Barak’ın ziyareti, Beyaz Saray’da ABD Başkanı Obama ile görüşecek olan İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ABD ziyaretinden bir hafta önce gerçekleşiyor
İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak İran’ın oluşturduğu nükleer tehdit hakkında üst düzey yetkililerle görüşmek üzere ABD’ye gitti. Barak’ın ziyareti, ABD Başkanı Barack Obama ile görüşecek olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD ziyaretinden bir hafta önce gerçekleşti. Uluslararası Atom Enerji Kurumu (UAEK) geçtiğimiz hafta yayınladığı bir raporda İran’ın Kum şehrine yakın bir yer olan Forda’daki yeraltı tesisinde uranyum zenginleştirmesi yaptığını belirtmişti.
Barak, ABD’de Başkan Obama dışında aralarında Başkan Yardımcısı Joe Biden, Savunma Bakanı Leon Panetta ve bazı Pentagon sorumlularının bulunduğu üst düzey yetkililerle görüştü. ABD, Barak’ı İsrail hükümetinin, İran’a saldırmasını isteyen tutumunu pekiştiren sağ kanadının mimarı olarak görüyor.
Barak, Tahran’ın yaptığı nükleer çalışmalarla yer altı tesislerinde uranyumu istediği şekilde zenginleştirerek, nükleer programının herhangi bir zarardan etkilenmeyecek hale gelip bir ‘dokunulmazlık bölgesine’ girmek üzere olduğu düşüncesinde; Washington ise bu görüşe karşı çıkıyor.
UAEK raporuna göre, Natanz ve Fordo tesislerinde yüzde 20 seviyesindeki uranyum zenginleştirmesini üçe katlayan İranlıların elinde, gelecekte yüzde 90 seviyesinde zenginleştirilerek dört nükleer silah haline gelebilecek 5,4 ton uranyum bulunuyor. İran aynı zamanda yüzde 20 zenginleştirilmiş 100 kilo uranyuma sahip ve her ay bunlardan on bir kilo daha üretiyor.
Bu sert rapora karşılık, üst düzey Amerikalı yetkililerin ve geçmiş hükümetlerin nükleer bilim adamlarının The New York Times’a verdiği bilgilere göre, İran’ın nükleer silah üreteceğine dair somut deliller ve bilgiler halen bulunmuyor. İran’ın ciddi şekilde uranyum zenginleştirmesi yapmasına ve uzun menzilli nükleer silah için başlık üretmek için geliştirdiği teknolojilere rağmen, Tahran’ın gerçekten de nükleer silah üretmek gibi kırmızı çizgiyi geçen bir karar vermediği görülüyor.
İsrail gizli servisi yetkilileri bu kararın özellikle İran’ın ruhani lideri Ayetullah Humeyni’ye bağlı olduğuna inanıyor. Onun da bu kararı, uluslararası toplumun, İsrail’in ve ABD’nin tepkisini değerlendirip alacağı belirtiliyor.
Washington’a göre kritik eşik, nükleer silahların gerçekten de üretilmesi; işte ABD gerek ambargolarla gerekse askeri hareket de dâhil olmak üzere farklı yöntemlerle bunu engellemeye çalışıyor. Ama The Times’ın görüştüğü eski hükümet yetkililerine göre, ABD’nin 2003 yılında Irak’a girmesinden bu yana İran’ın nükleer programını geliştirdiği yönünde somut belge yok. 2007 yılında ABD gizli servis raporlarında ortaya atılan bu iddia Washington ile Kudüs arasındaki tartışılan noktalardan biri. İsrail kaynakları, her ne kadar bir bomba üretme kararı alınmamış olsa da, Tahran’ın askeri nükleer programının halen yürütülmekte olduğunu belirtiyor.
