Buenos Aires’te bulunan AMIA (Arjantin Yahudi Derneği) merkezinin 18 Temmuz 1994’te bombalanması 200.000 kişilik nüfusu ile Güney Amerika’nın en büyük Yahudi nüfusuna sahip Arjantin’de şimdiye kadar yapılmış en büyük bombalı saldırı olmasından dolayı şok etkisi yaptı.
Buenos Aires’te bulunan AMIA (Arjantin Yahudi Derneği) merkezinin 18 Temmuz 1994 tarihinde bombalanması sonucu seksen altı kişi öldü yüzlerce insan ise yaralandı.
Saldırı sonrası ilk yapılan soruşturmada Federal hâkim Juan Jose Galeano, olayın yerel polisin de dâhil olduğu iç bağlantıları araştırdı; araç sağlamak ve yardım etmekle suçladığı yirmi kadar polis memuru hakkında tutuklama emri çıkardı. Uluslararası ayağında ise İran’ın 1994’deki Buenos Aires elçisi Hade Suleimanpour da dâhil on iki İranlıyı suçlayarak tutuklama emri çıkardı, Suleimanpour 2003 senesinde Londra’da tutuklandı ama daha sonra delil yetersizliğinden serbest bırakıldı. Galeano’nun soruşturması delil yetersizliklerinden hiçbir sonuca varamadı ve soruşturma yarım kaldı. Olaydan sonra İran’ı da suçlayan birçok iddia ortaya atıldıysa da, yapılan ilk araştırmalardan sonra hiç kimse hakkında tutuklanacak veya mahkûm edilecek kadar bir delil bulunamadı.
Aynı soruşturmada eski bir İran gizli servis ajanı Mesbahi tanık olarak dinlendi. Mesbahi, dönemin Arjantin Başbakanı Carlos Menem’i suçlayarak, Menem’in soruşturmayı sabote etmesi karşılığında İran’dan on milyon dolar aldığını belirtti. Menem iddiayı kesin bir dille yalanlasa da, bu suçlamadan sonra İsviçre bankalarında gizli hesapları olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.
SALDIRININ PERDE ARKASI
İsrailli kaynaklar 2002’de, FBI ile koordineli yürüttükleri araştırmalarda saldırının, 1994 yılında Güney Lübnan’da yakınlarına kendisinin şehitlik nişanı verilen İbrahim Husein Berro tarafından gerçekleştirildiğini açıkladılar. Bağımsız kaynaklar ise olayda Arjantinli yetkilileri yetersizlikle suçlayarak hiçbir otopsinin veya DNA testinin doğru yapılmadığını, bunun için kimsenin tam olarak suçlanamadığını belirttiler. Berro’nun kardeşleri ise, Berro’nun Lübnan’da bir çatışmada öldüğünü söyleyerek iddiaları reddettiler.
2005 senesinde başkan Kirchner bu soruşturmanın neticelendirilememesinin Arjantin için utanç kaynağı olduğunu belirtti ve tekrar soruşturma başlattı. Aynı yıl, Arjantin ABD ve İsrailli yetkililerin yaptığı ortak açıklamada, bombalamanın İran’ın desteklediği Hizbullah tarafından yapıldığı belirtildi. Hizbullah yapılan suçlamayı reddederken, İran ise suçluların hemen bulunup gerekli cezanın verilmesi gerektiğini belirten bir açıklama yaptı. 25 Ekim 2006’da Arjantin mahkemesi İran ve onun desteklediği Hizbullah’ı resmen suçlayarak Cumhurbaşkanı Rafsancani de dâhil sekiz İranlı yönetici hakkında tutuklama kararı çıkardılar.
İNTERPOL’ÜN KIRMIZI BÜLTENİ
Kasım 2007’de İnterpol altı İranlı yönetici hakkında kırmızı bültenle arama kararı çıkardı. Bu kişiler arasında saldırıyı planlamakla suçlanan Ahmad Vahidi de bulunmakta idi. Vahidi daha sonra Ahmadinejad tarafından 2009 yılında savunma bakanlığına getirildi ve halen bu görevi sürdürüyor. Carlos Menem ise 1994 yılında dikkatleri başka yöne kaydırarak İran’ı korumak ve adaleti yanıltmak suçlamasıyla mahkemeye çağrıldı ve halen mahkeme devam ediyor. İran ise bu olayın başından beri bunun bir “Siyonist komplo” olduğu belirtti ve halen bu söylemini sürdürüyor.
Hazırlayan : Metin Delevi Derleyen: Sento Almaleh
