Gezegenimiz için seferberlik zamanı

 

 

 22... 192...1 milyar...4,6 milyar... Bu dört farklı sayıyı buluşturan ortak nokta nedir? Matematikçiler bununla ilgili olasılıkları hesaplarken, biz konuya doğa açısından bakalım. 22 Nisan’da Dünya Günü kapsamında düzenlenen etkinliklerle 192 ülkeden bir milyar insan 4,6 milyar yaşındaki Dünya’nın doğum gününü kutladı. İlk kez 1970 yılında, Wisconsin Senatörü Gaylord Nelson’un önderliğinde kutlanan Dünya Günü’nde, her yıl gezegenimizin yaşadığı çevre sorunlarına dikkat çekmek amacıyla yerkürenin dört bir yanında gerçekleşen konserler, şenlikler, kampanyalar yapılıyor.

Artan çevre sorunlarına karşı hep birlikte mücadele etmemiz gerektiğinin altını çizmek için 2012 yılının Dünya Günü teması “Gezegenimiz için Seferberlik Zamanı” olarak belirlendi. Seferberlik kavramı, ilk kez on dokuzuncu yüzyılda Prusya ordusu tarafından savaşta başta askeri güç olmak üzere bir devletin tüm güç ve kaynaklarının hazırlanması, toplanması, tertiplenmesi ve kullanılması olarak ortaya atılmıştır. Ormansızlaşmadan su kıtlığına, iklim değişikliğinden nesli tükenen hayvan türlerine, deniz kirliliğinden karbon emisyonlarına yaşanan doğal felaketlere baktığımızda, sadece bir bireyin, kurumun veya devletin savaşabileceğinin çok üzerinde bir mücadele olduğunu görüyoruz. Yerkürenin ve insanlar da dahil tüm canlıların yaşamına devam edebilmesini sağlamak istiyorsak, yedi milyar dünya vatandaşı olarak tek bir yürek olmalı ve yerküreye hep beraber sahip çıkmalıyız.

‘Çevre Komutanı’

Peki, askeri mücadelelerde devletin ve ordunun taşıdığı liderlik rolünü, çevre alanında kim taşıyacak? Ya da bir başka deyişle, dünyanın yaşam savaşının komutanları kim olacak? Bu konuda küresel olarak kabul edilmiş kesin kurallar olmasa da, dünyanın birçok ülkesinde çevre seferberliğinin öncülüğünü sivil toplum kuruluşları ve sanatçılar yapıyor. Her biri kendi alanında uzman çevre dernekleri doğayı koruma çalışmalarını büyük bir titizlikle yürütürken; bu çalışmaların halkla buluşmasına destek verme, topluma örnek olma ve atılması gereken adımlarla ilgili bireylerin bilinçlenmesini sağlama sorumluluğunu sanatçılar üstleniyorlar.

Duyarlı sanatçılar

Çevre konularına duyarlı sanatçılar düşünüldüğünde akla gelen ilk isimlerden biri Leonardo DiCaprio. 1998’de kurduğu Leonardo DiCaprio Vakfı sayesinde, doğal yaşamı koruma, sağlıklı okyanuslar, iklim değişikliği gibi birçok alanda yürütülen çalışmalara fon desteği sağlıyor. Buna ek olarak 2007 yılında rol aldığı ‘11. Saat’ belgesiyle, genç nesilleri gezegene sahip çıkmak için harekete geçmeye davet ediyor. Filmleri ve vakfının yanı sıra, özel yaşamında da evine taktırdığı güneş panellerinden elektrik elde ederek ve hibrid araba kullanarak hayranlarına örnek oluyor. Hollywood’un gözde yakışıklı oyuncularından bir diğeri Brad Pitt ve güzel nişanlısı Angelina Jolie de doğa dostu. 2007 yılında, Noel tatilini çocuklarıyla birlikte Namibya’daki Vahşi Yaşam Barınağı’nda geçiren çift, barınaktaki yaralı ve hasta hayvanlara destek olmak için iki milyon dolar bağışladı. Yakışıklı oyuncu, yine aynı yıl kurduğu Make It Right Vakfı aracılığıyla 2005’te Katrina Kasırgası nedeniyle yıkılan konutların yerine, kasırganın en kötü etkilediği Louisiana şehrinde yüz elli doğa dostu ev inşa ettirdi. Sürdürülebilir toplumsal gelişim için sanatçıların önderliğinin yanı sıra siyasi desteğin önemine de inanan Pitt, 2009 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama’yı ziyaret ederek doğa dostu konutlar için hükümetin finansman sağlaması konusunda önerilerde bulundu. Dövüş Kulübü filminde Brad Pitt ile başrolü paylaşan Edward Norton, yeşil konutlar konusunda da Pitt’le aynı görüşte. Edward Norton, 2008 yılında Kongre’yi ziyaret ederek uygun fiyatlı doğa dostu konutların gerekliliğini savundu. Norton’un sözcülüğünü üstlendiği Solar Neighbors Programı, evine güneş paneli taktıran her ünlü için, ihtiyacı olan bir ailenin evine de güneş paneli takılmasını sağlıyor.

