Yıldız Teknik Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık 4. sınıf öğrencisi Selen Aziz, üniversite tercihleri arasında ‘mütercim tercümanlık’ düşünenlere yol gösteriyor.
Sainte Pulchérie Fransiz Lisesi’nden 2008 yılında mezun olduktan sonra Yıldız Teknik Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık bölümüne girdim. Dört sene tercümanlık eğitimi veren bölümde edebi ve teknik metin çeviri dersleri, dilbilimi, sözlü çeviri ve İngilizce çeviri gibi dersler bulunuyor. Bunların yanı sıra 2. sınıftan itibaren Almanca, İtalyanca ya da Rusça dersleri seçmeli olarak veriliyor.
Tercümanlık bölümünü Öğrenci Seçme Sınavı’ndan sonra yapılan Yabancı Diller Sınavı sayesinde kazandım. Öğrencilerin, bölüme girmeleri için Fransızca soruları cevaplandırmaları gerekiyor, çünkü üniversitede dil eğitimi verilmiyor. Herkesin dili eşit ve iyi bir seviyede bildiği kabul ediliyor. Derslerimizde metin ve şiir çevirileri, ya da tıp, mühendislik gibi teknik metinlerin çevirilerinin nasıl yapılacağı öğretiliyor. Bir metni okurken nasıl çözümleme yapılması gerektiği ve bunun varış kültürüne uyarlanarak, karşı tarafa nasıl en anlaşılır şekilde aktarılabileceği öğretiliyor. Aslında biz bu bölümde kültürler arasında tercümanlık yapmış oluyoruz. Elimize çevirisini yapacağımız metni ilk aldığımızda onu birkaç kez okuyarak, çözümlemesini yapıyoruz. Aklımızda oluşan cümleleri varış kültürüne aktarabilmemiz için de detaylı araştırmalar yapmamız gerekiyor. Anlaşılır bir metin oluşturabilmek için en önemli koşul çevrilen metni en iyi şekilde anlamaktır. Metni anlayıp, gerekli araştırmaları yaptıktan sonra çevirisini yapmaya başlıyoruz.
Okulumuzun tüm bölümlerinde olduğu gibi tercümanlık bölümünde de iki adet zorunlu stajımız bulunuyor. Yaptığımız stajlar sayesinde herkes hangi konu üzerine yoğunlaşmak istediğini daha iyi anlıyor. Bazı kurumsal ve bireysel iş yerlerinde yaptığım kısa dönemli stajlar sayesinde ben de çalışma ortamını ve koşulları görmüş oldum, ayrıca ileride neler yapmak istediğimle ilgili aklımda bazı fikirler daha da netleşmiş oldu. Tercümanlık bölümünden mezun olduktan sonra kitap tercümeleri yapılabilir ayrıca yurtdışı bağlantısı olan firmalarda, gazetelerin dış haberler servislerinde ya da dergilerde çalışılabilir. Bunların yani sıra sözlü çeviri de yapılabilir. Ülkemizde sözlü yani simültane tercümeyi yapabilen kişi sayısı az ve bunu iyi yapabilenlere ihtiyaç duyuluyor. Bölümden mezun olduktan sonra sözlü çeviri yapmak istiyorum. Çok zor bir meslek olduğunun farkındayım, çünkü bir kişi Fransızca konuşurken onun söylediklerini hızla not alarak diğer cümlesine başlamadan dinleyicilere eksiksiz ve anlaşılır bir şekilde aktarılması gerekiyor.
Lisede fen-matematik bölümünde okuyordum ve her dersimiz Fransızca işleniyordu. Ağır bir Fransız müfredatından mezun olduktan sonra tercümanlıkta işlediğimiz dersler ilk seneler beni pek mutlu etmemişti. Üniversitelere başvuru döneminde birçok kişiyle Yıldız Teknik Üniversitesi hakkında görüşmüştüm. Burada çift anadal ya da yatay geçiş imkânlarının olduğunu duymuştum. Geçişler her bölüm arasında mümkündü, tek istenilen koşul not ortalamasıydı. Ben de bu yüzden şansımı çift anadalda denemek istedim. Yatay geçiş yaparak kendi bölümümü tamamen bırakmak istemedim, çünkü ileride ne olabileceğini bilemediğimden bu riski almayı istemedim. Ayrıca çeviri yapmak da hoşuma gidiyordu ve sözlü çeviride iyi bir yerlere gelebilirsem diye bölümden ayrılmamanın en iyisi olduğuna karar verdim. Bunun yani sıra hangi işte olursam olayım boş zamanlarımda kitap çevirisi yapabilirim ya da bir tercümanlık bürosunda part time olarak çalışabilirim. Birinci sınıfı tamamladığımda ortalamam 3.00’ın üstündeydi ve böylece çift anadal yapmaya hak kazandım. Üç tercih hakkım vardı ve bu haklarımdan birini Kimya Mühendisliğinde kullandım. Tercümanlık bölümü Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Mühendisliği ise Kimya Metalürji Fakültesi altında bulunuyor. Üniversitemizde fakülteler arası geçişler de yapılabiliyor. Benim Kimya Mühendisliğine geçişimde bölümüme göre değil fakülteme göre değerlendirme yapıldığından dolayı hiçbir sorun yaşanmadı. Kabulüm geldi ve şu anda iki bölümü birden okuyorum. Dönem başında ders programımı kendim düzenliyorum, fakat iki bölümün saatlerinde çakışmalar olduğundan dolayı fazla sayıda ders alamıyorum. Öncelikli hedefim Fransızca tercümanlık bölümünü bitirmek, bu nedenle az sayıda mühendislik dersi alabiliyorum, tercümanlıktan mezun olunca tüm vaktimi ona ayırabileceğim.
Üniversiteye girmeden önce birçok öğrenci ileride ne olmak istediğini bilmiyor ve aklımızda kesin bir fikir olmadan hayati sayılacak bazı tercihleri yapmamız gerekiyor. Yeni başlayacak kişilere tavsiyem, ileride kendilerini hangi noktada gördüklerinde gerçekten mutlu olduklarını düşünmeleri olacaktır, çünkü bir işte iyi bir noktaya gelinmek isteniyorsa, o işi severek yapmak gerekiyor diye düşünüyorum.
