El nombre Ülkümen kontinuara a bivir en Van

Coya DELEVİ Judeo-Espanyol
17 Temmuz 2012 Salı

Tomi komo titolo el mizmo ke aparesyo en la primera pajina del “Şalom” de 6 Junio 2012. Komo ya se van akodrar los lektores, en el Oktobre 2011uvo un fuerte terretremblo (rash) en Van, sivdad al Este de muestro pais. Fue una desgrasya ke kavzo la pyedrita de almas i la destruksyon de diversos edifisyos, kazas, moradas, oteles i un grande shifro de eskolas, 89 deyas.

En los ekranes de T.V, akeyos diyas estuvimos vyendo personas kavando noche i diya, kon sus manos, entrando aryento las ruvinas al koste mizmo de sus vidas. Vimos veluntaryos ke vinyeron de paises leshanos para savlar vidas i ayudar de modos i maneras. Vinyendo al titolo de mi teksto, aki dos, tres linyas de los tekstos de muestra amiga Ester Yannier. Eya  estuvo en Van en los presipyos de Junio, en tal ke korrespondyente de muestro jurnal.

En el kazal Kıratlı de VAN, kon una seremoniya de inogurasyon se avyo la Eskola Selahattin Ülkümen ande, 450 elevos van a tener la posivilidad de estudyar. La eskola fue echa kon la kontribusyon delaKomunidadDjudia de Turkiya, djuntosAmericanJewish Joint DistributionCommunity i AmericanJewishCommunity”.

La inogurasyon tuvo lugar el 5 de Junio kon la partisipasyon del Gran Rabino Rav İsak Haleva, otorizados de muestra Komunidad i de la sivdad de Van ansi ke del reprezantante de A.J.J.D.C. El fakto, el djesto (si se puede dizir ansi)  de aver dado a la eskola el Nombre de Selahattin Ülkümen, fue muy apresyado de la parte del Governo Turko. Ministros i otros dinyitaryos de muestra sivdad tambien mandaron mesajes de felisitasyon i rengrasyamiento.

 

Los lektores del Şalom konosen muy bien el nombre de Selahattin Ülkümen, Konsül Turko en Rhodes los anyos 1943-44. Al koste de su vida i la vida de su famiya, aviya reushido a savlar 42 djudios rhodeslis de la mano del nazistos. El Sr Ülkümen era el serkano de Va…, una amiga intima miya. Ansi, par el intermedyario suyo, tuve la shans de verlo i averlo konosido, mizmo si fue por unos, kuantos puntos. Tambien, kon su propia otografa, tengo en mi biblioteka, su livro otobiografiko publikado en el anyo 1993.

 

Bazandome sovre lo ke sintiya de Va.., puedo dizir ke lo  konosi muy bien, konosi su estorya, afilu muncho antes de averlo visto. Va.. me konto  el viyaje de Israel, kuando lo akompanyo en 1990. Ülkümen fue envitado por el Governo Israelyano, para la Seremoniya istorika en Yad Vashem, ande el Ex Konsül fue dezinyado i onorado komo “Righteous Among the Nations”.

 

La kandidatura del Sr. Ülkümen a este titolo onorifiko tyene una estorya bastante enteresante. En el anyo 1986, vino una rekuesta de Israel, demandando si avriya en Turkiya nombres de eroes, para prezentar a Yad Vashem komo kandidatos evantual de “Djustos”. En esta etapa, el Sr. Naim Güleryüz, se esta memorando de syertos dokumentos del Prof. Avram Galante ke tyene meldado. En estas notisyas el Prof. esta azyendo aluzyon a Selahattin Ülkümen ke fue Konsül Turko en Rhodes myentres los anyos de gerra. Sigiendo una seriya de bushkidedes, se arrivo  a topar el Ex Konsül i de vista se avizo Yad Vashem.  

 

En diversas okazyones tengo eskrito por Ülkümen i una de estas eskritas de antes unos, dos anyos aparesyo en el Şalom. En segito, un senyor, H.B, ke entendi ser enjenyor–arkitekto, me bushko en el Şalom. Orijinaryo de Antakya, es tambien un eskrivano i estan publikando el periodiko”Antakya-Kültür”. Me disho ke, antes un syerto tyempo  meldo mi artikolo  intitulado “24 Julio 1944.. Rhodes” en muestra pajina del İnternet i le entereso muncho. Djustamente en sus revista, preparando un ancho artikolo sovre Ülkümen, me demando si lo podriya tresladar al turko i permeterles de publikarlo en sus periodiko, siguro kon mi nombre. İansi fue…Aki adjustare ke el defunto Ülkümen era tambien orijinaryo de Antakya ande estan sus raizes maternal…En komemorasyon de la sovredicha data, la semana proksima penso relatar unos, kuantos pasajes de mi ansyano artikolo ...

 

 

 

a kontinuar...