Tarihte haftanın olayı: SİNGAPUR’UN BAĞIMSIZLIĞI 9 AĞUSTOS 1965

Uzakdoğu’da bulunan ve dünyanın küçük şehir devletlerinden biri olan Singapur 9 Ağustos 1965 tarihinde Malezya’dan ayrılarak bağımsızlığını kazandı. Singapur’un bağımsız olması gerektiği fikri ilk olarak Yahudi bir ailenin Singapur doğumlu çocuğu olan David Saul Marshall tarafından ortaya atıldı. Bu yüzden Marshall ülkede bağımsızlığın fikir babası olarak anılır

Kavram
8 Ağustos 2012 Çarşamba

Singapur’daki ilk yerleşimlerin MS 2. yüzyıla kadar uzandığı bilinse de, Singapur’un nüfusu 1820’lere kadar 1000 kişiyi geçmemekteydi. 1819 ve 1824 yıllarında British East-India şirketi temsilcisi Sir Raffles ile Sultan Hüseyin Şah arasında imzalanan iki anlaşmayla ada, şirketin doğu operasyonlarını yürüttüğü merkez haline geldi ve 1860’a gelindiğinde şehrin nüfusu 80.000’i geçti. 1870’lerde ise ada dünya kauçuk ticaretinin merkezi haline geldi. 2. Dünya Savaşında Japonlara yenilen İngilizler 1942-1945 arasında adanın kontrolünü Japonlara bırakmak zorunda kaldılar.

1955 yılında yapılan ilk seçimlerde kazanan David Saul Marshall’ın başında olduğu bağımsızlık yanlısı İşçi Cephesi Partisi oldu. Marshall 1908 yılında Singapur’da doğdu ve lise eğitimini burada tamamladı. Londra Üniversitesinde hukuk okudu ve Singapur’un en ünlü ceza avukatı oldu. 2. Dünya Savaşında gönüllü birliklere katıldı. Singapur’un Japonların eline geçmesiyle birlikte Marshall da esir düşerek Japonya’da kömür madenlerinde çalışmaya gönderildi. Savaş boyunca yirmi altı değişik çalışma kampına gönderildi. Savaşın sonunu görmeyi başarınca, serbest kalarak Singapur’a döndü. Kurduğu sol eğilimli İşçi Partisi 1955 seçimlerini kazanınca başbakan oldu ve İngilizlerden tam bağımsızlık talep etti. Marshall’ın tam bağımsızlıkta ısrar etmesi, İngilizlerin ise işçi hareketleri ve komünizm endişesiyle bu isteğe karşılık vermemesi nedeniyle görüşmeler başarısızlıkla sonuçlandı. Bunun üzerine Marshall göreve geldikten bir yıl sonra istifa etti.

David Marshall’dan sonra göreve gelenler, rakipleri olmasına rağmen onun izinden gittiler. Singapur 1959 yılında içişlerinde bağımsız olarak özerk bir yapıya kavuştu, 1963 yılında ise Malezya ile birleşerek İngilizlerden ayrıldı. Fakat Malezya Federasyonunu oluşturan diğer yönetimlerle din, dil, etnik farklılıkları olan Singapur yönetim anlayışında da anlaşamayınca 9 Ağustos 1965 günü Malezya’dan ayrılarak tam bağımsız bir cumhuriyet oldu. Böylece David Marshall’ın hayali gerçekleşmiş oldu.

Marshall 1963’e kadar parlamentonun bir üyesi olmaya devam etti. Bu arada Çin yönetimiyle iyi ilişkileri sayesinde 1956 yılında Şanghay’dan çıkışlarına izin verilmeyen 400 Rus Yahudi’sinin çıkış için gerekli izinlerin alınmasını sağladı. 1978-1993 yılları arasında ise Singapur büyükelçisi olarak Fransa, Portekiz İspanya ve İsviçre’de görev yaptı ve 1995 yılında akciğer kanseri yüzünden hayata veda etti.

 Hazırlayan:  Metin Delevi   Derleyen: Sento Almaleh