Yeşil etkinlikler

Hollywood’un doğaya olan ilgisi sadece yeşil konutlar ve güneş panelleriyle de sınırlı değil. Oscar ödüllerinin kırmızı halısının bile artık ekolojik duyarlılığa davet eden ‘yeşil’ etkinlikleri var. Üç Oscar Ödüllü Meryl Streep, eko sertifikalı kumaştan yapılmış Lanvin elbisesiyle ‘Yeşil Halıya Davet’ etkinliğine katılarak son Oscar törenlerine damgasını vurdu. Modayla doğayı birleştiren başka bir Oscar Ödüllü aktris ise Natalie Portman. Vegan tarzı beslenen Kudüs doğumlu genç aktris, hayvanlara olan düşkünlüğü nedeniyle deri yerine alternatif malzemelerle üretilmiş bir ayakkabı serisi tasarladı. Portman, Te Casan marka vegan ayakkabılardan elde ettiği gelirinin bir kısmını dünyanın önde gelen çevre kuruluşlarından Conservancy International’a bağışlıyor. Clueless ve Batman filmleriyle tanınan Alicia Silverstone, Amerika’nın en ünlü vegan yaşam tarzını benimseyen Yahudilerinden. Yahudiliği ve vegan beslenmesinin birbiriyle yakından ilişkili olduğunu belirten genç oyuncu The Kind Diet (İyi Niyetli Diyet) kitabında, manevi yanı güçlü olan bir inanç sisteminin canlılara zarar vermeye izin vermemesi gerektiğini savunuyor ve sinagogların vejetaryen bir beslenme tarzına geçmekte olduğuna dair örnekler sunuyor.

