bir ortam sağlamaktadır.

1980’li yılların başında İsrail Parlamentosu’ndaki milletvekilliği görevini tamamladıktan hemen sonra Stef Wertheimer, batı Galilee’de (kuzey İsrail) güzel ancak kıraç bir alanı geliştirmeye, yüksek standartlarda bir çalışma ve yaşama alanı oluşturmaya karar verdi. Buradaki amacı sadece ISCAR Ltd. deki metal kesim araçları işini geliştirmek değil, daha çok, tüm bölgenin çehresini dönüştürmeye yönelikti. Galilee Bölgesi’ne odaklanarak, yarısı Hristiyan ve Müslüman Araplardan oluşan, yarısı Yahudi olan bir milyon nüfuslu bölgede, ekonomik ve sosyal dengeyi, endüstriyel üretkenliği ve istihdam fırsatlarını geliştirmek en büyük arzusuydu. Aynı zamanda, İsrail’in genç müteşebbislerinin, esas olarak ihracata dayalı endüstrilere teşvik edilmesi ile İsrail’in ekonomik bağımsızlığını arttırmak istedi. Çok alanlı misyonu, yeni bir endüstriyel park formunu aldı; insanların dil-din-ırk gözetmeksizin beraber çalışmaları için ortamlar yaratılmış oldu, kutuplaşmış olan gruplara iş olanakları sağlanarak kaynaşmalarına, kendilerini geliştirmelerine yardımcı olundu.

1985 yılında Stef Wertheimer farklı formlardaki üretkenliği arttırmak için Tefen Endüstri Parkı’nı kurdu. Bu parkta kuluçka merkezleri, endüstriyel üretim ve müteşebbislik desteklendi. Açık alanlarda sergilenen çeşitli heykel, resim ve fotoğraf sergileri, çok yönlü sosyal etkinlikler düzenlendi.  Parkın kuruluşundan beri sanat ve kültür faaliyetlerine büyük önem verildi, büyük bütçe ayrıldı. Meslek Lisesi, teknik ve yatırımcı eğitim merkezi formunda eğitim-geliştirme ortamlarıyla beraber, çalışanların çocukları düşünülerek ilkokul ve kreş imkânları da sunuldu.

Kısaca GOSB TEKNOPARK’a değinecek olursak; sanayi ve üniversite işbirliğini ilerleterek, teknoloji ağırlıklı üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojileri benimsemeleri için elverişli bir ortam yaratmak amacıyla 2003’te Gebze Organize Sanayi Bölgesi içinde temelleri atıldı. GOSB Teknopark, ülke sanayinin uluslararası rekabete hazır ihracata yönelik bir yapıya kavuşmasına katkıda bulunmak amacı gütmektedir. Gebze Organize Sanayi Bölgesi ile Tefen Endüstri Parkları’nın 12 milyon USD sermaye yatırıp, bir araya gelerek kurulmasına karar verilen bölgede otomotiv, bilişim teknolojileri (enformasyon ve yazılım),robot otomasyonu, elektrik-elektronik, web tabanlı uygulamalar, RFID uygulamaları, hastane otomasyonu, nanoteknolojik ürünler, medikal-biyomedikal-biyoteknoloji ve telekomünikasyon sektörlerine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Binalar ileri teknoloji firmalarının Teknopark’taki ihtiyaçları göz önüne alınarak özel bir mimari tasarım ile hizmete alınmıştır. Özgün bina tasarımıyla, firmalarına, çalışanlarının yeşil alanlarda bir araya gelecekleri, sanat ile iç içe olacakları ve yaratıcılıklarına olanak tanıyacak bir çalışma alanı bulunmaktadır. Teknoparkta yer almak isteyen firmalar üniversite hocalarının bulunduğu Girişimci Kabul Komisyonu’ndan geçerek parka kabul edilebilirler.120 bin metrekare alana kurulu ve kiralanabilen 13 bin metrekarelik kapalı alanı olan bölgede; girişimci firmalar faaliyetlerini toplam yedi binada 120 firma ve yaklaşık 1400 çalışanı ile sürdürmektedir. Kuruluşundan beri girişimci firmalar tarafından 1255’in üzerinde proje bitirilmiş ve 395 proje üzerinde de çalışmalar devam etmektedir. 2011 sonu itibari ile yaklaşık 22 milyon 66 bin 855 dolar ihracat gerçekleştirilen GOSB Teknopark’ta Eylül 2012 itibarıyla tüm ofis alanları dolu olup, sadece 315 metrekarelik 2 adet Ar-Ge üretim holü boştur.

