Sağlıklı bronzlaşma

Genelde aynada yansıyan bronz tenli görüntümüz kendimizi daha mutlu hissetmemizi sağlar. Ancak ozon tabakasındaki her yıl daha fazla genişleyen delik güneşin zararlı ışınlarını filtreleyemediğinden güneşlenmek sağlığımıza tehdit oluşturabiliyor. Peki, bu şartlar altında hiç mi güneşe çıkmamalıyız? Yüksek faktörlü güneş kremleri ne kadar korur? Sorularımızı Or Ahayim Hastanesi Dermatoloji Uzmanı

Sağlık
9 Temmuz 2012 Pazartesi

Doktor Zehra Doust’a sorduk…

Güneşin vücuda faydaları nelerdir?

Güneş yaşam için vazgeçilmezdir. İnsanlar için D vitamini sentezinde vücutta çok büyük rol oynar; ayrıca çocuklarda kemiklerin gelişimi ve sertleşmesinde önemli yararı vardır.

Güneşte ne kadar süre kalabiliriz?

Güneşte kalabilme süresi cilt tipi ile doğru orantılıdır. Açık renkli tenler daha kısa sürede güneşten zarar görür. Koyu renkli tenler güneşten daha geç zarar görür. Ama yaklaşık 20 dakika güneşte kaldıktan sonra cilt zarar görmeye başlar. Ancak bu süre güneş koruyucularla uzatılabilmekte. 

Yaşlılar güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Genellikle yaş ilerledikçe vücudun güneşe karşı toleransı azaldığı için, ileri yaştakiler daha dikkatli olmalıdırlar.

Çünkü hem kalp problemleri hem de ciltteki problemler güneşle birlikte artış gösterir. 

Yazın güneş altındayken ne tür kıyafetler giyilmeli?

Köşeleri yuvarlak büyük şapkalar, açık renkli kıyafetler, güneş gözlüğü;  ayrıca cilt tipine uygun güneş kremleri unutulmamalı.

Bronzlaşma deri kanseri riskini arttırır mı?

Güneş, ciltte yaptığı pigment değişiklikleri, damar genişlemeleri ve benzer birçok değişikliklerden dolayı cilt kanseri riskini arttırır.

Çocuklar güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Çocukların ciltleri gelişmekte olduğu için güneşe karşı yetişkinlerden daha hassas; bu nedenle çabuk zarar görür. Dolayısıyla çocuklar kesinlikle riskli saatlerde (11.00 – 16.00) güneş altında bırakılmamalı. Şapka kullanılmalı, çocuklara her 3-4 saatte bir özel ve kimyasal filtreler içermeyen güneş koruyucuları sürülmeli. Çok güneşte kalma ihtimali olduğunda açık renkli penye t-shirt’ler giydirilmeli. Şapka unutulmamalı. Kısacası, çocukluğunu uzun süre güneşte geçirerek büyümüş yetişkinler daha fazla cilt problemleri yaşayabiliyorlar.

Hangi saatlerde güneşlenmek doğru?

Sabahları saat 10.30 – 11.00’ e kadar. Akşamüstleri 15.30 – 16.00’dan sonra güneşlenme daha sağlıklıdır ve daha az risklidir.

Beyaz tenliler güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Açık tenli ciltlerde renk tanelerinin az olması güneşi daha tehlikeli hale getiriyor.

(Çabuk yanma, lekelenme gibi nedenlerden dolayı beyaz tenlilerin çok daha dikkatli olmaları ve güneşlenmenin kurallarına sadık olmaları gerekir. Uzun vadede kanser riski de daha fazladır.

Esmerler güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Koyu tenli ciltlerin daha şanslı olduklarını düşünsek de lekelenme riski daha fazla ve bu lekelenme tedaviye daha dirençli oluyor.

Hamilelerin güneşlenmesi sakıncalı mıdır?

Hamile hanımların güneşte çok dikkatli olmaları gerekir. Uzun süreli güneşlenmenin ne bebeğe ne de anneye bir faydası var. Hamile bayanlara güneş koruyucu olarak çocuklardaki gibi kimyasal madde içermeyen koruyucular öneriyoruz.

Güneş kremlerinin yan etkileri var mı?

Cilt tipine göre (yağlı, kuru) ve rengine göre (esmer, beyaz) seçilmiş olan ürünlerin bir yan etkisi gözlenmez (nadiren görülen alerjik reaksiyonlar hariç).

Güneş kreminin kaç faktör olacağına nasıl karar vermeliyiz?

Şu anda piyasada bulunan SPF 15’in üstünde olan tüm güneş koruyucuları UVB’ye karşı (güneş yanığına sebep olan ışınlar) etkilidir. Bu koruyucular esmer ciltler için yeterlidir. Ancak beyaz ten ciltler için en az UVA’ya karşı da filtre olması gerektiği için en azından SPF30’un üstünde olması gerekir.

Güneş yanığı olmaması için nelere dikkat etmeliyiz?

Uygun güneş koruyucu ve şapka takmaya dikkat etmeliyiz…

Kısa sürede bronzlaşmak için ürün kullanmak doğru mu?

Şu anda iki tip ürün piyasada mevcuttur. Bir gurup hiç bir koruyuculuğu olmadan cilt üzerinde güneş ışınlarının emilimini arttırıp ciltte kısa sürede pigmentasyonu sağlayarak bronzlaşmayı hızlandırır. Bu kesinlikle cilt için sağlıklı bir yöntem değildir. Diğer gurup ta düşük güneş koruyuculuğu yanında pigmentasyonu hızlandırır. Bu gurup biraz daha güvenli ama bunun dışında halk arasında hızlı bronzlaşmak için kullanılan maddeler (kola, kahve, zeytinyağı gibi) kesinlikle önerilmiyor çünkü kalıcı lekeler ve ciddi problemlere yol açabilir.

Güneş yanığı olduğunda ne yapmak gerekir?

Bu tabii ki istenmeyen bir durumdur ancak güneş yanığı ağrısı ve şiddetlenmesi 12-24 saat sonra ortaya çıkar. Bu durumda ağrıyı hafifletmek için soğuk duş ve buzdolabında bekletilmiş soğuk nemlendiriciler faydalı olabilir. Kaşıntılı ve ağrılı durumlarda antihistaminik ve ağrı kesiciler yardımcı olur. Ancak daha şiddetli durumlarda bir doktor kontrolünde tedavi gerekecektir.

Suda yüzerken kendimizi güneş ışınlarından nasıl koruyabiliriz?

Yapmamız gereken güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde denize girmemek, sabah 10.30-11.00 akşamüstü 15.30-16.00’dan sonrasını tercih etmek, denizden çıktıktan sonra mutlaka duş almak ve güneş koruyucusu sürmek.