Türk çevreciler

Yurtdışında olduğu gibi ülkemizde de bu işin öncülüğünü yapan sanatçılarımız var. Doğa Derneği’nin 2009 yılında başlattığı ‘Hasankeyf Yok Olmasın’ kampanyasına ilk destek verenlerden biri Sezen Aksu oldu. Aksu, Hasankeyf’in küresel ölçekte nesli tehlike altındaki canlı türleri ile UNESCO’nun on dünya mirası kriterinden dokuzunu karşılayan insanlığın sahip olduğu en eski kentlerden birisi olduğuna dikkat çeken dilekçeyi imzaladı. Ünlü sanatçı, aynı zamanda kendi web sitesinde konuyla ilgili bir mektup yayınladı. Sezen Aksu’nun yanı sıra Orhan Gencebay ve Tarkan da Hasankeyf Antik Kenti’yle ilgili ‘Uyan’ isimli şarkıyı birlikte seslendirerek kampanyaya destek verdiler. Tarkan’ın doğa dostu duruşu bu projeyle de sınırlı kalmıyor. Memleketi Rize İkizdere’de yapılması planlanan termik santrallerin kurulmasına karşı çıkan mega star, bu görüşünü her fırsatta dile getiriyor.  Çevreye duyarlılığını günlük hayattaki beslenme tarzıyla gösteren ünlülerimiz de hızla artıyor. Ünlü tiyatro sanatçısı Haluk Bilginer’in eşi ve pop müziğimizin güzel seslerinden Aşkın Nur Yengi, kızı doğduğundan beri mümkün olduğu kadar organik beslenmeye özen gösteriyor ve bahçesinde organik olarak ürettiği domates ve biberleri yetiştiriyor. Benzer bir şekilde, yıllar önce podyumlara veda etmiş Merve İldeniz de “çevreci” denildiğinde akla gelen isimlerden. İldeniz, bahçesinde organik sebze ve meyveler yetiştirip tüketiyor ve teknolojiden uzak yaşıyor.  2...196...7 milyar... Haydi ev sahibimiz Dünya’nın yaşam savaşına destek olmak için seferberlik zamanı. Çevreye duyarlı sanatçılarımızın ve sivil toplum kuruluşlarımızın komutanlığında her birimiz gönüllü askerler olmalıyız. Yarını beklemeden, daha geç olmadan bugün 2 Mayıs’ta, 196 ülkeden yedi milyar dünya vatandaşı olarak gezegenimiz için harekete geçelim.

 

AKKUYU NÜKLEER SANTRALİ

Hükümet, Mersin, Akkuyu’da nükleer santral kurulması için Rus, Rosatom şirketi ile 2010 yılında uluslararası bir anlaşma imzalayarak, nükleer santral sürecini hızlandırdı. 1986 yılında yaşanan Çernobil nükleer kazasından etkilenen Türkiye’de radyasyona bağlı hastalıklar ve ölümler can almaya devam ederken, Çernobil felaketinin sorumlusu olan Rus, Rosatom şirketinin seçilmesi tepki topladı. Dünyanın önde gelen çevre kuruluşlarından Greenpeace’in anti-nükleer kampanyası, ülkemizde yürüttüğü en köklü çalışmalardan biri. Konuyla ilgili görüştüğümüz Greenpeace İklim ve Enerji Kampanyası sorumlusu Cenk Levi, “Çernobil ve Fukuşima’da yaşanan nükleer felaketin ve insanlık dramının bir daha yaşanmasını istemiyoruz. Yaptırdığımız araştırmaya göre Türkiye halkının yüzde 64’ü de nükleer istemiyor. Halkın istemediği, risklerle dolu bir nükleer santral yerine hükümet temiz ve güvenli olan enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjilere yönelmeli. Kampanyamız Hükümet nükleer santral planlarını iptal edene kadar devam edecek,” dedi.  Greenpeace’in kampanyasıyla ilgili detaylı bilgi almak için nukleer.greenpeace.org sitesine girebilirsiniz.

 

SİZİN İÇİN KÜÇÜK, DOĞA İÇİN BÜYÜK BİR ADIM

21. yüzyıl dünyasında gün geçmiyor ki internette bir şey araştırmak için google’a başvurmayalım. Kimimiz okulda hazırlayacağımız bir ödev için gereken bilgiyi, kimimiz iş sunumumuzda kullanacağımız bir veriyi, bazılarımız da sadece günlük hayatta merak ettiğimiz bir konuyu google.com’dan araştırıyoruz.

2007 yılında bir blog yazarının Google’un arka planının beyaz kalabilmesi için çok fazla enerji kullanıldığını belirtmesinin ardından, Google şirketi Blackle.com’u hazırladı.  Google arama motorunun tüm özelliklerine sahip, siyah arka planı olan Blackle sayfası, beyaz versiyonuyla kıyaslandığında daha çevre dostu. Blackle.com, yayınlandığı günden bu yana 3.077.433.199 Watt saat tasarruf yapılmasını sağladı.

Siz de bilgi edinmek istediğiniz her konuyu www.blackle.com’a sorarak, hem merakınızı giderebilir, hem de enerji tasarrufu sağlayabilirsiniz.

Talya ENRİQUEZ ROMANO