Dokuz yıldır Stef Wertheimer’ın Türkiye’deki kişisel asistanlığını yapan, GOSB Teknopark Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yardımcısı Betsi Boeno konusmaşı esnasında Stef gibi bir vizyoner ve iş adamı ile çalışmanın kendisine ve beraber çalıştığı ekibine çok şey kattığını, girişimcilik ile ilgili sürekli yeni şeyler öğrendiğini gururla vurguladı. Kendisi Stef’in ilerleyen yaşına rağmen bölgede ve Türkiye’de endüstri parkları yapımına devam etmek istediğini; yatırımlarına devam edeceğini, ihracata yönelik ileri teknoloji ile çalışan firmaları her zaman destekleyeceğini belirtti.

 

Stef Wertheimer Kimdir?

 

Endüstri Parkları -Tefen Modeli’nin fikir babası Stef Wertheimer inançlarını serveti ile destekleyen, her milletten çalışanlarını eğiterek dengeyi teşvik etmek yoluyla şirketlere yatırım yapan ve metal işçiliği gibi yüksek katma değerli becerileri önemseyen bir iş adamı. Stef Wertheimer İngilizlerin kontrolünde olan Filistin’e, çocukken, 1937 de geldi. 2. Dünya Savaşı’nda İngiliz Hava Kuvvetleri’nde askerdi. Daha sonra bağımsızlık savaşında İsrail Savunma Güçleri’nin çekirdeğini oluşturdu. Sanayideki kariyerine başlamadan önce Modern İsrail Devleti’nin kurulmasına yardımcı oldu. Sonrasında da İsrail Millet Meclisi Knesset’te milletvekili olarak görev yaptı. O bir vatanseverdi ve dünya barışı için çalışmayı amaç edinmişti. İsrail’in kuzeyinde ve çöl bölgelerinde yeni şirketler kurmak için iki katı çalışmaya başladı, amacı İsrail’de yaşayanlara yüksek katma değerli beceriler kazandırmaktı. 2010 yılında Oslo Barış için Ticaret Ödülü’nü aldı. Kendisi bu ödülü alan ilk İsrail vatandaşıdır.

Kendi arka bahçesinde İsrail ekonomisine büyük katkı ve başarı getiren bu parklardan önce, 1952 yılında hassas metal kesim araçları şirketi ISCAR Ltd.i kurdu. Iscar büyüyerek ve genişleyerek, tüm dünyada birçok ülkedeki şirketler arasında lider hassas metal kesim ekipmanı üreticilerinden birisi oldu. 2006 yılında, Wertheimer, şirketi Warren Buffett’in Berkshire Hathaway şirketine satarak, İsrail’in en zengin kişisi oldu.

Iscar Ltd. ile birlikte, Tefen Endüstri Parkları yıllık 2,5 milyar USD civarında satışla,  İsrail’in sanayi ihracatının yaklaşık olarak yüzde10’ unu sağlamaktadır. Yüzde 80’i ihracat olan yıllık üretimde işçi başına düşen rakam 220.000 USD’ dir; bu  değer, ulusal ortalamanın çok çok üzerindedir.

Ülkesine, bölgeye, sanayiye, eğitime ve kültürel aktivitelere olan katkısından dolayı birçok ödül almış olan Stef Wertheimer; Tefen Modeli’ni küçük ve orta ölçekli teknoloji ağırlıklı üretici firmaları desteklemek ve onlara bir iş çevresi yaratmak üzere tasarlamıştır. 1985 yılından beri Stef Wertheimer altı endüstri parkı kurmuştur, bunların beşi İsrail’dedir. Bu parklardaki mevcut bilgi birikiminin, uluslararası teknoloji ve iş bağlantı ağının Türkiye’ye de aktarılması, buradan da Avrupa’ya gönderilmesi hedeflenerek; Gebze Organize Sanayi Bölgesi’yle beraber kurulan bir park da GOSB Teknopark olmuştur. İlk kurduğu park; Tefen Endüstri Parkı ana model olarak alınmış, diğer tüm parklar; Tefen, Tel Hai, Galilee’de Lavon,Negev’de Omer ve Nazereth kurulurken de Tefen’in ideolojisi, alt yapısı, binaları, çevre düzenlemesi, hizmetleri göz önüne alınmıştır. İsrail’deki bu parklar ülkenin etrafında bulunan yüksek kaliteli iş gücünü ve çok verimli ihracat odaklı sanayiyi kırsal bölgelere çekmede istisnai bir başarı yakalamışlardır. Parkların tamamı en üst düzeyde sanayi hibeleri ve vergi avantajı sağlayan, özel teşvikli bölgelerde; Ulusal Öncelikli Gelişim Alanları’nda yer almaktadır.